Του Γιώργου Μακρή
Πολύτιμες επενδύσεις συνολικού ύψους άνω των 710 εκατ. ευρώ που θα μπορούσαν να δώσουν σημαντική ώθηση στην ελληνική γεωργία λιμνάζουν λόγω κυρίως της γραφειοκρατίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 62% των σχεδίων βελτίωσης που έχουν εγκριθεί δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί, με αποτέλεσμα να μην προχωρά η αναγκαία εκμηχάνιση της ελληνικής γεωργίας.
«Στην Ελλάδα η μέση ηλικία των εν ενεργεία ελκυστήρων (τρακτέρ) αγγίζει τα 25 έτη, ενώ στις υπόλοιπες χώρες δεν ξεπερνάει τα 15 έτη», επισήμανε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Μηχανημάτων (ΣΕΑΜ) κ. Σάββας Μπαλουκτσής σε ενημερωτική ημερίδα που οργάνωσε ο Σύνδεσμος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε,
- «στην Ελλάδα αναλογούν 0,5 ελκυστήρας ανά γεωργική εκμετάλλευση. Στην Ιταλία ο αντίστοιχος δείκτης είναι 2,0 στην Ισπανία 1,9 στην Πορτογαλία 2,1 και στη Σλοβενία 3,7.
-Σε ένα σύνολο που υπολογίζεται γύρω στις 180.000 τρακτέρ στην Ελλάδα, ποσοστό 24% είναι ηλικίας μέχρι 15 ετών, μπήκαν δηλαδή στην αγορά μετά το 1998. Άλλο ένα ποσοστό 24% είναι ηλικίας από 16-25 ετών, μπήκαν δηλαδή στην αγορά από το 1989 μέχρι το 1998. Ποσοστό που αγγίζει το 50% είναι ηλικίας 26-40 ετών, είναι δηλαδή τα τρακτέρ που μπήκαν στην αγορά πριν από το 1989, ενώ υπάρχει και ένα ποσοστό 2% που είναι πάνω από 40 ετών και μπήκαν στην αγορά πριν από το 1974!
-Στην Ελλάδα, ένα σημαντικό ποσοστό που ξεπερνά το 40% των εν ενεργεία ελκυστήρων δεν έχει τετρακίνηση. Επίσης ένα ανάλογο ποσοστό δεν διαθέτει ούτε καμπίνα ασφαλείας, ούτε πλαίσιο ασφαλείας.
-Φυσικά δεν γίνεται λόγος για τρακτέρ με μπροστινά υδραυλικά και δυναμοδότη ή για άλλους σύγχρονους εξοπλισμούς, που στην Ευρώπη αποτελούν τον κανόνα ενώ στην Ελλάδα την απόλυτη εξαίρεση.
-Θα πρέπει να επισημανθεί η παντελής απουσία ελεγκτικών διαδικασιών και μηχανισμών στη χώρα μας, ως πρόληψη για την αποφυγή των ατυχημάτων αλλά και της ρύπανσης του περιβάλλοντος, που προκαλούνται από τη χρήση ακατάλληλων και επικίνδυνων γεωργικών ελκυστήρων, ενώ η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη και στα γεωργικά παρελκόμενα.
Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι η χρήση πεπαλαιωμένου και τεχνολογικά απαξιωμένου εξοπλισμού έχει πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις, οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές, ενώ σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, ενδεχόμενη αντικατάσταση παλιού εξοπλισμού με νέο σύγχρονης τεχνολογίας, θα μπορούσε να οδηγήσει μέχρι και σε 20% αύξηση του καθαρού εισοδήματος μιας αγροτικής εκμετάλλευσης, τόσο από τη μείωση των εκροών όσο και από την αύξηση των εισροών», υποστήριξε ο κ. Σ. Μπαλουκτσής και απέδωσε την κατάσταση αυτή στους εξής κυρίως λόγους:
-«Τη μεγάλη καθυστέρηση αλλά και τη μειωμένη απορροφητικότητα που παρατηρείται στα επιδοτούμενα επενδυτικά προγράμματα, όπως είναι τα Σχέδια Βελτίωσης. Λόγω της μακροχρόνιας αναμονής, οι επενδύσεις αναστέλλονται, η αγορά εγκλωβίζεται και το τελικό αποτέλεσμα είναι αντίθετο από το επιδιωκόμενο. Μια ματιά στα μεγέθη της αγοράς την τελευταία 20ετία θα αποδείξει του λόγου το αληθές.
-Την παντελή απουσία στρατηγικής από πλευράς Πολιτείας, με την οποία θα αναδεικνύεται και θα επιδιώκεται η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας και εξ αυτής, ο βαθμός εκμηχάνισης, ως αναγκαία συνθήκη.
