ΤΥΡΝΑΒΟΣ (Γραφείο «Ε»)
Του Κώστα Τσόλα
Πλήθος κόσμου συρρέει καθημερινά στο Κουμ Παζάρι Τυρνάβου, ένα από τα παλαιότερα όχι μόνο σε επίπεδο χώρας πλέον αλλά και σε επίπεδο Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αιώνες πριν.
Παρά την οικονομική κρίση, οι κάτοικοι του νομού και ευρύτερα επισκέπτονται το Τυρναβίτικο παζάρι, κάνοντας τη βόλτα τους, τα ψώνια τους ή απολαμβάνοντας νοστιμιές στις ταβέρνες του, οι μυρωδιές των οποίων ξετρελαίνουν και κάθε δύσπιστο. Οι τιμές είναι καλές αν σκεφθεί κανείς ότι τα ενοίκια των ταβερνών είναι σε υψηλά επίπεδα, όπως λένε οι ίδιοι οι επαγγελματίες.
Η από αιώνες εμποροπανήγυρη του Τυρνάβου είναι καθιερωμένη από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας και ένα από τα πιο φημισμένα Πανελληνίως παζάρια αλλά και στην Ανατολή. Το παζάρι Τυρνάβου ή αλλιώς «Κουμ – Παζάρ» (από το αραβικό Κουμ που σημαίνει άμμος και την αραβική επίσης λέξη bazaar = εμποροπανήγυρις) ξεκινούσε πάντοτε μετά το Πάσχα των Ελληνορθόδοξων, Άνοιξη και μάλιστα πριν φύγουν οι Βλάχικοι πληθυσμοί της Θεσσαλίας για τα Βλαχοχώρια της Πίνδου, με σκοπό να ψωνίσουν. Ο χώρος της εμποροπανήγυρης ήταν οι όχθες του Τιταρήσιου ποταμού (Ξηριά) στον Τύρναβο και επειδή οι όχθες είναι αμμώδεις, ονομάστηκε Κουμ – Παζάρ.
Στα νεότερα χρόνια, περί τον 19ο αιώνα και μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας στα 1881, το Κουμ – Παζάρ του Τυρνάβου θεσμοθετήθηκε με Βασιλικό Διάταγμα επισήμως για διάρκεια 8 ημερών, ενώ με νεότερο νόμο η διάρκειά του περιορίστηκε στις 7 ημέρες, με ημερομηνία έναρξης την 5η Μαΐου κάθε έτους και φέτος θα διαρκέσει μέχρι αύριο Δευτέρα.
Στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και του πρώιμου Ελληνικού Κράτους, η φημισμένη Εμποροπανήγυρη του Τυρνάβου δεχόταν πωλητές, ακόμη και ιδιώτες, οι οποίοι πωλούσαν δικά τους υπάρχοντα (π.χ. εργόχειρα) και οι αγοραστές αγόραζαν πράγματα, ακόμη και προίκες για τις θυγατέρες τους, υποψήφιες για γάμο.
Αξίζει δε να σημειωθεί πως στο παζάρι του Τυρνάβου, πριν την επίσημη ημερομηνία έναρξης και μάλιστα μια εβδομάδα πριν διενεργούνταν επίσημα ζωοπανήγυρη (το γνωστό Γομαροπάζαρο), όπου ο καθένας μπορούσε να πουλήσει ή να ανταλλάξει τα οικόσιτα ζώα του ή να αγοράσει από ζωέμπορους. Η ζωοπανήγυρη διενεργούνταν εντός της κοίτης του Τιταρήσιου ποταμού που συνήθως αυτήν την εποχή είχε λίγο ή καθόλου νερό, το δε παζάρι συνεχίζεται ακόμη και σήμερα με πολύ μεγάλη επιτυχία, αφού η αγάπη των Τυρναβιτών και γενικότερα των Θεσσαλών για τα άλογα είναι δεδομένη και γνωστή.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Εμποροπανήγυρη του Τυρνάβου συνεχίζεται να διοργανώνεται, μαζί με τη Ζωοπανήγυρη, υπό την αιγίδα πια του Δήμου Τυρνάβου, στον ίδιο ακριβώς χώρο (περιοχή της Τούμπας), με παράγκες με παραδοσιακά εδέσματα και παραδοσιακές ορχήστρες, με πωλητές του παραδοσιακού χαλβά Τυρνάβου τύπου σαπουνέ και με μεγάλο Λούνα Πάρκ για τους μικρούς φίλους.
