Και την πρώτη μέρα υπήρχε αρκετός κόσμος να γυρίζει τα περίπτερα. Τα στοιχεία της έκθεσης δείχνουν περισσότερα από 150.000 άτομα να έχουν επισκεφτεί την έκθεση. Ένας μεγάλος αριθμός, αντίστοιχος με τα μεγέθη πριν από την κρίση με τον Covid.
Τα περίπτερα ήταν γεμάτα από μηχανήματα που περίμεναν τους αγρότες – χρήστες να τα θαυμάσουν και να τα αγοράσουν. Οι εντυπώσεις μου:
1. Πολύ μεγάλο μέγεθος τρακτέρ. Κάτι που βλέπω σε κάθε έκθεση και με εντυπωσιάζει. Διερωτώμαι πόσο μεγάλα αγροκτήματα έχουν δημιουργηθεί για να χρησιμοποιούν τέτοια τρακτέρ. Με τιμή χονδρικά 1.000 ευρώ/ίππο, ένα τρακτέρ 200 ίππων κοστίζει 200.000 ευρώ. Ακόμη και με επιδότηση 50%, οι 100.000 ευρώ αν αποσβεστούν σε 15 χρόνια, χρειάζονται 7.300 ευρώ/χρόνο. Ακόμη και για αγρότες με 1.000 στρέμματα το κόστος είναι σημαντικό. Ιδιαίτερα αν βάλουμε στην εξίσωση και τον πολυτεμαχισμό που μειώνει την απόδοση στην εκτέλεση των εργασιών. Αλλά τα τρακτέρ πάνω από 300 ίππους είναι πραγματικά τεράστια για τα ελληνικά δεδομένα. Προφανώς υπερτερεί το ενδιαφέρον για γρήγορη εκτέλεση των εργασιών, που με την έλλειψη εργατικών χεριών αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Μήπως κάποιος εξορθολογισμός του μεγέθους των μηχανημάτων θα συνέβαλε στη μείωση του κόστους παραγωγής για το οποίο γίνεται τέτοια συζήτηση;
2. Δεύτερη εντύπωση μου έκανε η μεγάλη παρουσία ψεκαστικών – drones σε όλη την έκθεση. Είναι εντυπωσιακό ότι ενώ ουσιαστικά απαγορεύεται η χρήση τους, από ό,τι φαίνεται χρησιμοποιούνται σε μεγάλη έκταση. Και η απαγόρευση δεν είναι μόνο ελληνική, αλλά ευρωπαϊκή. Η δυσκολία έγκαιρης αντίδρασης των υπηρεσιών είναι εντυπωσιακή. Απ’ ό,τι φαίνεται η ευκολία εφαρμογής παρασιτοκτόνων με τα drones ωθεί τους παραγωγούς να τα χρησιμοποιούν. Προφανώς η απαγόρευση των αεροψεκασμών είχε επιβληθεί για ψεκασμούς με ελικόπτερα, που είναι κάτι διαφορετικό. Τα drones κινούνται πιο κοντά στην επιφάνεια του εδάφους και ο κίνδυνος μεταφοράς ψεκαστικού υγρού σε παρακείμενες επιφάνειες είναι πολύ μικρότερος. Η χρήση μικρών ποσοτήτων ψεκαστικού υγρού ακόμη και με μείωση των εφαρμοζόμενων δόσεων φαρμάκων που φαίνεται να επιτυγχάνεται, τους δίνει σημαντικά πλεονεκτήματα. Πιστεύω ότι καλά είναι να αλλάξουν οι κανονισμοί σύντομα, για να επεκταθεί η χρήση τους, αλλά και για να επιβληθούν κανόνες ορθής χρήσης, όπως αποφυγή χρήσης με αέρα, σχέδια πτήσης για αποφυγή ατυχημάτων κ.λπ. Στοιχεία που πρέπει να συνοδεύουν τη νόμιμη χρήση τους.
3. Ενδιαφέρουσα ήταν η παρουσία μηχανημάτων μηχανικής συγκομιδής δέντρων. Από απλούς δονητές κορμών με ή χωρίς αντεστραμμένες ομπρέλες συγκέντρωσης των καρπών μέχρι κυλίνδρους με πλαστικά δόντια, πάνω σε αρθρωτούς βραχίονες, που παλινδρομούν και αποσπούν τους καρπούς, όπως της ελιάς από τα δέντρα. Και μια μηχανή συγκομιδής σταφυλιών και ελαιών σε παλμέτα με ελάσματα που παλινδρομούν προκαλώντας τη δόνηση που αποσπά τους καρπούς. Φαίνεται ότι η έλλειψη εργατικών χεριών αναγκάζει τους αγρότες να στραφούν σε μηχανική συγκομιδή.
4. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η εμφάνιση αυτόνομων οχημάτων για διάφορες εργασίες στο χωράφι. Η βάση ενός ρομπότ δανικής κατασκευής, της εταιρείας RΟΒΟΤΤΙ, παρουσιάστηκε το περίπτερο της AMAZON (φωτογραφία). Στη φωτογραφία φαίνεται η αυτόνομη βάση με τον εξοπλισμό για κίνηση στο χωράφι με τη βοήθεια ΡΤΚ-GPS που έχει ακρίβεια εκατοστού στον προσδιορισμό της θέσης στο χωράφι. Υπάρχει δυνατότητα αλλαγής της απόστασης μεταξύ των τροχών για προσαρμογή σε διάφορες καλλιέργειες. Στη βασική μονάδα προστίθενται στοιχεία από σπαρτικές, σκαλιστήρια, ψεκαστικά και άλλα μηχανήματα, απαραίτητα για καλλιέργειες κυρίως λαχανικών. Ένα δεύτερο ενδιαφέρον μηχάνημα ήταν ένα ψεκαστικό για δενδρώδεις καλλιέργειες, επίσης αυτόνομο. Το μηχάνημα της GEOSHP είναι ένας νεφελοψεκαστήρας που κινείται αυτόνομα στο χωράφι και ψεκάζει δέντρα με εύρος σειρών μέχρι 12 μέτρα. Είναι και αυτό εφοδιασμένο με RTK-GPS για ακρίβεια στην κίνηση στο χωράφι. Έχει δοχείο 100 λίτρων και έχει δυνατότητα ρύθμισης του μεγέθους των σταγονιδίων που παράγει από 60 μέχρι 200 μικρά. Το μεγάλο μέγεθος σταγόνας δίνει συμβατικό ψεκασμό των δέντρων, ενώ μικρότερα μεγέθη βελτιώνουν την κάλυψη και χρησιμοποιούν λιγότερο ψεκαστικό υγρό (με μεγαλύτερο κίνδυνο μεταφοράς σταγονιδίων). Το όχημα κινείται με μπαταρίες. Είναι προφανές ότι και στη χώρα μας η πίεση από την έλλειψη εργατικών χεριών θα στρέψει τους αγρότες, ιδιαίτερα αυτούς με τα μεγαλύτερα αγροκτήματα, να αναζητήσουν λύσεις σε αυτόνομα μηχανήματα, αλλά και σε μηχανήματα συγκομιδής, που θα περιορίσουν τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό με ανταγωνιστικό κόστος.
5. Ενδιαφέρον είχε η παρουσία πολλών αρότρων με αναστρεπτήρες με λωρίδες. Ουσιαστικά, αυτή η διαμόρφωση του αρότρου περιορίζει την τριβή του χώματος με τη λωρίδα του εδάφους που γλιστρά επάνω του, μειώνοντας την αντίσταση και την κατανάλωση ενέργειας. Μια καλή λύση για βαριά εδάφη.
6. Νέα μοντέλα ψεκαστικών δέντρων με ηλεκτροστατική φόρτιση παρουσιάστηκαν στην έκθεση (εικόνα). Τα ψεκαστικά αποδεικνύεται ότι περιορίζουν την ποσότητα νερού που εφαρμόζεται ανά στρέμμα, κάτι που αυξάνει ουσιαστικά την απόδοση του μηχανήματος, μειώνοντας το κόστος. Φαίνεται ότι είναι δυνατή μια μείωση και των δραστικών ουσιών ανά στρέμμα που μειώνει περισσότερο το κόστος παραγωγής.
7. Μια γύρα στα περίπτερα έδειξε την παρουσία πολλών ελληνικών επιχειρήσεων με αισθητήρες που μπορούν να βοηθήσουν στην ορθολογική εφαρμογή των εισροών. Η AUGMENTA για την εφαρμογή διαφοροποιημένης αζωτούχου λίπανσης με βάση το χρώμα των φυτών. Εταιρείες με αισθητήρες μέτρησης της υγρασίας του εδάφους (Scientac, Agenso) για εξοικονόμηση νερού. Αρκετές εταιρείες με λογισμικά για υποβοήθηση των αγροτών στη λήψη αποφάσεων. Ενδιαφέρουσα ήταν μια εφαρμογή του λογισμικού υποβοήθησης των αγροτών στη λήψη αποφάσεων από μια εταιρεία spinoff* (εταιρεία από ερευνητικό ίδρυμα ή πανεπιστήμιο που αξιοποιεί αποτελέσματα έρευνας που έκανε) του IBO (Ινστιτούτο του ΕΚΕΤΑ με έδρα τη Θεσσαλία). Το λογισμικό που ονομάζεται FARMB μπορεί να το βρει κάποιος στον ιστότοπο https://farm-b.com/el/h-lysh-mas/. Αξίζει τον κόπο να το περιηγηθείτε.
Υπήρχαν και άλλα ενδιαφέροντα εκθέματα, όπως μονάδες προστασίας οπωρώνων από παγετούς, αλλά και πολλά μηχανήματα διαφόρων μεγεθών και τύπων που ταιριάζουν με κάθε εκμετάλλευση. Η περιήγηση δίνει πολλά στοιχεία για να γίνει σωστή επιλογή του εξοπλισμού που πρέπει να προμηθευτεί ο κάθε παραγωγός για να κάνει σωστά και αποτελεσματικά τη δουλειά του με το μικρότερο κόστος.
*Είναι σημαντικό ότι δόθηκε η δυνατότητα ίδρυσης εταιρειών αξιοποίησης των αποτελεσμάτων έρευνας από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα. Θα βοηθήσει την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στη χώρα.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος,
γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.
