Συνέντευξη στη Λένα Κισσάβου
Στον αγώνα των μαθητών για τις πανελλήνιες εξετάσεις, όσο πλησιάζει ο καιρός η προετοιμασία σταδιακά γίνεται εντονότερη, αλλά μαζί της εντονότερη διαφαίνεται και η κούρασή τους, η ένταση του άγχους και η αύξηση της αγωνίας της σημαντικής στιγμής που πλησιάζει.
Πρόσφατες έρευνες αποδεικνύουν πως η τροφή και οι διατροφικές μας συνήθειες, μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό την πνευματική απόδοση, τη διατήρηση της μνήμης και τη δυνατότητα της αυτοσυγκέντρωσης, ενώ αντίθετα η μη ισορροπημένη διατροφή χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως είναι η έλλειψη συγκέντρωσης, η εύκολη κόπωση, η νευρικότητα, η αϋπνία, η υπερδιέγερση- επιθετικότητα, που μπορεί να εκδηλώσει ο έφηβος τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, μας ενημερώνει η Λαρισαία κλινική διαιτολόγος του Πανεπιστημίου Οξφόρδης κ. Μαρία Πλάδα.
Τα παραπάνω στοιχεία, καλή μνήμη, αυτοσυγκέντρωση, πνευματική διαύγεια, οπωσδήποτε αποτελούν βασικούς συμμάχους των παιδιών σε όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας τους, αλλά και τη στιγμή των ενδοσχολικών και πανελλήνιων εξετάσεων, κι αν αυτούς μπορούν να τους έχουν με μια καλή διατροφή, ζητήσαμε από την κ. Πλάδα να μας πει ποια είναι αυτή.
ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΩΝΤΑΣ
ΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ
ΚΟΠΩΣΗ
«Κατ’ αρχήν απαιτείται συστηματική και ισορροπημένη διατροφή», υποστηρίζει η κ. Πλάδα και εξηγεί αναλυτικότερα: «Τα πέντε γεύματα την ημέρα αποτελούν τον βασικό κανόνα στη σταθερή διατήρηση της γλυκόζης του εγκεφάλου και την παροχή όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, που χρειάζεται ο οργανισμός μας καθημερινά. Η παρατεταμένη έλλειψη κάποιων θρεπτικών ουσιών, μπορεί να απορρυθμίσει την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου και αυτό να έχει ως αποτέλεσμα την πνευματική και σωματική κόπωση.
Η κύρια πηγή ενέργειας μέσω της τροφής, είναι οι υδατάνθρακες και βρίσκονται στα δημητριακά και τα προϊόντα δημητριακών όπως είναι η βρώμη, το σιτάρι, το κριθάρι, το ρύζι, το ψωμί ολικής άλεσης και τα δημητριακά πρωινού.
Τα μη επεξεργασμένα δημητριακά και προϊόντα αυτών είναι περισσότερο ωφέλημα, καθώς διατηρούν στον φλοιό τους τις φυτικές τους ίνες και τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της μνήμης, την καλή λειτουργία του εγκεφάλου, καθώς και για την ακεραιότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στους υδατάνθρακες και στο λίπος που προέρχονται από άλλες πηγές τροφίμων οι οποίες δεν είναι καθόλου ωφέλιμες. Οι τροφές αυτές έχουνε βάση τη ζάχαρη και το λίπος και είναι τα γλυκά, οι πάστες, τα κέικ, τα κρουασάν, τα ντόνατς, τα παγωτά, τα δημητριακά με πολλή ζάχαρη και ιδιαίτερα όλες οι επεξεργασμένες και τυποποιημένες τροφές (π.χ. πατατάκια, μπισκότα, γκοφρέτες, ζαχαρωτά κ.ά). Το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των τροφίμων είναι η ενέργεια που δίνουν με τη διαφορά όμως ότι δεν παρέχουν καμία θρεπτική αξία, αντίθετα περιέχουν πολλές θερμίδες, κορεσμένο λίπος, trans λιπαρά, συντηρητικά και πρόσθετες ουσίες οι οποίες επιβαρύνουν την υγεία μας!
Στόχος μας είναι μέσω της επιλογής των σωστών υδατανθράκων-τροφών να αποκτήσουμε ενέργεια και να αποφευχθούν τα δυσάρεστα και μη αποδοτικά συμπτώματα της χαλάρωσης και της υπνηλίας που μπορούν να εμφανιστούν από την αυξημένη κατανάλωση προϊόντων με βάση τη ζάχαρη και το κορεσμένο λίπος».
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΜΝΗΜΗΣ
«Η πρωτεΐνη είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διατήρηση της μνήμης και της εγρήγορσης του εγκεφάλου», τονίζει η κ. Πλάδα, και εξηγεί ότι αυτή βρίσκεται κυρίως στα κρέατα, τα ψάρια και τα προϊόντα ζωικής προέλευσης (γάλα, τυρί, γιαούρτι, αυγό) αλλά και στα όσπρια.
