ακόμη και κάτω από αυτές τις αντίξοεες συνθήκες υπάρχουν εκείνοι οι άνθρωποι που δεν παραιτούνται και χρησιμοποιούν κάθε μέσο που έχουν στη διάθεσή τους, προκειμένου να συνεχίσουν το έργο και την προσφορά τους. Ο Σύλλογος Καρκινοπαθών της Λάρισας, κατόρθωσε να παραμείνει «ανοιχτός», μέσα σε ένα καθεστώς πρωτοφανών αποκλεισμών και απαγορεύσεων κυκλοφορίας, αλλά κυρίως να παραμείνουν οι υπηρεσίες που παρέχει ενεργές, χρήσιμες και κατά τον δυνατόν προσβάσιμες σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους που τις έχουν ανάγκη. Όλα αυτά βέβαια χάρη στη τεχνολογία, αλλά και την αγάπη και το πείσμα των ανθρώπων του Συλλόγου, να σπάσουν το τείχος της απομόνωσης. Για το νέο αυτό βήμα, μιλά στην «Ε» η πρόεδρος του Συλλόγου, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) και αντιπρόσωπος του Συλλόγου στον Ευρωπαϊκό Συνασπισμό Ασθενών με Καρκίνο, κ. Ιωάννα Καραβάνα.
Η ψυχολογική υποστήριξη των ανθρώπων που νοσούν, ήταν και είναι το σημείο αναφοράς του Συλλόγου, καθώς όπως λέει η πρόεδρος, από την ίδρυσή του η αλληλοβοήθεια μεταξύ των μελών και η ψυχολογική υποστήριξή τους σε σχέση με το πώς αυτοί θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά προβλήματα που σχετίζονται με το γεγονός της νόσου τους, από το αρχικό σημείο της διάγνωσής τους έως και την πλήρη κατά το δυνατόν και ολοκληρωμένη αποκατάστασης της υγείας τους, αποτέλεσε βασικό σκοπό στο καταστατικό του.
«Αποτελεί γεγονός το ότι η ψυχολογική συνισταμένη, η αξία και ο ρόλος της στη συνολική κατάσταση των ασθενών παρέμεινε επί μακρόν ένας αόρατος και ανεκμετάλλευτος παράγοντας στην επιτυχημένη διαχείριση της νόσου. Κάτι που μερικώς και μόνο ίσως δικαιολογείται από την παραδοχή ότι οι άνθρωποι που αντιμετώπιζαν και αντιμετωπίζουν έναν τόσο μεγάλο κίνδυνο ζωής, αφού έτσι δυστυχώς αντιλαμβάνεται ο μέσος ασθενής τον καρκίνο του -συχνά ακόμα και σήμερα που η εξέλιξη της επιστήμης έχει προχωρήσει τόσο πολύ που πολλές μορφές καρκίνου καθίστανται τελικά μακροχρόνια νοσήματα ή και θεραπεύονται εντελώς- προσηλώνονταν αποκλειστικά και μόνο στην ιατροφαρμακευτική αντιμετώπιση της νόσου τους. Πέρασαν χρόνια μέχρι να αρχίσουν σιγά σιγά οι ίδιοι οι ασθενείς να αναζητούν πολύ διστακτικά τη λήψη μιας κάποιας μορφής ψυχολογικής υποστήριξης. Δυστυχώς τα στερεότυπα παντός είδους αφορούν ακόμα και τις ίδιες τις επιστήμες. Δεν είναι και λίγες οι φορές που συναντήσαμε αρκετοί από μας που δραστηριοποιούμαστε εθελοντικά στον χώρο των ασθενών, περιπτώσεις γιατρών που όχι μόνο δεν πρότειναν σε έναν ασθενή τους που είχαν αντιληφθεί ότι αυτός χρειαζόταν και κάποια περαιτέρω βοήθεια πέρα από την καθαρά φαρμακευτική