Του Γιώργου Μακρή
Ποσοστό μικρότερο από το 30% της εγχώριας παραγωγής ελαιολάδου τυποποιείται κάθε χρόνο, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας ζήτησης και των εξαγωγών καλύπτεται από τη διακίνηση χύμα ελαιολάδου, γεγονός που μεταφράζεται σε χαμηλά μερίδια για τη χώρα μας στη διεθνή αγορά τυποποιημένων προϊόντων.
Αυτό προκύπτει από μελέτη της Infobank Hellastat Α.Ε για τον κλάδο της επεξεργασίας και τυποποίησης ελαιολάδου. Από τη μελέτη προκύπτει ότι τα ελληνικά ελαιόλαδα εξακολουθούν να πωλούνται σε χαμηλότερες τιμές έναντι των προϊόντων των ανταγωνιστικών χωρών, για λόγους που σχετίζονται κυρίως με τα χαμηλά ποσοστά τυποποίησης. Ενδεικτικά, οι τιμές παραγωγού στην Ιταλία κυμαίνονταν στα 5,83 ευρώ το κιλό, στην Ισπανία στα 3,51 ευρώ το κιλό, ενώ στα τέλη του περασμένου Μαΐου η μέση τιμή του εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου στην Ελλάδα ήταν 3,09 ευρώ το κιλό, υψηλότερη, πάντως, κατά 24% σε ετήσια βάση.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ο όγκος των εξαγωγών διοχετεύεται κυρίως σε ιταλικές βιομηχανίες, όπου το ελληνικό ελαιόλαδο επεξεργάζεται και επανεξάγεται ως τυποποιημένο.
ΠΩΛΟΥΝ ΛΑΔΙ
ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ
Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία από την αγορά της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία είναι η έκτη χώρα παγκοσμίως στην εισαγωγή ελαιολάδου: την περίοδο 2010-2014 οι κυριότεροι προμηθευτές της βρετανικής αγοράς σε ελαιόλαδο ήταν η Ισπανία, με μέσο ποσοστό επί των εισαγωγών 46,79% σε αξία και 53,69% σε όγκο, η Ιταλία, με 40,75% και 35,04% αντίστοιχα, η Γερμανία, με μέσο ποσοστό επί των εισαγωγών 5,36% σε αξία και 5,45% σε όγκο, και μόλις τέταρτη η Ελλάδα, με 3,80% και 3,19% αντίστοιχα.
Μάλιστα με βάση στοιχεία που έχει επεξεργαστεί το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο, οι εξαγωγές ελληνικού ελαιολάδου στη Βρετανία καταγράφουν σημαντική μείωση από το 2010 και έπειτα, με το μερίδιο αγοράς από 4,24% κατ' όγκο και 4,97% σε αξία το 2010 να έχει συρρικνωθεί το 2014 στο 2,28% και 2,96% αντίστοιχα.
Βέβαια, η μείωση του μεριδίου και των εξαγωγών του ελληνικού ελαιολάδου συνδέεται και με το γεγονός ότι μεγάλες ποσότητες αυτού εισάγονται μέσω Ιταλίας, και αυτό γιατί οι μεγάλες αλυσίδες υπεραγορών πωλούν ως προϊόν ιδιωτικής ετικέτας ελληνικό ελαιόλαδο που συσκευάζεται στην Ιταλία.
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ τα μισά περίπου βρετανικά νοικοκυριά χρησιμοποιούν ελαιόλαδο σήμερα, ποσοστό το οποίο ανερχόταν στο 31% το 2001. Στη Μεγάλη Βρετανία καταναλώθηκαν για την περίοδο 2013/2014, 62 χιλ. τόνοι ελαιολάδου, ποσότητα περίπου δεκαπλάσια από την αντίστοιχη του 1990, ενώ οι πωλήσεις ξεπέρασαν τα 160 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας (στοιχεία 2013). Για την περίοδο 2014/2015 προβλέπεται μικρή μείωση της κατανάλωσης στους 61 χιλ. τόνους
ΤΙΜΕΣ
Σύμφωνα με τη μελέτη της Infobank Hellastat Α.Ε, φέτος αναμένεται σημαντική ανάκαμψη της παραγωγής ελαιολάδου στην Ελλάδα στο επίπεδο των 300.000 τόνων, έναντι μόλις 131.900 τόνων την περίοδο 2013/14. Τα ελαιόδεντρα είναι φυσικό να παρουσιάζουν αυξημένη παραγωγικότητα μετά την περσινή πολύ χαμηλή επίδοση, ενώ θετικά επέδρασαν και οι κλιματολογικές συνθήκες. Επιπλέον, οι μεγάλες απώλειες που παρατηρούνται σε Ισπανία και Ιταλία έχουν διαμορφώσει σε πιο ικανοποιητικά επίπεδα τις εγχώριες τιμές παραγωγού.
Πάντως, η εγχώρια κατανάλωση δεικνύει πτωτική πορεία: την περίοδο 2013/2014 εκτιμάται στους 171.000 τόνους, εμφανίζοντας την τελευταία πενταετία σωρευτική κάμψη 25%. Η κάμψη της αγοράς προέρχεται κυρίως από τα τυποποιημένα προϊόντα, καθώς οι καταναλωτικές προτιμήσεις μετατοπίζονται σε μεγάλο βαθμό στο χύμα ελαιόλαδο, το οποίο έχει χαμηλότερη τιμή κατά 10% (η εν λόγω κατηγορία καλύπτει το 75% της ζήτησης).
Σύμφωνα με την κ. Αντιγόνη Αμπελακιώτη, Customer Support Manager της IBHS, «βασικότερη προϋπόθεση ανάπτυξης αποτελεί ο περιορισμός της διακίνησης χύμα ελαιολάδου μέσω αποτελεσματικών ελεγκτικών μηχανισμών, ώστε να αυξηθεί το μερίδιο αγοράς του επώνυμου προϊόντος. Η μεγαλύτερη διείσδυση των εμφιαλωμένων κωδικών θα ενισχύσει την αξιοπιστία του κλάδου, ενώ θα προσδώσει στην ελληνική παραγωγή την προστιθέμενη αξία που της λείπει σήμερα, ιδίως σε διεθνές επίπεδο».
