προσπάθεια των ανθρώπων του ΤΟΕΒ. Ο κ. Μαρκινός είναι ένα σημαντικό άτομο στον χώρο διαχείρισης των υδάτων. Με πτυχίο φυσικού και μεταπτυχιακό στα Ηλεκτρονικά, αγρότης ο ίδιος (σε χωράφι του και με την άμεση συμβολή του σε ανάπτυξη εφαρμογών Γεωργίας ακριβείας το 2001 κάναμε τις πρώτες εφαρμογές με χαρτογράφηση της παραγωγής βαμβακιού) συνέβαλε ουσιαστικά στην αλλαγή του πνεύματος διοίκησης του Οργανισμού από το 2015, όποτε και ανέλαβε την προεδρία του. Από τη βελτίωση της εισπραξιμότητας των τελών μέχρι τις επενδύσεις σε εξοπλισμό και μηχανήματα για τη συντήρηση του δικτύου, των δρόμων κυκλοφορίας και την ηλεκτρονική παρακολούθηση της λειτουργίας του συστήματος ανοιχτών αγωγών (ακόμη και με drones) πέτυχε τη βελτίωση της λειτουργίας του οργανισμού. Αποκορύφωμα η επιτυχία του να κάνει τη μελέτη υπογείωσης των ανοιχτών αγωγών μεταφοράς και διανομής του νερού με ιδίους πόρους του Οργανισμού. (Σημειώνω ότι με τις καταστροφές του «Ιανού» το δίκτυο υπέργειων ανοιχτών τσιμενταυλάκων είχε υποστεί τεράστιες ζημιές που αποκαταστάθηκαν πρόχειρα). Χάρη σε αυτήν τη μελέτη το έργο βρέθηκε έτοιμο (με μελέτη) για εκτέλεση και χρηματοδοτήθηκε ως εμβληματικό έργο εξοικονόμησης νερού από την παρούσα Κυβέρνηση. Η περιγραφή του έργου που έκανε ο ομιλητής εντυπωσιακή. 115.000 στρέμματα θα τροφοδοτούνται με νερό με κλειστούς αγωγούς με πίεση 5 ατμοσφαιρών που θα επιτρέπει στους αγρότες να ποτίζουν χωρίς κατανάλωση ενέργειας και με εξοικονόμηση νερού της τάξεως του 35% κατά τη μελέτη (κατά τη γνώμη μου μεγαλύτερη από την αντικατάσταση της επιφανειακής άρδευσης με στάγδην). Το έργο έχει δημοπρατηθεί και αναμένεται η ανάθεση τους επόμενους μήνες. Είναι υπόδειγμα εξοικονόμησης νερού, που αν συνδυαστεί και με συστήματα σαν αυτά που παρουσίασε ο προηγούμενος ομιλητής (που είμαι βέβαιος ότι θα γίνει), θα κάνουν τον ΤΟΕΒ υπόδειγμα έργου εξοικονόμησης νερού για τη χώρα. Η σημασία της ύπαρξης μελετών των έργων (που τα ωριμάζουν) είναι σημαντική, γιατί μόλις βρεθούν χρήματα το έργο προχωρά. Όταν δεν υπάρχουν μελέτες, τότε τις περιμένουμε να γίνουν για να προχωρήσουν τα έργα. Το κακό είναι ότι οι μελέτες δεν έχουν κόψιμο κορδέλας και αυτό δεν ελκύει τους πολιτικούς μας.
Την τελευταία ομιλία έκανε ο υπογράφων. Αναφέρθηκα στους κινδύνους της Θεσσαλίας από τη μη εκτέλεση έργων ταμίευσης νερού για τη μεγαλύτερη και παραγωγικότερη πεδιάδα της χώρας που περιστοιχίζεται από ορεινούς όγκους. Το κλίμα είναι Μεσογειακό, με βροχές τον χειμώνα και ξηρασία το καλοκαίρι. Οι αρδευόμενες καλλιέργειες έχουν πολλαπλάσια παραγωγή και εισόδημα από τις ξηρικές. Είναι, επομένως, λογικό να συγκεντρώνουμε το νερό τον χειμώνα (αντί να χύνεται στη θάλασσα) για να το χρησιμοποιούμε το καλοκαίρι σε πιο αποδοτικές καλλιέργειες. Η κλιματική αλλαγή που έρχεται, προβλέπει μείωση των βροχοπτώσεων, αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως έντονων βροχοπτώσεων και ημερών καύσωνα, αυξομειώσεις της θερμοκρασίας, φαινόμενα ξηρασίας. Οι ταμιεύσεις νερού περιφερειακά της πεδιάδας προσφέρουν σημαντικά όπλα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και κυρίως 4 στοιχεία ασφάλειας των κατοίκων: Ασφάλεια από πλημμύρες, ασφάλεια για περιόδους ξηρασίας που αναμένονται με την κλιματική κρίση, ασφάλεια ενέργειας από τη λειτουργία ΥΗ έργων σε μεσαία και μεγάλα φράγματα, επισιτιστική ασφάλεια και αποφυγή ερημοποίησης της Θεσσαλίας. Σε αυτά θα προσθέσω και τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας για την άντληση νερών από τους υπόγειους υδροφορείς.