θεραπεία που οι ίδιοι τους παρείχαν, αλλά δυστυχώς ακόμα χειρότερο δεν δίσταζαν να απαξιώνουν το ενδεχόμενο όφελος που θα υπήρχε για τους ασθενείς τους μια πρόσθετη βοήθεια που θα μπορούσαν να λάβουν από επιστήμονες ψυχικής υγείας. Τα ίδια στερεότυπα εννοείται πως ακολουθούν και τις συλλογικότητες ασθενών, αυτές καθαυτές και πολλάκις δυστυχώς αμφισβητήθηκε από μέρος του «κόσμου» τόσο η σημασία ύπαρξής μας όσο και του ρόλου που μπορεί να επιτελούν οι συλλογικότητές μας μέσα σε μια οργανωμένη κοινωνία. Η ίδια η νόσος δε είναι επίσης συνυφασμένη με κάποια από τα χειρότερα στερεότυπα που μπορούμε να δούμε γύρω μας. Και σ’ αυτό το σημείο θα κάνω μια παρένθεση θέλοντας να προκαλέσω ανοιχτά όποιον ενστερνίζεται ανάλογες οπτικές και απόψεις να κάνει μια υπέρβαση και να έρθει πιο κοντά τουλάχιστον στον δικό μας Σύλλογο, για να καταλάβει όχι μόνο τι είμαστε και τι κάνουμε αλλά και κυρίως τι δεν είμαστε και τι δεν κάνουμε ειδικά εμείς» αναφέρει η πρόεδρος του Συλλόγου.
Πώς όμως μπορεί ένας Σύλλογος να βοηθήσει να σπάσει αυτή η σιωπή και η μοναξιά που νιώθουν οι ασθενείς;
«Σήμερα ευτυχώς υπάρχουν συλλογικότητες ασθενών σχεδόν στο σύνολο της χώρας και σε πολλούς από αυτούς παρέχονται μεταξύ άλλων και υπηρεσίες ψυχολογικής και συναισθηματικής υποστήριξης των μελών τους από επαγγελματίες ψυχολόγους, εθελοντές ή μη, όχι μόνο γιατί οι ίδιοι ως ασθενείς αναγνωρίσαμε πρώτα τη μεγάλη ανάγκη μας να φροντίσουμε και την ψυχή μας παράλληλα με το σώμα μας αλλά και επειδή η Πολιτεία δεν φαίνεται να μπορεί να καλύψει αυτή την ανάγκη όλων μας. Στην κατεύθυνση αυτή βάδισε από την αρχή της λειτουργίας του ο Σύλλογός μας με τη σταθερή συνδρομή των εθελοντών ψυχολόγων/ψυχοθεραπευτών του Ιδρύματος GESTALT όσο και άλλων ανεξάρτητων επίσης εθελοντών ψυχολόγων της πόλης μας, που στάθηκαν πολύτιμοι αρωγοί μας στην προσπάθειά μας να στηρίζουμε όσους έχουν ανάγκες, ανάγκες που όπως είπα και πριν δεν ομολογούνται, ούτε αρθρώνονται εύκολα.
Λειτούργησαν λοιπόν εξαρχής και λειτουργούν αδιάλειπτα όλα αυτά τα χρόνια στον Σύλλογό μας ομάδες ψυχολογικής υποστήριξης ασθενών, ενώ παράλληλα παρέχουμε σε όσους το χρειάζονται και τη δυνατότητα συγκεκριμένου αριθμού ατομικών συνεδριών που διενεργούνταν στους χώρους των γραφείων μας. Και όλα αυτά πήγαν πιστέψτε με εξαιρετικά επί 14 συναπτά έτη. Και ξαφνικά κάνει την εμφάνισή της η πανδημία και όλα σταματούν» θα πει η κ. Καραβάνα.
Φτάνοντας λοιπόν ο Σύλλογος στο σημείο που θα έπρεπε να πατήσει «φρένο», τελικά αποφάσισε απλά να «στρίψει το τιμόνι». Τα μέλη του Δ.Σ. στη προσπάθειά τους να ανασυγκροτηθούν βρήκαν τον τρόπο να συνεργάζονται και «από μακριά».
