Η Σίκινος, ανάμεσα στην Ίο και στη Φολέγανδρο, παραμένει ένας από τους τελευταίους ανεξερεύνητους προορισμούς των Κυκλάδων. Απόκρημνοι βράχοι, κρυφές παραλίες, μυστηριακή ενδοχώρα που κλείνεται ανάμεσα σε βουνά, μονοπάτια που χάνονται μέσα στο νησί και φανερώνουν βυζαντινά εξωκκλήσια και αρχαίους ναούς είναι το ένα πρόσωπο της Σίκινου.
Το καλωσόρισμα των ανθρώπων που ανοίγουν το σπίτι τους στον ξένο, η φροντίδα τους για τη γη, η ανεξάντλητη όρεξή τους για πειράγματα και για γλέντια και ο πλούτος μιας ζωής που έχοντας λίγα τα έχει όλα, είναι το άλλο πρόσωπο ενός νησιού που έμαθε να πορεύεται με τις δυνάμεις του για πολλές εκατοντάδες χρόνια.
Η έκταση της Σικίνου είναι 41 τ.χλμ και στο νησί ζουν μόνιμα περίπου 260 άνθρωποι. Σήμερα η Σίκινος βρίσκεται σε πορεία ήπιας ανάπτυξης: σε ένα πνεύμα εξωστρέφειας πραγματοποιεί έργα υποδομής για την αναβάθμιση της ζωής στο νησί, την προστασία του περιβάλλοντος και της φυσιογνωμίας της και προσανατολίζεται στην ενίσχυση εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Το αρχαίο προσωνύμιο του νησιού ήταν Οινόη, χάρη στο άφθονο κρασί που παράγεται μέχρι και σήμερα. Λέγεται πως όταν οι γυναίκες της Λήμνου επαναστάτησαν και έσφαξαν όλους τους άνδρες, ο βασιλιάς τους Θόας φυγαδεύτηκε μέσα σε μια λάρνακα. Η θάλασσα έφερε τη λάρνακα μέχρι εδώ, όπου γνώρισε τη ναϊάδα Οινόη με την οποία γέννησε έναν γιο που τον ονόμασε Σίκινο.
Κατά την αρχαιότητα το νησί εθεωρείτο ιωνικό. Από διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα που είναι διάσπαρτα στο νησί, φαίνεται πως η Σίκινος κατοικείται από τους προϊστορικούς χρόνους Ακολουθώντας την τύχη των γύρω νησιών πέρασε από διαδοχικούς κατακτητές μέχρι που, το 1828 με ψήφισμα του Καποδίστρια, εντάχθηκε στο τμήμα της ελληνικής επικράτειας με το όνομα "Κεντρικοί Κυκλάδες".
Η ΑΛΟΠΡΟΝΟΙΑ
Αλοπρόνοια (αλς= θάλασσα + πρόνοια) ονομάζεται το μικρό, απάνεμο λιμάνι της Σικίνου. Ωραίο κολύμπι στη μεγαλύτερη παραλία του νησιού και ταβέρνες με καλό φαγητό δίπλα στη θάλασσα.
Στον παραθαλάσσιο οικισμό της Αλοπρόνοιας υπάρχουν ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Εδώ μπορεί κανείς να απολαύσει έναν απογευματινό περίπατο μετά από ένα καφεδάκι. Και την επόμενη μέρα, πρωί-πρωί, να πάρει το καΐκι για να ευχαριστηθεί και τις υπόλοιπες παραλίες του νησιού.
Η ΧΩΡΑ ΤΗΣ ΣΙΚΙΝΟΥ: ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ
Από την Αλοπρόνοια ξεκινά ο δρόμος που μετά από 3,5 χιλιόμετρα φθάνει ψηλά, στα δυο και μοναδικά χωριά του νησιού, σκαρφαλωμένα σε δυο αντικριστές πλαγιές. Το όνομα του πρώτου χωριού είναι "Χωριό"! Του δεύτερου είναι "Κάστρο". Τα δυο χωριά μαζί αποτελούν τη Χώρα της Σικίνου και απέχουν μεταξύ τους μερικές εκατοντάδες μέτρα.
Το Χωριό είναι ένας μικρός λαβύρινθος από δρομάκια, παλιά σπίτια, πεζούλια, στενές ανηφόρες, περάσματα, κρυφές γωνιές, ανθισμένα παρτέρια και σκαλάκια. Όποιος ανέβει εδώ πρέπει να αφουγκραστεί το σιωπηλό ήχο ενός πολύ παλιού, χαμένου κόσμου. Αυτόν τον ήχο μην τον προσπεράσετε έτσι: είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχει να χαρίσει η Σίκινος.
Το Κάστρο χτισμένο στο χείλος του γκρεμού, 280 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, είναι παλαιός οχυρωμένος οικισμός του 15ου αιώνα. Εδώ χτυπάει η καρδιά του τόπου: η πλατεία, τα μαγαζιά και τα καφενεία είναι το κέντρο της κοινωνικής ζωής του νησιού. Με έναν περίπατο μέσα στον οικισμό θα θαυμάσετε παλιά αρχοντικά, το επίχρυσο ξυλόγλυπτο τέμπλο στην εκκλησία της Παντάνασσας, θαυματουργά εικονίσματα και παμπάλαιες εικόνες ζωγραφισμένες από το χέρι μεγάλων αγιογράφων των περασμένων αιώνων στο Βυζαντινό Μουσείο.
