Απέχει δέκα λεπτά από την κωμόπολη της Αγιάς και βρίσκεται δίπλα στον κεντρικό δρόμο που συνδέει την Αγιά με το Μεγαλόβρυσο. Ενώ διοικητικά υπάγεται στον νομό Λάρισας, εκκλησιαστικά υπάγεται στη Μητρόπολη Δημητριάδος (Βόλου), όπως και όλη η περιφέρεια της Αγιάς άλλωστε.
Μέχρι το 2019 η Μονή δεν ήταν επανδρωμένη από μοναχούς. Ωστόσο, στα τέλη του 2019, εγκαταστάθηκε στην Αγιά ο ιεροκήρυκας της εκκλησιαστικής περιφέρειας της Αγιάς αρχιμανδρίτης Αθανάσιος Παραβάντσος (από Θεσσαλονίκη), με σκοπό να αφιερωθεί στην ανασυγκρότηση της Μονής, ως πρώτος ηγούμενος και κτήτοράς της στη νεότερη εποχή. Αφιέρωσε ολόκληρη την περιουσία του στην ολοκλήρωση του ισόγειου κτιριακού συγκροτήματος, στην περίφραξη της Μονής, στον εξοπλισμού του ναού με τα απαραίτητα εκκλησιαστικά σκεύη, σύνδεση της Μονής στο ρεύμα-νερό-τηλέφωνο, κατασκευή πέτρινης αποθήκης για τις ανάγκες του μοναστηριού, δημιουργία χώρου στάθμευσης για τους προσκυνητές κ.ά.
Συναντήσαμε τον π. Αθανάσιο, με τον οποίο και μιλήσαμε για τη ιστορικότητα-μοναδικότητα της Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου, για τη λειτουργικότητα της εν καιρώ πανδημίας και τους στόχους που έχει θέσει για το μέλλον.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ
Σύμφωνα με τον π. Αθανάσιο «για την προϊστορία της Μονής υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία μέχρι στιγμής. Σύμφωνα με μαρτυρίες παλαιών κατοίκων του χωριού, οι μοναχοί στη δεκαετία του 1930 αποχώρησαν από το μοναστήρι λόγω ελλείψεως πόρων (αγρών) για την επιβίωσή τους. Παρέμειναν τα παλιά κελιά, τα οποία με την πάροδο των δεκαετιών κατέληξαν σε κακή κατάσταση. Το καθολικό της Μονής (δηλαδή ο κεντρικός ναός) τιμάται στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου και από αρχιτεκτονική άποψη αποτελεί βασιλική του δέκατου τρίτου (ιγ’) αιώνα, όπου μεταγενέστερα προστέθηκε και νάρθηκας. Η χρονολόγηση αυτή μαρτυρεί τη μακραίωνη ιστορία της Μονής από την ύστερη βυζαντινή περίοδο μέχρι τις μέρες μας. Έχει ανακηρυχθεί βυζαντινό μνημείο της Εφορίας Αρχαιοτήτων Λάρισας. Οι τοιχογραφίες του ναού έγιναν στα τέλη του δέκατου έβδομου (ιζ’) αιώνα από το ίδιο ηπειρώτικο συνεργείο αγιογράφων που επιμελήθηκε και τις τοιχογραφίες του παλαιού καθολικού της Μονής Τιμίου Προδρόμου Ανατολής. Δυστυχώς τα σωζόμενα ιστορικά στοιχεία για τη Μονή είναι απειροελάχιστα και στο εγγύς μέλλον θα χρειαστεί να γίνει ενδελεχής έρευνα σε ιστορικά αρχεία της Θεσσαλίας για να βρεθεί η οποιαδήποτε πολύτιμη πληροφορία γύρω από την ιστορία της.
