Του Γιώργου Μακρή
Τον Οκτώβριο του 2016 πρόκειται να παραδοθεί στην κυκλοφορία ο νέος αυτοκινητόδρομος με τις σήραγγες στα Τέμπη και τον Πλαταμώνα υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεχιστεί απρόσκοπτα η χρηματοδότηση των έργων και γενικότερα όλες οι πλευρές θα ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους με βάση τα συμφωνηθέντα χρονοδιαγράμματα.
Η εταιρία «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου» που κατασκευάζει και διαχειρίζεται τον δρόμο υπέβαλε σχετικό αίτημα παράτασης στο υπουργείο Οικονομίας και Υποδομών αποδίδοντας στο Δημόσιο την ευθύνη για την καθυστέρηση καθώς, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στελέχη της εταιρίας, «ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί ούτε καν οι απαλλοτριώσεις» (είναι γνωστό επίσης και το ζήτημα που ανέκυψε με τη γραμμή του ΟΣΕ). Ανάλογα αιτήματα παράτασης υπέβαλαν και οι παραχωρησιούχοι στους υπόλοιπους τέσσερις οδικούς άξονες και ως εκ τούτου οι νέοι μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι αναμένεται να παραδοθούν σταδιακά από το φθινόπωρο του 2016 έως το καλοκαίρι του 2017.
Ωστόσο, το γενικότερο πρόβλημα οικονομικής στενότητας του Δημοσίου και η απόφαση να «παγώσουν» οι πληρωμές πλην μισθών-συντάξεων και των δόσεων των δανείων, φαίνεται ότι ρίχνει τη σκιά του και στα έργα κατασκευής των αυτοκινητόδρομων καθώς ακόμη το Δημόσιο δεν έχει εκταμιεύσει τη λεγόμενη «πρόσθετη χρηματοδοτική συμβολή» προς τους παραχωρησιούχους. Πρόκειται για χρήματα του ΕΣΠΑ τα οποία εκταμιεύονται με βάση την πρόοδο των εργασιών. Για παράδειγμα, η «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου» έχει λαμβάνειν 92 εκατ. ευρώ καθώς η πρόοδος των εργασιών ξεπέρασε το 90% του έργου (ανάλογα ποσά έχουν λαμβάνειν και οι υπόλοιποι παραχωρησιούχοι).
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες που χρηματοδοτούν τα έργα έχουν θέσει ως αναγκαία προϋπόθεση την εκταμίευση των εν λόγω χρημάτων για να συνεχίσουν να παρέχουν χρηματοδότηση. Το τι μέλλει γενέσθαι παραμένει άγνωστο καθώς μάλιστα ενώ σε λίγες ημέρες συμπληρώνονται 4 μήνες από τις εκλογές η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Υποδομών (υπουργός κ. Γιώργος Σταθάκης, αναπληρωτής υπουργός κ. Χρήστος Σπίρτζης) δεν έχουν συναντηθεί ακόμη με τους παραχωρησιούχους.
ΠΙΣΤΩΣΗ ΧΡΟΝΟΥ
Στο μεταξύ, πίστωση χρόνου από την κοινωνία για τη μείωση της τιμής των διοδίων ζητά τώρα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Υποδομών. Μιλώντας στη Βουλή ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός κ. Χρήστος Σπίρτζης απέφυγε να δώσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για το πότε θα δουν οι οδηγοί τις νέες μειωμένες τιμές διοδίων και αντίθετα ζήτησε την ανοχή της κοινωνίας περιγράφοντας τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί ως εξής:
«Εμείς (σ.σ. στο υπουργείο) εκτιμούμε ότι περίπου σε ένα μήνα θα είναι έτοιμο ένα πρώτο σχέδιο με συγκεκριμένα στοιχεία ανά παραχώρηση και προτάσεις, ώστε να τα θέσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων σε σχέση με τους παραχωρησιούχους και να τους καλέσουμε για διάλογο.