«Τολμήσαμε να ζητήσουμε από τα μέλη, τους εθελοντές, τις ομάδες ψυχολογικής υποστήριξης αλλά και από τα μεμονωμένα άτομα που χρειάζονταν αυτού του είδους τις υπηρεσίες μας, να δοκιμάσουν και να αναπτύξουν ή να αποκτήσουν για πρώτη φορά τις δεξιότητές τους πάνω στα εργαλεία που η τεχνολογία έθεσε στη διάθεσή μας.
Βοηθήσαμε με όλες μας τις δυνάμεις έγκαιρα και προσωπικά στην «εκπαίδευση» αυτή, προκειμένου να διασφαλίσουμε τη δυνατότητα πρόσβασής τους τόσο στα δρώμενα του Συλλόγου όσο και στους ψυχολόγους μας. Δώσαμε τη δυνατότητα στις ομάδες ψυχολογικής υποστήριξης αλλά και στα μεμονωμένα άτομα που χρειάζονταν ατομικές συνεδρίες να λειτουργήσουν μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το skype ή και το ZOOM τους τελευταίους μήνες.
Μέσα από τις ίδιες πλατφόρμες «υποχρεωθήκαμε» τρόπον τινά να εκπαιδεύσουμε αυτή τη χρονιά και τις ομάδες των νέων εθελοντών μας, αλλά και να υλοποιήσουμε μέσα από αυτές τις μηνιαίες «εποπτείες» που διενεργούμε με τους εθελοντές ψυχολόγους μας του GESTALT FOUNDATION.
Πέρα από οποιαδήποτε εξ αποστάσεως δραστηριότητα, πέρα από τις ήδη υφιστάμενες και κανονικά λειτουργούσες με τον ίδιο πια τρόπο, κλειστές ομάδες ψυχολογικής υποστήριξης, πάρα πολλοί ήταν και είναι αυτοί που εν μέσω της πανδημίας και προφανώς εξαιτίας αυτής, ένιωσαν και εξέφρασαν την ανάγκη να συνυπάρχουμε μέσα από ένα άλλο πλαίσιο και σταθερή φόρμα επικοινωνίας, μέσα από έναν πιο ελεύθερο ανοιχτό διάλογο, μέσα από ένα μοίρασμα εμπειριών, συναισθημάτων και σκέψεων. Έτσι «γεννήθηκαν» οι Ομάδες Αυτοβοήθειας».
Ποια είναι η αποστολή όμως των Ομάδων Αυτοβοήθειας;
«Αυτό το νέο μας εγχείρημα θα έλεγα πως οι ομάδες αυτές θα είναι συναντήσεις ομοτίμων που θα υποστηρίζουν, θα ενθαρρύνουν και θα διευκολύνουν ο ένας τον άλλο να βοηθήσει τον εαυτό του. Ο κάθε ένας από μας μπορεί να ακολουθεί το δικό του μονοπάτι προς την ανάρρωση και την ευεξία, αλλά μέσα από τις ομάδες αυτές επιλέγει ότι θέλει να κάνει αυτό το ταξίδι μαζί με άλλους που επιθυμούν τον ίδιο προορισμό.
Στις συναντήσεις των ομάδων αυτοβοήθειας (self-help groups), οι συμμετέχοντες θα μοιραζόμαστε τις εμπειρίες μας, τα προσωπικά μας συναισθήματα, την ενημέρωση που έχει ο καθένας μας και τις στρατηγικές που έχουμε αναπτύξει προκειμένου να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες που μας δημιουργεί η νόσος με στόχο να ζούμε μια ικανοποιητική ζωή. Πρόκειται δηλαδή για αλληλοϋποστήριξη μέσω της ανταλλαγής προσωπικών εμπειριών, γνώσης, προβληματισμών, ανησυχιών και δεξιοτήτων ζωής.