Αναλυτικότερα: «Το καθένα από αυτά συμβάλλει με το δικό του τρόπο στη διατήρηση της συγκέντρωσης και της σωστής τροφοδοσίας του εγκεφάλου.
Για παράδειγμα το μοσχάρι έχει υψηλή συγκέντρωση απορροφήσιμου σιδήρου ο οποίος σχετίζεται με την αυξημένη συγκέντρωση, τα πουλερικά διεγείρουν την έκκριση ορμονών που σχετίζονται με τη διατήρηση της νοητικής εγρήγορσης, το αυγό περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β για την ενδυνάμωση του νευρικού συστήματος, τα λιπαρά ψάρια όπως οι σαρδέλες, το σκουμπρί, ο σολομός, το χέλι περιέχουν ω-3 λιπαρά οξέα και συμβάλλουν στη διατήρηση της μνήμης, την απορρόφηση λιποδιαλυτών βιταμινών Α, D, E,K αναγκαίες για την ανάπτυξη γενικότερα και τη διατήρηση της καλής διάθεσης καθώς προκαλούν αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης».
ΝΕΡΟ
Απαραίτητα νερό, συστήνει η κ. Πλάδα, τονίζοντας ότι: «Η έλλειψη νερού και συγκεκριμένα η αφυδάτωση, έχει αποδειχθεί από πρόσφατες ερευνητικές μελέτες, πως μειώνει τη συγκέντρωση και προκαλεί αύξηση της κόπωσης και της αίσθησης υπνηλίας-λήθαργου».
Επίσης προτείνει τσάι αντί για καφέ, υποστηρίζοντας ότι: «Η υπερκατανάλωση του καφέ μπορεί να προκαλέσει υπερδιέγερση, ένταση, μειωμένη συγκέντρωση και υπονόμευση της πνευματική απόδοσης. Αντίθετα το πράσινο τσάι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και έχει προστατευτικό ρόλο».
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Συνήθειες στην καθημερινή διατροφή των μαθητών, που θα πρέπει να υιοθετηθούν από τώρα, σύμφωνα με την κ. Μαρία Πλάδα, είναι οι εξής:
«Πρωταρχικής σημασίας αποτελεί η καθημερινή συνήθεια του πρωινού γεύματος, καθώς ο εγκέφαλος και το σώμα, χρειάζονται ενέργεια και θρεπτικά συστατικά, ώστε να μπορέσουν να αποδώσουν στο μέγιστο. Ένα πλούσιο πρωινό που περιέχει ποικιλία τροφίμων όπως γαλακτοκομικά, δημητριακά, φρούτα, μέλι, μπορεί να προσφέρει ωφέλιμη ενέργεια για το καθημερινό διάβασμα.
Τα γεύματα καλό είναι να έχουν το πολύ τρεις ώρες απόσταση μεταξύ τους, ώστε να υπάρχει συνεχώς καύσιμη ύλη στον οργανισμό και να προλαμβάνουμε την πνευματική και σωματική κόπωση.
Τα καθημερινά γεύματα καλό είναι να περιέχουν ποικιλία φαγητών βασισμένα στο Μεσογειακό πρότυπο διατροφής, όπως είναι τα λαδερά, τα όσπρια, τα ψάρια, τα άπαχα κρέατα, τα αυγά, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά, τα ολικής άλεσης δημητριακά και προϊόντα αυτών.
Τα σνακ της ημέρας καλό είναι να περιέχουν θρεπτικές τροφές όπως είναι τα φρούτα, οι ανάλατοι ξηροί καρποί, τα αποξηραμένα φρούτα, οι φυσικοί χυμοί, ένα σπιτικό επιδόρπιο με βάση το γιαούρτι, τη βρώμη και το μέλι ή μικρή ποσότητα μαύρης σοκολάτας η οποία περιέχει φαλαινοειδή προστατευτικά για τις εγκεφαλικά κύτταρα.
Η καθημερινή φυσική δραστηριότητα είναι θεμελιώδους σημασίας έστω και για 30 λεπτά την ημέρα ώστε να διατηρηθεί η καλή φυσική κατάσταση του σώματος και του εγκεφάλου καθώς το σώμα χρειάζεται τόνωση και ο εγκέφαλος οξυγόνο για διατήρηση της μνήμης.
Έτσι λοιπόν μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην κατανάλωση ποιοτικών και επιλεγμένων τροφίμων, ώστε η ενέργεια της τροφής να βοηθήσει στην πνευματική απόδοση και να προληφθεί η αύξηση βάρους -παχυσαρκίας που σχετίζεται με την αυξημένη λήψη τροφής στην περίοδο προετοιμασίας των εξετάσεων».
Να σημειωθεί ότι η Μαρία Πλάδα, είναι και αθλητική διατροφολόγος του Πανεπιστημίου Metropolitan του Λονδίνου, υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Σαραγόσα, ενώ έχει συμμετάσχει σε ευρωπαϊκές έρευνες για τις διατροφικές συνήθειες των Ευρωπαίων εφήβων.
