Αθήνα
Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι το Σύνταγμα και η νομοθεσία επιτρέπουν τη μίσθωση, διαχείριση και εκμετάλλευση των μαρίνων (τουριστικοί λιμένες), με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, από μη δημόσιους φορείς, αλλά η ιδιοκτησία τους παραμένει στην κυριότητα του Δημοσίου και οι μισθωτές των εκτάσεων αυτών δεν μπορούν να αξιώσουν δικαίωμα κυριότητας ή άλλα «εμπράγματα δικαιώματα».
Παράλληλα, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έκρινε ότι οι ιδιωτικές εταιρείες μπορούν να εκτελέσουν στις μαρίνες λιμενικά και χερσαία έργα προς βελτίωση των εγκαταστάσεων των τουριστικών λιμένων.
Ειδικότερα, το επίμαχο θέμα απασχόλησε το Δ΄ Τμήμα του ΣΤΕ, με πρόεδρο τον Σωτήρη Ρίζο και εισηγητή τον πάρεδρο Ηλία Μάζο, με αφορμή την προσφυγή που είχαν καταθέσει 10 Πειραιώτες (κάτοικοι της Ακτής Μουτσοπούλου και της Ακτής Θεμιστοκλέους) κατά της ιδιωτικοποίησης της μαρίνας Ζέα, υποστηρίζοντας ότι είναι αντισυνταγματική και παράνομη.
Να σημειωθεί ότι ο σχετικός διαγωνισμός για την μίσθωση και εκμετάλλευση της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης της μαρίνας Ζέας, αλλά και την εκτέλεση των έργων βελτίωσης κατακυρώθηκε στην εταιρεία «Κοινοπραξία Μαρίνες Αττικής». Μάλιστα, υπεγράφη σύμβαση διάρκειας 40 ετών με δυνατότητα παράτασης για μια πενταετία. Από την εν λόγω κοινοπραξία θα καταβάλλεται μίσθωμα για την εκμετάλλευση, κ.λπ. της μαρίνας Ζέας.
Η αυξημένη επταμελής σύνθεση του Δ΄ Τμήματος του ΣτΕ, με την υπ΄ αριθμ. 701/2015 απόφασή της, απέρριψε όλους τους ισχυρισμούς των κατοίκων του Πειραιά και έκρινε ότι το Σύνταγμα δεν επιβάλλει ορισμένη νομική μορφή του δημοσίου φορέα ο οποίος μπορεί να ασκεί τη διοίκηση και διαχείριση των τουριστικών λιμένων.
Ο φορέας αυτός μπορεί να είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου ή και Ιδιωτικού Δικαίου, όπως είναι η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑ ΑΕ), η οποία ανήκει στο ελληνικό Δημόσιο.
Ακόμη, οι σύμβουλοι Επικρατείας επισημαίνουν ότι δεν προσκρούει στο Σύνταγμα η άσκηση της διοίκησης και διαχείρισης των εν λόγω τουριστικών μονάδων σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας και κατά τρόπο επικερδή για το κράτος.
Όμως, τονίζουν ότι η ιδιωτικοποίηση θα πραγματοποιείται υπό τη βασική προϋπόθεση της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος και της τήρησης των δημοσίου δικαίου δεσμεύσεων οι οποίες απορρέουν από την νομοθεσία που αφορούν τα κοινόχρηστα πραγμάτων, την προστασία του περιβάλλοντος, τους αρχαιολογικούς χώρους κ.λπ.
Έτσι, υπό τις προϋποθέσεις αυτές, η διοίκηση και διαχείριση των τουριστικών λιμένων μπορεί είτε να ασκείται από τον ίδιο τον δημόσιο φορέα με αυτεπιστασία (από οργανισμούς του που έχουν τη νομική μορφή δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου), είτε να παραχωρηθεί σε τρίτον έναντι ανταλλάγματος, εφόσον στην τελευταία αυτή περίπτωση διασφαλίζεται ο έλεγχος από το κράτος.
Σε άλλο σημείο της απόφασης του ΣτΕ υπογραμμίζεται ότι στον παραθαλάσσιο χώρο που είναι εγκατεστημένες οι μαρίνες, οι πολίτες υποχρεωτικά θα έχουν πρόσβαση και δεν μπορεί να αποκόπτεται η δυνατότητα τους να επισκέπτονται τις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις.
Ακόμη, τονίζεται ότι με την ιδιωτικοποίηση των τουριστικών λιμένων δεν παραχωρείται στον μισθωτή τμήμα αιγιαλού «χωρίς να διατηρείται ο κοινόχρηστός χαρακτήρας του».
Επίσης, το Συμβούλιο της Επικρατείας αναφέρει ότι ναι μεν από τη σύμβαση παραχώρησης των μαρίνων προβλέπεται η υποχρέωση φύλαξης των χώρων του λιμένα, αλλά το κύριο βάρος της φύλαξης και εποπτείας τους παραμένει στις κρατικές λιμενικές και αστυνομικές αρχές.
Το ΣτΕ απέρριψε, επίσης, ως αβάσιμους όλους τους ισχυρισμούς των κατοίκων του Πειραιά, όπως ότι είναι αντίθετη στο Σύνταγμα η ανάθεση της διοίκησης και διαχείρισης τουριστικού λιμένα στην ΕΤΑ και σε ιδιωτικό φορέα, καθώς δεν προβλέπεται κρατική εποπτεία ως προς την εκτέλεση της σύμβασης. Ακόμη, απορρίφθηκε ο ισχυρισμός των κατοίκων ότι είναι αντισυνταγματική και παράνομη η παραχώρηση, καθώς σταματάει η έκταση των τουριστικών λιμένων να είναι σε κοινή χρήση και να αποτελεί χώρο αναψυχής και περιπάτου.