Μέχρι σήμερα έχουμε κάνει ελάχιστα έργα ταμίευσης (Πλαστήρα, Σμοκόβου, Κάρλα και διάφορα μικρότερα). Έχουμε αρκετά ημιτελή (Αγιονέρι, Συκιά, Ληθαίος) και έναν κατάλογο από τα ΣΔΥ, που δύο διαδοχικές Κυβερνήσεις απέφυγαν να προχωρήσουν, εκτός από το Φράγμα Σκοπιάς που φαίνεται ότι θα γίνει. Αναπτύσσεται προσπάθεια εξοικονόμησης νερού με μικρά αποσπασματικά έργα της Περιφέρειας και το εμβληματικό του ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Ως αποτέλεσμα, τεράστιο οικολογικό πρόβλημα από υπεραντλήσεις νερού από τους υπόγειους υδροφορείς (τεράστιο έλλειμμα και κίνδυνος εισόδου θαλασσινού νερού) και από επιφανειακά νερά (ο Πηνειός δεν έχει πλέον ροή το καλοκαίρι).
Έχουμε μπροστά μας δύο δρόμους. Ο ένας να μειώσουμε τι ς αρδευόμενες εκτάσεις. Μια μείωση κατά ένα εκατομμύριο στρέμματα θα μηδένιζε το έλλειμμα νερού, αλλά ταυτόχρονα θα μείωνε το άμεσο αγροτικό εισόδημα κατά 500.000.000 ευρώ, ενώ η συνολική επίπτωση της οικονομία της περιοχής θα ήταν πολύ μεγαλύτερη, της τάξεως των 2 δισ. ευρώ, που θα οδηγούσε σε αδυναμία συντήρησης του πληθυσμού. Ο δεύτερος δρόμος είναι η διατήρηση των αρδευόμενων εκτάσεων και επιπλέον προσπάθεια αύξησης των καλλιεργειών υψηλής αξίας (οπωροκηπευτικά), με κατασκευή ταμιευτήρων περιφερειακά της πεδιάδας και μεταφορά ποσοτήτων νερού από τον θεσσαλικό Αχελώο, με παράλληλα έργα εξοικονόμησης νερού, όπως αυτά παρουσιάστηκαν από τους δύο προηγούμενους ομιλητές. Εάν δεν κάνουμε τίποτα από τα δύο, κινδυνεύουμε να ερημοποιήσουμε περιοχές της Θεσσαλίας, είτε από καταστροφή εδαφών από χρήση ακατάλληλων υδάτων είτε από έλλειψη νερού και μείωση του εισοδήματος.
Προφανώς χρειάζεται πολιτική βούληση για την εκτέλεση μεσαίων και μεγάλων ταμιευτήρων νερού περιφερειακά της πεδιάδας (Φράγματα Μουζακίου, Πύλης, Νεοχωρίτη, Ελασσονίτη κ.λπ.) σε συνδυασμό με τη μεταφορά νερού από τη λεκάνη Αχελώου. Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί των μεγαλύτερων κομμάτων της χώρας που μας επισκέφτηκαν τελευταία αρνήθηκαν να τοποθετηθούν και να αναλάβουν δεσμεύσεις για εκτέλεση έργων. Ατυχώς δεν υπήρξε ουσιαστική πίεση από τους φορείς της περιοχής, εκτός της Επιτροπής των Μπλόκων των αγροτών, που έθεσαν το θέμα και στους δύο πολιτικούς ηγέτες που απέφυγαν να απαντήσουν ουσιαστικά και να δεσμευτούν για λύσεις. Χωρίς πίεση, όμως, από όλους τους Θεσσαλούς δεν φαίνεται να προχωρούν τα έργα, κάτι που θα πληρώσει ακριβά η Θεσσαλία. Οι εκλογές είναι μια καλή ευκαιρία άσκησης πιέσεων.
Αυτά ακούστηκαν στην ημερίδα. Με την ελπίδα να συνειδητοποιήσουν όλοι οι Θεσσαλοί το πρόβλημα για να πιέσουν το πολιτικό σύστημα να ασχοληθεί με τη διαχείριση του νερού στη Θεσσαλία. Η μέχρι σήμερα ανομβρία και έλλειψη χιονιού στα ορεινά φαίνεται να δείχνει δύσκολο καλοκαίρι. Ίσως αυτό να μας ξυπνήσει.