Θα είναι συναντήσεις αισιοδοξίας που θα εστιάζουν στην αλληλοβοήθεια, την ελπίδα και την ενθάρρυνση μέσα σε ένα ασφαλές πλαίσιο όπου ενώ θα βοηθάμε άλλους οι ίδιοι , παράλληλα θα παίρνουμε και εμείς βοήθεια. Οι ψυχολόγοι μας δύνανται να λειτουργούν ως συντονιστές. Τι ΔΕΝ είναι οι ομάδες αυτές; Οι ομάδες αυτές δεν επιτελούν θεραπευτικό κλινικό ρόλο (ψυχοθεραπευτικό, ψυχιατρικό, φαρμακευτικό), δεν παρέχουν διαγνωστική εκτίμηση και δεν θα είναι διάλεξη ειδικών.
Οι ομάδες αυτές θα είναι ανοιχτές υπό την έννοια πως μπορεί κάποιος να συμμετέχει από μία έως όσες φορές και όποτε το επιθυμεί.
Οι συναντήσεις μας θα διαρκούν από 1 έως 2 ώρες, μία φορά την εβδομάδα, αναλόγως του αριθμού των συμμετεχόντων, καθώς και των αναγκών που θα προκύπτουν.
Δεν θα υπάρχει καμία οικονομική επιβάρυνση για τη συμμετοχή μας σε αυτές, όπως δεν υπάρχει άλλωστε και καμία οικονομική συμμετοχή για όλες τις παροχές του Συλλόγου μας.
Δικαίωμα συμμετοχής έχουν άτομα ηλικίας 18 άνω, με εμπειρία καρκίνου, συγγενείς, φροντιστές τους. Στόχοι αυτών των ομάδων μας είναι να ενισχύσουν και να ενθαρρύνουν τους συμμετέχοντες να ανακτήσουν τον έλεγχο του εαυτού τους και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους και των σχέσεών τους, να τους παρέχουν ένα δίκτυο και περιβάλλον συναισθηματικής στήριξης, το οποίο θα μειώνει την απομόνωση και την αποξένωση, θα μετριάζει την απόγνωση και θα ενισχύει την αισιοδοξία, την επένδυση στην ελπίδα, την προσωπική ευθύνη και την αποδοχή του εαυτού, ανάγκες που προέβαλαν πολύ πιο επιτακτικές στους μήνες της πανδημίας.
Θέλουμε να βοηθήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους συνανθρώπους μας ώστε να αντλούν μεγαλύτερη χαρά και ικανοποίηση από τη ζωή τους παρά τις δυσκολίες, τα εμπόδια και τις απογοητεύσεις τους εξαιτίας ή με αφορμή τη νεοπλασματική νόσο είτε των ιδίων είτε των προσφιλών τους προσώπων».
Οι ομάδες ξεκινούν τη λειτουργία τους αύριο Δευτέρα 7 Δεκέμβρη και θα υπάρξει η δυνατότητα να συμμετέχει κάποιος είτε στην ομάδα 5-7 είτε στην ομάδα 7.30-9.30 μ.μ..
Για να μπορεί να έχει πρόσβαση κάποιος απαιτείται αρχικά η αποστολή μηνύματος στο messenger του Συλλόγου https://www.facebook.com/syllogos.larisas ώστε να δηλώσει το ενδιαφέρον του και την ιδιότητά του (απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει εμπειρία νόσου, ή να είναι μέλος οικογένειας ή φροντιστής ασθενή) και στη συνέχεια η ένταξή του στο γκρουπ του Συλλόγου https://www.facebook.com/groups/779389769280891(Ομάδα Αυτοβοήθειας ΣΚΛ). Μέσω του γκρουπ «Ομάδα Αυτοβοήθειας ΣΚΛ» θα λαμβάνουν όλοι κάθε Δευτέρα ένα συγκεκριμένο link σύνδεσης μέσα από το οποίο θα γίνεται η πρόσβασή τους στο ΖΟΟΜ λίγο πριν την έναρξη της συνάντησης.
Χωρίς να θέλει να αναφερθεί στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Σύλλογος, που είναι πολλά , η κ. Καραβάνα τονίζει τη σημασία του να σκεφτόμαστε θετικά και δημιουργικά μέσα σε ένα δύσκολο ομολογουμένως σήμερα, με την ευχή όμως και την ελπίδα σε ένα «αύριο» πολύ καλύτερο και ασφαλέστερο για όλους μας.
Της Νατάσας Πολυγένη