-Την επιδοματική πολιτική της Κοινότητας αλλά κυρίως τη λανθασμένη εφαρμογή και νοοτροπία με την οποία αυτή ασκείται στη χώρα μας, με την οποία υποβαθμίζεται η προσπάθεια για μείωση του κόστους και των εξόδων και αναδεικνύεται περισσότερο η προσπάθεια για αύξηση των τιμών και των εσόδων».
ΣΧΕΔΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Μηχανημάτων έκανε ιδιαίτερη αναφορά στα Σχέδια Βελτίωσης για τα οποία εξήγησε:
-«Χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια και πολλές ανακριβείς (έως παραπλανητικές θα έλεγα) εξαγγελίες έναρξης, για να γίνει τελικώς η προκήρυξη του προγράμματος στις 18 Φεβρουαρίου 2011.
-Χρειάστηκαν δύο επιπλέον χρόνια για να ολοκληρωθεί η διαδικασία ελέγχου και αξιολόγησης των φακέλων υποψηφιότητας και να αρχίσει η αποστολή των εγκρίσεων στους δικαιούχους.
-Δύο χρόνια μετά την ημερομηνία επιλεξιμότητας των αγορών, δηλαδή αρχές του 2013, εκδόθηκε η υπουργική απόφαση, η οποία καθόριζε εκ των υστέρων τις προϋποθέσεις αγοράς (τιμολόγια μετρητοίς κλπ) με αποτέλεσμα πολλοί επενδυτές να βρεθούν σε αδιέξοδο και να κινδυνεύουν να χάσουν την επιδότησή τους!
-Και πάνω από όλα, για μια και μόνο προκήρυξη προγράμματος του άξονα 121 «Εκσυγχρονισμός των Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων», τα Σχέδια Βελτίωσης δηλαδή, χρειάστηκαν έξι χρόνια και ασχολήθηκαν και έβαλαν την υπογραφή τους τέσσερις υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης και τρεις Ειδικοί Γραμματείς Κοινοτικών Πόρων και Υποδομών. Αυτές είναι οι ταχύτητες με τις οποίες κινείται η Ελληνική Πολιτεία!»
ΛΙΜΝΑΖΟΥΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε στην ημερίδα ο προϊστάμενος της Μονάδας Β1 της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Θύμιος Τσιατούρας, από τα 7.371 σχέδια βελτίωσης προϋπολογισμού 908 εκατ. ευρώ που έχουν εγκριθεί, το 62% (3.910) προϋπολογισμού 710 εκατ. (το 78% του συνολικού προϋπολογισμού) δεν έχει ενεργοποιηθεί. Αντίθετα, έχουν ολοκληρωθεί μόλις 910 (14%) με προϋπολογισμό 84 εκατ. ευρώ (το 9% του συνολικού προϋπολογισμού), ενώ ενεργά είναι 1.551 (24%) προϋπολογισμού 114 εκατ. ευρώ.
Με βάση το πρόγραμμα είναι εγκεκριμένη η προμήθεια 5.048 τρακτέρ αξίας 294 εκατ. ευρώ, αλλά απ’ αυτά έχουν αγοραστεί μόλις 1.720 αξίας 101 εκατ. ευρώ και υπολείπονται άλλα 3.328 αξίας 193 εκατ. ευρώ.
Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στα παρελκόμενα: έχουν εγκριθεί 27.811 τεμάχια αξίας 197 εκατ. ευρώ, έχουν υποβληθεί αιτήματα για 6.724 τεμάχια αξίας 49 εκατ. ευρώ και υπολείπονται αιτήματα για άλλα 21.087 τεμάχια αξίας 148 εκατ. ευρώ.
«ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ»
«Το πρόβλημα είναι η χρηματοδότηση των επενδύσεων, την οποία, το μεν νομοθετικό πλαίσιο, απαγορεύει να κάνουν οι προμηθεύτριες εταιρίες, παρ’ όλο που οι ίδιες αναλαμβάνουν την ευθύνη και το ρίσκο, το δε Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας των 253 εκ. ευρώ, το γνωστό ΤΑΕ που διαχειρίζεται η Τράπεζα Πειραιώς και συστάθηκε αποκλειστικά για χρηματοδότηση επιδοτούμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων, αδυνατεί να δείξει την αναγκαία ευελιξία και να το αξιοποιήσει», σημείωσε ο κ. κ. Σ. Μπαλουκτσής και πρόσθεσε: «Ήδη η αγορά στέλνει τα μηνύματά της, οι πωλήσεις έχουν «παγώσει» τους τελευταίους μήνες και βλέπουμε πολλούς δικαιούχους με τις εγκρίσεις στα χέρια, να σκέφτονται την ματαίωση των επενδύσεων. Τόσο στο Υπουργείο, όσο και στην Τράπεζα Πειραιώς, θα πρέπει να σημάνει «κόκκινος συναγερμός», αν πραγματικά θέλουν την απορρόφηση των κονδυλίων».
