Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν από το νέο ΦΠΑ

ΠΡΟΣ ΕΝΙΑΙΟ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ 15% ΣΤΙΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΚΑΡΤΑ ΚΑΙ 18% ΜΕ ΜΕΤΡΗΤΑ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ

* Ποιες τιμές προϊόντων αυξάνονται και ποιες μειώνονται - Ενδοιασμούς για την αποτελεσματικότητα του μέτρου εκφράζουν φοροτεχνικοί της Λάρισας

Αυξομειώσεις σε βασικά καταναλωτικά προϊόντα, σημαντική διαφοροποίηση στον τρόπο των καθημερινών συναλλαγών των πολιτών, πολλά διαδικαστικά και τεχνικά ζητήματα, αλλά και επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα του μέτρου και κινδύνους για μεγαλύτερη… φοροαποφυγή, φέρνει η τελική πρόταση της κυβέρνησης προς τους θεσμούς, για τη θέσπιση ενός ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ στο 15% για συναλλαγές με κάρτα, στο 18% με μετρητά και τη διατήρηση του υπερμειωμένου συντελεστή 6,5% για φάρμακα και είδη πρώτης ανάγκης.
Την ελληνική πρόταση ανακοίνωσε τηλεοπτικά προχθές το βράδυ ο υπ. Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης και όπως όλα δείχνουν θα συνδυασθεί με δραστικές αλλαγές σε όλο το φάσμα εφαρμογής του φόρου, περιλαμβανομένων και των φοροαπαλλαγών που προβλέπει το ισχύον καθεστώς. Και αυτό γιατί στις προτάσεις της κυβέρνησης περιλαμβάνεται η επιστροφή του μειωμένου ΦΠΑ στις επιχειρήσεις των νησιών του Αιγαίου που θα εκδίδουν αποδείξεις, κάτι που αυτομάτως θα επιφέρει την αλλαγή του ισχύοντος καθεστώτος εφαρμογής των μειωμένου συντελεστή. 
Η εφαρμογή ενός ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ - που θα αντικαταστήσει τους συντελεστές 23% και 13% - θεωρείται ως ένα από τα μέτρα για τα οποία θα επέλθει συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών. Θεωρείται θέμα χρόνου να ληφθούν και οι οριστικές αποφάσεις για το ακριβές ύψος του ενιαίου συντελεστή, όπως και για τον πολύ χαμηλό συντελεστή και τα προϊόντα και τις υπηρεσίες θα ενταχθούν σ' αυτόν.
Σήμερα  το σύνολο των ετήσιων εσόδων που βάζει στα ταμεία του κάθε χρόνο το κράτος από τον ΦΠΑ ανέρχεται σε 14,4 δισ. ευρώ και σύμφωνα με τα σενάρια που έχουν τρέξει οι υπηρεσίες του ΥΠΟΙΚ στο σκέλος των εσόδων ο νέος ΦΠΑ, μόνον από την αναπροσαρμογή των συντελεστών,  θα φέρει επιπρόσθετα έσοδα περίπου 200 εκ. ευρώ, δηλαδή εισπράξεις 14,6 δισ. ευρώ. Βέβαια εάν το μέτρο συμβάλει στη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης τα έσοδα θα είναι ακόμη μεγαλύτερα. 
ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ…
Ωστόσο τα προβλήματα διαδικασίας που καλείται να λύσει το υπουργείο Οικονομικών είναι πολλά. Ήδη εκφράζονται φόβοι πως το μέτρο θα μπορούσε να τονώσει την φοροαποφυγή καθώς οι συντελεστές 15% και 6,5% θα ισχύουν μόνο για όσους πληρώνουν με πλαστικό χρήμα, ανεξαρτήτως ύψους συναλλαγής. Το χρήμα σε φυσική μορφή θα φέρνει αυτόματη αύξηση των συγκεκριμένων συντελεστών στο 18% και στο 9,5% αντίστοιχα.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών ν Λάρισας κ. Ηλία Νάκα "τα τεχνικά και διαδικαστικά προβλήματα που θα κληθεί να λύσει το υπουργείο είναι πολλά" τονίζει στην "Ε". "Όλοι οι επαγγελματίες, προσθέτει,  θα πρέπει να προμηθευτούν τα ειδικά μηχανήματα συναλλαγών με κάρτες. Με ποιο κόστος, ποιος θα επιβαρυνθεί; Αν όμως ξεπεραστεί το αγκάθι αυτό τότε σίγουρα, οι συναλλαγές με κάρτες θα ενισχύσουν την είσπραξη του ΦΠΑ και θα πατάξουν τη φοροαποφυγή. Η διαφοροποίηση των συντελεστών όμως, με μετρητά και κάρτα θα τροφοδοτήσει «ευφάνταστες» παραλλαγές για φοροδιαφυγή και απάτη. Εγκυμονεί ενδεικτικά, σε ακραίες περιπτώσεις, ο κίνδυνος κάποιοι επιτήδειοι να χρεώνουν με ΦΠΑ 18% και 9,5%, δηλαδή τους υψηλούς συντελεστές, τους πελάτες τους χωρίς να κόβουν απόδειξη και οι ίδιοι να  χρησιμοποιούν τις κάρτες που είναι συνδεδεμένες με τους λογαριασμούς γνωστών τους, ώστε να βάζουν στη τσέπη την διαφορά του 3%. Ταυτόχρονα θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις για το πώς το νέο σύστημα θα εναρμονισθεί με την υφιστάμενη φορολογική νομοθεσία και τι θα γίνει τόσο με τα απλογραφικά όσο και με τα διπλογραφικά βιβλία επιτηδευματιών και επιχειρήσεων. Συμπερασματικά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά… καθώς δεν μπορεί να υπολογιστεί και η αποδοτικότητα του νέου καθεστώτος ΦΠΑ, καθώς δεν μπορεί εκ των προτέρων να είναι γνωστό τι μέγεθος συναλλαγών θα γίνει με μετρητά και τι χωρίς μετρητά" " τονίζει ο κ. Νάκας
ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ
Η αύξηση του ΦΠΑ από το 13% στο 15% ή στο 18% θα οδηγήσει σε μια σειρά από ανατιμήσεις, ενώ δύσκολα θα ισχύσει το αντίστροφο (μειώσεις τιμών) για προϊόντα και υπηρεσίες που βαρύνονται σήμερα με ΦΠΑ 23% και θα επιβαρυνθούν με 15% ή 18%.  Η υιοθέτηση του σχεδίου για ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ 15% -18% αναμένεται να φέρει αυξομειώσεις σε πολλά βασικά είδη και υπηρεσίες. Τρόφιμα, εστίαση, λογαριασμοί ΔΕΗ και ΕΥΔΑΠ και μεταφορές θα επιβαρυνθούν κατά 2%-5%, ενώ καύσιμα, ρούχα, παπούτσια, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, αλλά και υπηρεσίες, όπως κομμωτήρια και γυμναστήρια θα έχουν μείωση ΦΠΑ κατά 5%-8%%. Ενδεικτικά , μεγάλο θα είναι το όφελος από τη μείωση από 23% σε 15% -18% του συντελεστή ΦΠΑ που επιβαρύνει πωλήσεις ειδών ένδυσης - υπόδησης, επίπλων, ειδών οικιακής χρήσης, νεόδμητων οικοδομών, οικοδομικών υλικών, αυτοκινήτων, καυσίμων, τσιγάρων, αλκοολούχων ποτών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, πλαστικών ειδών, χαρτικών, παροχή υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών, δικηγόρων, συμβολαιογράφων, λογιστών, κομμωτηρίων, ινστιτούτων αδυνατίσματος και αισθητικής, γυμναστήριων, κ.α.. Η αναπροσαρμογή του ΦΠΑ από το 23% στο 18% θα φέρει μείωση κατά 4% με μετρητά και στις περιπτώσεις δε που οι πληρωμές γίνονται με πλαστικό χρήμα, ο συντελεστής ΦΠΑ θα κατεβαίνει στο 15% και η μείωση των τιμών θα φθάνει μέχρι και το 6,5%. Μείωση από το 13% στο 9,5% με συνέπεια τη μείωση των τιμών των προϊόντων κατά 3,1% θα υπάρχει στα είδη διατροφής. Αν οι αγορές γίνονται με πιστωτικές κάρτες τότε ο ΦΠΑ θα είναι 6,5% και άρα η μείωση της τιμής θα φθάνει το 5,75%.
Επιβαρύνσεις θα προέλθουν από την αύξηση από 13% σε 15% του συντελεστή ΦΠΑ (δηλαδή ανατίμηση κατά 4,4%) που επιβαρύνει τα τρόφιμα, τα σερβιριζόμενα είδη σε καταστήματα μαζικής εστίασης, αναψυκτικά, εμφιαλωμένα νερά, καφέδες, χυμούς, τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, τις υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης παλαιών κατοικιών, τις ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, την ιατρική περίθαλψη, κ.α..
Κάποια βασικά προϊόντα εφόσον πληρωθούν με μετρητά, θα αυξηθούν από το 6,5% στο 9,5% (θα ανατιμηθούν κατά 2,81%) και αυτά θα είναι τα φάρμακα, τα βιβλία, τα περιοδικά και οι εφημερίδες. Αν όμως αγοράζονται με πλαστικό χρήμα δεν θα υπάρχει διαφορά στην τιμή σε σχέση με αυτή που ισχύει σήμερα.
Αύξηση από το 6,5 στο 18% ΦΠΑ που συνεπάγεται ανατίμηση κατά 10,8% θα υπάρξει για τη διαμονή σε ξενοδοχεία και σε εισιτήρια θεάτρων. Αν πληρώνονται με κάρτες, θα ισχύει ο ΦΠΑ 15%, άρα η αύξηση στην τιμή τους σε σχέση με σήμερα θα είναι το 8%.
ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΚΑΡΤΕΣ 
Να σημειώσουμε πως η πρόταση για εφαρμογή χαμηλότερου ΦΠΑ στις συναλλαγές με χρήση κάρτας εντάσσεται στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης για την επέκταση της χρήσης των καρτών σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο εύρος συναλλαγών.  Το κίνητρο με τον χαμηλότερο ΦΠΑ μάλιστα σύμφωνα με όσα δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών, θα αφορά τόσο στις χρεωστικές όσο και στις πιστωτικές κάρτες, ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο φορολόγησης της χρήσης πιστωτικής κάρτας, προκειμένου να χρησιμοποιούνται περισσότερο οι χρεωστικές. Επιπλέον, είπε ότι προωθείται σχέδιο για την αυτόματη παρακράτηση του ΦΠΑ από τις τράπεζες και την άμεση απόδοσή του στο Δημόσιο, ώστε να αυξηθεί η εισπραξιμότητα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