Στα τσιπουράδικα του Τυρνάβου δημιουργείται μια μυσταγωγία, μια διονυσιακή ατμόσφαιρα. Οι Τυρναβίτες έχοντας παρακαταθήκη αυτό το αμπελοοινικό προϊόν από τον 19ο αι. αιώνα, στο τσιπουράδικο επιλύουν όλα τους τα προβλήματα, ενώ ακόμα και τώρα κάνουν και τις οικονομικές και επαγγελματικές τους συναλλαγές.
Αν ανατρέξει κανείς στο παρελθόν του Τυρνάβου θα διαπιστώσει πως η τεχνική της απόσταξης στέμφυλων για την παραγωγή τσίπουρου είναι πολύ παλιά, ενώ ιστορικά στοιχεία τοποθετούν την απόσταξη αυτή πολύ πριν τον 15ο αιώνα.
Την περίοδο της τουρκοκρατίας η αμπελουργική δραστηριότητα μειώνεται, συνέπεια της μουσουλμανικής θρησκείας, όμως ορισμένες περιοχές διατηρούν το προνόμιο στην αμπελουργία, την οινοποίηση και στην απόσταξη. Τέτοια ήταν και η περιοχή του Τυρνάβου όπως αποδεικνύεται από αναφορές διάφορων λογίων και ιστορικών.
Η πλούσια όμως παράδοση παραγωγής Τσίπουρου στην οποία συνέβαλε τόσο πολύ η περιοχή οδήγησε το 1988 σε νέο νομοθετικό πλαίσιο, οπότε εκτός από τους διήμερους δόθηκε η δυνατότητα απόσταξης και εμφιάλωσης τσίπουρου και σε οργανωμένα αποσταγματοποιεία.
Πρωτοστάτης υπήρξε ο «Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Τυρνάβου», που ήταν ο πρώτος Συνεταιρισμός της χώρας που προχώρησε στην εμφιάλωση τσίπουρου και είναι γενικά παραδεκτό σήμερα πως η συμβολή του στην ανάπτυξη του προϊόντος υπήρξε καθοριστική.
Κάπως έτσι φτάσαμε στο σήμερα και στον Τύρναβο είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο πως το τσίπουρο είναι απόλυτα συνδεδεμένο με τη γαστρονομία και ενταγμένο στην ατμόσφαιρα ενός συχνού, ίσως και καθημερινού τελετουργικού.
Το μεσημεριανό τσιπουράκι μπορεί να είναι το προοίμιο ενός καλού γεύματος, μπορεί να είναι η στιγμή αποφόρτισης από τα βάρη της καθημερινότητας και ασφαλώς αποτελεί την αφορμή για επικοινωνία των ανθρώπων.
ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΟ ΤΣΙΠΟΥΡΟ
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 ένας Τυρναβίτης, ο Κώστας Στατήρης, νέος τότε εργαζόταν στον γνωστό χώρο εστίασης «Λεβέντης» στη νέα –τότε- εθνική οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης στην περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου και Καμμένων Βούρλων ως μάγειρας. Εκεί γνώρισε την εργαζόμενη επίσης στον ίδιο χώρο νεοτάτη Κερκυραία Ρούλα. Αγαπήθηκαν, έκαναν οικογένεια και το 1969 άνοιξαν το πρώτο τσιπουράδικο του Κώστα Στατήρη στην κεντρική πλατεία του Τυρνάβου το οποίο το 1982 μεταφέρθηκε στον σημερινό του χώρο έναντι της Παναγίας Φανερωμένης. Τότε ο Κώστας Στατήρης έφερε έναν νέο αέρα στον χώρο.
Και μετά όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου την επιχείρηση ανέλαβε ο μεγάλος του γιος, Θύμιος Στατήρης, τηρώντας την παρακαταθήκη του πατέρα του.
Ο χώρος του τσιπουράδικου προσεγμένος σε φόντο λευκού και γαλάζιου. Εδώ οι μερακλήδες του τσίπουρου πέρα από τους επισκέπτες έχουν τον δικό τους χώρο, το δικό τους τραπέζι. Είναι καθημερινά εκεί. Έχουν δικαιώματα. Χρόνια τώρα το «έχτισαν» το μαγαζί, το στηρίζουν, ποιος θα μπορούσε να τους πάρει τη θέση;
Γι’ αυτό ο Λάκης, ο Νίκος, ο Σάκης, ο Γιώργος, θα έχουν το τραπέζι τους «ρεζερβέ». Υπάρχει όμως και το τραπέζι που είναι του… αλλουνού. Ο συνεχιστής του πατέρα του, ο Θύμιος, είναι στην κουζίνα, οι μεζέδες είναι η ευθύνη του με αγνά πάντα υλικά. Παραδοσιακό τσίπουρο και τυρναβίτικη κουζίνα. Συνεχιστής τρίτης γενιάς ο γιος Κωνσταντίνος Στατήρης, υπεύθυνος στη σάλα ο οποίος παρά τις φωνές δεν χάνει ποτέ τον λογαριασμό...
Τα τσιπουράδικα στον Τύρναβο φημίζονται για την παρεΐστικη ατμόσφαιρα και το έντονο μεσογειακό ταπεραμέντο όπου η οχλαγωγία, ακόμα και οι έντονες αντιπαραθέσεις είναι στην καθημερινότητα. Πρώτη παραγγελία το πενηντάρι και ο μεζές και η επόμενη «γύρα» του τσίπουρου οι έντονες φωνές όπου η παραγγελία γίνεται με το σήκωμα του χεριού και του δακτύλου να περιστρέφεται δίνοντας το νόημα στον καταστηματάρχη: «φέρε κι άλλο». Αλλά μέχρι εκεί. Πέρα από την οχλαγωγία και τις διαφωνίες δεν υπάρχουν έκτροπα. Άλλωστε το τσίπουρο τους ενώνει. Και αν πουν και μια κουβέντα παραπάνω ποιος άραγε θα θυμάται αύριο;
Ο Θύμιος Στατήρης και ο τρίτης γενιάς συνεχιστής Κωνσταντίνος πιστοί στην παράδοση, γιατί τσιπουράδικα υπάρχουν πάρα πολλά αλλά σαν του Τυρνάβου… πουθενά.
ΤΥΡΝΑΒΟΣ (Γραφείο «Ε»)
Του Κώστα Τσόλα
Φωτ.: Λ. Τζέκας