Η ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ
Οι ευσεβείς κάτοικοι του Μεγαλόβρυσου, ανέκαθεν λειτουργούν στον ναό της Κοιμήσεως την ημέρα της πανήγυρης (15 Αυγούστου), ενώ εκεί τελούν και τις Παρακλήσεις στην Υπεραγία Θεοτόκο. Επίσης κατασκεύασαν ευρύχωρο υπόστεγο που προστατεύει την κυρία είσοδο του ναού και την μία πλευρά του από τις καιρικές συνθήκες. Πριν από δεκαπέντε χρόνια περίπου, γνωστός επιχειρηματίας του νομού Λάρισας που κατάγεται από το Μεγαλόβρυσο ξεκίνησε τη δημιουργία νέου ισόγειου κτιριακού συγκροτήματος περίπου 200 τετραγωνικών μέτρων, το οποίο επρόκειτο να περιλαμβάνει δωμάτια, βοηθητικούς χώρους κ.λπ., με την προοπτική κατασκευής και πρώτου ορόφου που θα διπλασίαζε τις εγκαταστάσεις. Δυστυχώς η προσπάθεια αυτή, μετά το κτίσιμο του μπετονένιου σκελετού του κτιρίου διακόπηκε, διότι δεν υπήρχαν υποψήφιοι μοναχοί για να επανδρώσουν την υπό ανασύσταση Μονή.
Σήμερα το νέο κτίριο (το οποίο κτίστηκε σύμφωνα με αυστηρές προδιαγραφές παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του Κισσάβου) περιλαμβάνει το κελί και το γραφείο του ηγουμένου, κουζίνα των μοναχών, εσωτερικό μικρό παρεκκλήσιο αφιερωμένο στον άγιο Διονύσιο του Ολύμπου, αρχονταρίκι, μικρή κουζίνα για την εξυπηρέτηση του αρχονταρικίου και των προσκυνητών, δεύτερο κελί και κοινόχρηστες τουαλέτες για το κοινό. Η προοπτική είναι να χτιστεί και ο πρώτος όροφος πάνω από το ισόγειο κτίσμα, κάτι που θα ενίσχυε σημαντικά τη δυνατότητα της Μονής να δεχθεί υποψήφιους μοναχούς, αλλά προς το παρόν αυτό είναι αδύνατον ελλείψει πόρων.
Ο π. Αθανάσιος επισημαίνει πως «στην όλη προσπάθεια μέχρι σήμερα έχει συνδράμει πολύ σημαντικά ο δήμαρχος Αγιάς κ. Αντώνης Γκουντάρας, ενώ και η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει βοηθήσει σε κρίσιμα σημεία των έργων».
ΑΝΟΙΧΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ
Η λατρευτική ζωή της Μονής, για τους προσκυνητές, περιλαμβάνει Θεία Λειτουργία την πρώτη (1η) και την τρίτη (3η) Κυριακή κάθε μήνα (όποτε κι αν πέφτουν οι Κυριακές αυτές), καθώς και την τέλεση Λειτουργιών, Εσπερινών και Παρακλήσεων είτε σε γιορτές Αγίων είτε κατόπιν αιτήματος διαφόρων πιστών. Το τηλέφωνο της Μονής είναι: 24940-24.052 και απαντά στις εργάσιμες ώρες. Στη Μονή τηρούνται τα μέτρα υγειονομικής ασφαλείας με τη χρήση μάσκας στον ναό, την απολύμανση των χεριών, τη λελογισμένη απόσταση των πιστών μεταξύ τους κ.λπ. Δυστυχώς, λόγω της μεγάλης έξαρσης που έχει η επιδημία του κορονοϊού, ο π. Αθανάσιος αναγκάστηκε να κλείσει το αρχονταρίκι της Μονής μέχρι το τέλος του χειμώνα. Οι προσκυνητές μπορούν να συμμετέχουν στο λατρευτικό πρόγραμμα που προαναφέραμε, χωρίς όμως το παραδοσιακό μοναστηριακό κέρασμα και υποδοχή στο αρχονταρίκι που ίσχυε μέχρι πρότινος.
Η Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγαλόβρυσου-Αγιάς ελπίζει να συμβάλει στην πνευματική ζωή της πατρίδας μας και της Εκκλησίας μας με ένα πολύ μικρό λιθαράκι «οικοδομής και καταρτισμού» των πιστών, αλλά και των καλοπροαίρετων «μη πιστών».
ΡΕΠ: Γ. Ρούστας
