Ψυχραιμία, συζήτηση και γέλιο...

ΤΑ «ΟΠΛΑ» ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΦΟΒΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ Ο ΣΕΙΣΜΟΣ - Η ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΑΣΠ. ΤΣΟΛΑΚΗ ΜΙΛΑ ΣΤΗΝ «Ε» ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΜΕ

Της Νατάσας Πολυγένη
Άγχος και φόβος έχουν κυριεύσει τους Θεσσαλούς μετά τις ισχυρές σεισμικές δονήσεις που χτύπησαν την περιοχή την περασμένη Τετάρτη και Πέμπτη. Από τη μια στιγμή στην άλλη η καθημερινότητά τους άλλαξε. Πολλοί ξεσπιτώθηκαν υπό τον φόβο ενός νέου

σεισμού, αναζητώντας καταφύγιο σε σπίτια που έχουν σε χωριά ή ακόμη και σε συγγενείς και φίλους σε άλλες πόλεις. Όσοι δεν έχουν αυτήν τη δυνατότητα, επιλέγουν τη νύχτα να κοιμηθούν στα αυτοκίνητά τους, ακόμη και αν τα σπίτια τους δεν έχουν υποστεί το παραμικρό, καθώς φοβούνται τι μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το άγχος αυτό είναι μεγαλύτερο για τους ανθρώπους που κατοικούν ψηλά, καθώς τον σεισμό τον νιώθουν περισσότερο. Εξάλλου, είναι γεγονός, ότι παρότι τα σπίτια στη Λάρισα έμειναν άθικτα, καταγράφηκαν πολλές υλικές ζημιές από πτώσεις αντικειμένων στα διαμερίσματα ψηλών ορόφων. Η Θεσσαλία αυτές τις μέρες δοκιμάζεται σκληρά και η Λάρισα παρουσιάζει την εικόνα μιας «μουδιασμένης» πόλης που προσπαθεί μεν να συμπεριφερθεί φυσιολογικά, αλλά δεν τα καταφέρνει ιδιαίτερα. Οι περισσότερες πολυκατοικίες έχουν αδειάσει και όσοι έχουν μείνει προσπαθούν να περάσουν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους έξω. Η αβεβαιότητα έχει φωλιάσει μέσα μας.
Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος Ασπασία Τσολάκη μιλά στην «Ε» για το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε πιο αποτελεσματικά τόσο εμείς, όσο και τα παιδιά μας τις αντιδράσεις και τα συναισθήματά μας σε καταστάσεις κρίσης.
«Ο σεισμός, συγκριτικά με άλλα φυσικά φαινόμενα δεν μπορεί να προβλεφθεί πάντα με ακρίβεια από τους ειδικούς με αποτέλεσμα παιδιά και ενήλικες να αισθανόμαστε έντονο φόβο και άγχος, βιώνοντας το λεγόμενο μετά-τραυματικό στρες. Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε ώστε να διαχειριστούμε πιο αποτελεσματικά τόσο εμείς, όσο και τα παιδιά μας τις αντιδράσεις και τα συναισθήματά μας σε καταστάσεις κρίσης; Αναφορικά με τα παιδιά, αφιερώστε χρόνο να τους εξηγήσετε με ψυχραιμία και βασιζόμενοι σε έγκυρα στοιχεία τι συμβαίνει σε ένα φυσικό φαινόμενο όπως ο σεισμός, πού οφείλεται και εκπαιδευτείτε οικογενειακά στο τι ακριβώς κάνουμε σε τέτοιες περιστάσεις. Ρωτήστε τους πώς αισθάνονται, πώς βιώνουν τη συγκεκριμένη έκτακτη συνθήκη και πόσο τους έχει επηρεάσει σε συναισθηματικό και πρακτικό επίπεδο. Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε απλό λεξιλόγιο, χωρίς καταστροφολογίες και βαρύγδουπα επίθετα, καθώς τέτοιες περιγραφές μπορεί να τρομάξουν περισσότερο ένα παιδί. Να είστε προετοιμασμένοι να κάνετε την ίδια συζήτηση αρκετές φορές, καθώς τα παιδιά θα έχουν απορίες και θα θέλουν να συζητούνε την κατάσταση την οποία βιώνουν τα ίδια και όλη η οικογένεια. Εξηγείστε τους με ειλικρίνεια ότι τα ίδια δεν έχουν καμία ευθύνη για ό,τι συμβαίνει και ότι καμία φορά ακόμη και οι ενήλικες δεν είναι σε θέση να εξηγήσουν και να ελέγξουν όλα όσα συμβαίνουν γύρω τους. Τέλος, προσπαθήστε να είστε υποστηρικτικοί, δίπλα στα παιδιά, να επιδιώκετε σωματική επαφή (π.χ. αγκαλιά) και ενθαρρύνετε τα να παίξετε και να ασκηθείτε μαζί ώστε να ξεχαστούν να αποσυμφορηθούν» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Για να μπορέσουμε, όμως να λειτουργήσουμε σωστά απέναντι στα παιδιά, θα πρέπει πρώτα να φροντίσουμε τον εαυτό μας, λέει η ψυχολόγος και προσθέτει χαρακτηριστικά. «Όπως σε κάθε αγχώδη κατάσταση, έτσι και όταν βιώνουμε έναν σεισμό οι βαθιές, διαφραγματικές αναπνοές θα μας βοηθήσουν να χαλαρώσουμε και να εστιάσουμε την προσοχή μας στο εδώ και τώρα, διακόπτοντας μία σειρά καταστροφικών σκέψεων που σε κρίσιμες καταστάσεις συνήθως διαδέχονται η μία την άλλη. Ας δώσουμε χρόνο και χώρο στον εαυτό μας να αντιληφθεί τι ακριβώς συμβαίνει, επαναλαμβάνοντας ότι βιώνουμε μία συλλογική κατάσταση κρίσης και ότι όλα τα δυσάρεστα συναισθήματα τα οποία ενδεχομένως μας κατακλύζουν είναι απολύτως φυσιολογικά. Επιπλέον, η διατήρηση μίας καθημερινής ρουτίνας (εάν και εφόσον αυτό είναι δυνατόν), η σωματική άσκηση και η υγιεινή διατροφή θα βοηθήσουν στην αποτελεσματικότερη διαχείριση του στρες και της διατήρησης μίας «συνέχειας». Το μοίρασμα των συναισθημάτων μας με τους γύρω μας είναι επίσης ιδιαίτερο βοηθητικό, καθώς έχει θεραπευτικό και καθησυχαστικό χαρακτήρα. Επιπρόσθετα εάν δεν αισθανόμαστε ασφαλείς, ακόμη και αν δεν έχουμε υποστεί κάποια σοβαρή ζημιά, μπορούμε να πάρουμε άδεια από τις υποχρεώσεις μας και να δώσουμε χρόνο στον εαυτό μας να έρθουμε σε επαφή με τα συναισθήματά μας και με την όλη νέα πραγματικότητα. Άλλωστε κάποιες φορές είναι εντάξει να λέμε «όχι». Κλείνοντας, ας προετοιμαστούμε τόσο ψυχολογικά, όσο και πρακτικά για επόμενες καταστάσεις κρίσεων φτιάχνοντας έναν σάκο με αντικείμενα πρώτης βοήθειας. Όσο παράδοξο και αν ακούγεται όταν έχουμε στο μυαλό μας ότι ένας επόμενος σεισμός μπορεί άμεσα να ξανασυμβεί προετοιμαζόμαστε καλύτερα και οργανώνουμε ένα σχέδιο δράσης με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε πιο ασφαλείς και ότι ελέγχουμε καλύτερα την κατάσταση».
Καταλήγοντας η κ. Τσολάκη, υπογραμμίζει ότι αυτές οι καταστάσεις ξεπερνιούνται πιο εύκολα αν κρατήσουμε επαφή με την κοινότητα, μοιραζόμαστε τις ιστορίες μας και σίγουρα γελάμε. Ο πανικός σίγουρα δε βοηθάει και το γέλιο πάντα λειτουργεί σαν άμυνα που μας επιτρέπει να βιώνουμε πιο «ανάλαφρα» δύσκολες καταστάσεις, διατηρώντας μία νότα αισιοδοξίας που τόσο πολύ την έχουμε ανάγκη!