Προγραμματίζουμε, επίσης, να βγει ένας διαγωνισμός για να έχουμε έναν τεχνικοοικονομικό σύμβουλο σε σχέση με το σύνολο των πέντε παραχωρήσεων, για να δούμε και τη διεθνή εμπειρία, διότι αυτά που έχουμε στη χώρα μας μάλλον είναι πρωτόγνωρα, ιδιαίτερα στο κομμάτι των συμβάσεων. Αν υπάρχει συμφωνία με τους παραχωρησιούχους, πρέπει να γίνει αντίστοιχη διαπραγμάτευση με τις τράπεζες και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το να αλλάξουμε αυτές τις συμβάσεις δεν είναι εύκολη διαδικασία, ούτε λύνεται με ένα σχέδιο νόμου, ούτε με μία συζήτηση μιας εβδομάδας, που τα δύο ή τα τέσσερα μέρη που υπάρχουν στις παραχωρήσεις μπορούν να το επιλύσουν. Γι’ αυτό θα ζητήσουμε και την ανοχή του Κοινοβουλίου και της ελληνικής κοινωνίας για ένα μικρό χρονικό διάστημα, προκειμένου να γίνουν τέτοιες ενέργειες», επισήμανε ο κ. Χρ. Σπίρτζης.
Υπενθυμίζεται ότι την προηγούμενη φορά που αναθεωρήθηκαν οι συμβάσεις παραχώρησης, η όλη διαδικασία διήρκεσε περίπου τρία χρόνια (!) χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι κατ’ ανάγκην θα απαιτηθεί ανάλογο χρονικό διάστημα και αυτή τη φορά. Υπενθυμίζεται επίσης ότι τα έργα χρηματοδοτούν περίπου 40 τράπεζες, ελληνικές και ξένες, εμπλέκεται και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, είναι φυσικά ενήμερη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ οι συμβάσεις, εφ’ όσον αναθεωρηθούν, θα πρέπει να εγκριθούν και από την Ελληνική Βουλή.
ΜΗΝΥΜΑ ΣΤΟΥΣ
ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΙΟΥΧΟΥΣ
Ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών έστειλε, πάντως, σαφές μήνυμα στους παραχωρησιούχους να αποδεχθούν τις κυβερνητικές προτάσεις λέγοντας:
«Αν θέλουν οι παραχωρησιούχοι, κατά τη γνώμη μου, να υπάρχει μια πραγματικά βιώσιμη κατάσταση και στα έργα και στην ελληνική κοινωνία, θα ανταποκριθούν και στα αιτήματα της ελληνικής κοινωνίας και στις θέσεις της κυβέρνησης. Διαφορετικά θα μπούμε ξανά σε μια δυσάρεστη φάση των έργων, που τη ζήσαμε στο παρελθόν, μόνο που αυτή τη φορά η κοινωνία δεν θα είναι μόνη της, θα έχει τη στήριξη και της κυβέρνησης και της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας».
ΟΙ 6 ΣΤΟΧΟΙ
Στη διαπραγμάτευση, όπως εξήγησε για ακόμη μια φορά ο κ. Χρ. Σπίρτζης, η κυβέρνηση θέτει τους παρακάτω έξι στόχους:
-«Ο πρώτος είναι η δημιουργία ενός πανελλαδικού υβριδικού αναλογικού συστήματος διοδίων ενιαίο σε όλος τους αυτοκινητόδρομους της χώρας.
-Ο δεύτερος είναι η μείωση των διοδίων.
-Ο τρίτος είναι η χρήση δεικτών για την πορεία της οικονομίας σε σχέση με τη μεθοδολογία της τιμής των διοδίων, δηλαδή η χρήση ενός άλλου μοντέλου από αυτό που υπάρχει σήμερα και υπολογίζεται η τιμή των διοδίων, τα οποία δεν λαμβάνουν υπόψη ούτε την οικονομική κατάσταση των πολιτών, ούτε της χώρας, μάλιστα, υπολογίζονται αυτόματα μόνο από τον παραχωρησιούχο.
-Ο τέταρτος είναι να υπάρχουν ελεύθερες διελεύσεις σε συγκεκριμένες κατηγορίες συμπολιτών μας, όπως είναι τα ΑμΕΑ και άλλες.
-Ο πέμπτος είναι να μπορούν να διέρχονται δωρεάν οι πολίτες στα γεωγραφικά όρια ενός δήμου, γιατί έχουμε δήμους με έξι-εφτά σταθμούς διοδίων. Αυτό βέβαια προϋποθέτει το αναλογικό σύστημα και εξετάζουμε και εναλλακτικούς τρόπους, για να μπορέσουμε να λύσουμε το πρόβλημα μέχρι να γίνει.
-Ο τελευταίος είναι η θέσπιση συγκεκριμένου αριθμού ελεύθερων διελεύσεων ανάλογα με το τι υπολογισμούς θα κάνουμε και πώς θα μπορούν οι μόνιμοι κάτοικοι συγκεκριμένων περιοχών να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στις εργασίες τους».