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΧΡΥΣΟΠΗΓΗΣ
Από το Κάστρο ξεκινά το ανηφορικό μονοπάτι που φτάνει στο μοναστήρι της Χρυσοπηγής. Έρημο και άδειο από το 1834 το γυναικείο μοναστήρι ήταν, από το 1690 που χτίστηκε, το ύστατο αλλά μάταιο οχυρό των κατοίκων από τις αρπαγές, τους βιασμούς και τις λεηλασίες: ούτε η βαρειά ξύλινη πόρτα, ούτε οι ψηλοί τοίχοι, ούτε οι κρύπτες, οι "ζεματίστρες", τα μυστικά περάσματα, οι πολεμίστρες, οι μικρές έξοδοι διαφυγής με σκοινιά προς τον γκρεμό αλλά ούτε και οι δεήσεις εμπόδιζαν τους πειρατές που ερήμωσαν αρκετές φορές το νησί. Το μοναστήρι λίγο-λίγο αποκαθίσταται ως ένα από τα σημαντικά αξιοθέατα του νησιού.
Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ
Η Επισκοπή είναι το πιο ιδιαίτερο και ενδιαφέρον μνημείο της Σικίνου. Βρίσκεται μέσα στην άγρια φύση της νησιωτικής ενδοχώρας περιτριγυρισμένη από βυζαντινά παρεκκλήσια, κελλιά, ερείπια αρχαίων οικοδομημάτων, τμήματα τειχών, όστρακα αγγείων και κομμάτια μαρμάρινων γλυπτών. Η Επισκοπή στέκεται ακόμη σιωπηλή και αινιγματική: αρχικά είχε θεωρηθεί ναός του Πυθίου Απόλλωνα του 3ου αι. π.Χ. Όμως το οικοδόμημα αυτό με τις υπόγειες θολωτές κρύπτες έχει τον αρχιτεκτονικό τύπο των ρωμαϊκών μαυσωλείων του 2ου και 3ου μ.Χ. αι. Πάντως, γύρω στον 17ο αι., μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό με τρούλο. Το μνημείο στέκει όρθιο μέχρι τις μέρες μας με ευανάγνωστα τα σημάδια των ιστορικών μαιάνδρων που του έδωσαν την αλλόκοτη όσο και μοναδική μορφή του.
ΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΞΟΧΕΣ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ
Για τον περιπατητή η Σίκινος έχει φυλαγμένο το καλύτερο κομμάτι της: απομεινάρια αρχαίων οικισμών, απόμακρες παραλίες, δυσπρόσιτες σπηλιές,
διαδρομές που φθάνουν μέχρι το χείλος των πανύψηλων βράχων, περάσματα που χάνονται στην ενδοχώρα ανάμεσα σε μικρά φαράγγια, βυζαντινές εκκλησίες διάσπαρτες στη σικινιώτικη εξοχή καθώς και μια πλούσια χλωρίδα και πανίδα που προστατεύεται από το πρόγραμμα Ν3ϋυΓ3 2000.0 πεζοπόρος θα χαθεί στα ατέλειωτα μονοπάτια που οργώνουν όλο το νησί και θα ανακαλύψει πως η παλιά ιστορία του τόπου είναι γραμμένη με το χέρι της φύσης και των ανθρώπων επάνω σε ολόκληρη τη Σίκινο.
ΠΩΣ ΘΑ ΠΑΤΕ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ
Προφυλαγμένες μέσα σε κρυμμένους ορμίσκους, αθέατες πίσω από βραχονησίδες, απλωμένες στο έβγα των φαραγγιών είτε κάτω από απόκρημνα βράχια, βρίσκονται σπαρμένες γύρω-γύρω στο νησί οι μικρές παραλίες της Σικίνου.
Εκτός από την αμμουδιά της Αλοπρόνοιας, οι παραλίες του Αγίου Παντελεήμονα, τα Σαντοριναίικα, ο Άγιος Γεώργιος με την παχειά άμμο και το Διαλισκάρι
έχουν πρόσβαση είτε από καλό χωματόδρομο είτε με το καραβάκι που ξεκινά από το λιμάνι. Ακόμη, η καλή παραλία του Μάλτα με το μικρό βοτσαλάκι και τα πεντακάθαρα νερά και η παραλία του Αη Γιάννη, μιάμιση ώρα εξαιρετικό περπάτημα από την Επισκοπή, είναι μέρη όπου θα ανακαλύψει κανείς μερικές ακόμα από τις κρυφές χάρες του νησιού.
ΟΤΑΝ ΤΟ ΝΗΣΙ ΕΧΕΙ ΓΙΟΡΤΗ
Τον Δεκαπενταύγουστο, του Σταυρού, των Εισοδίων της Θεοτόκου, της Ζωοδόχου Πηγής και της Παντανάσσης το χωριό συγκεντρώνεται, ο παπάς λειτουργεί και τα μακριά τραπέζια γεμίζουν με λογής-λογής καλά: φαβοκεφτέδες, γίγαντες, αμπελοφάσουλα, ψάρια και θαλασσινά, ρεβίθια, σικινιώτικο κρασί, ντόπιο γεμιστό κατσίκι.
Όλο το χωριό είναι καλεσμένο. Όλο. Και όλοι οι ξένοι που βρίσκονται στο νησί πρέπει κι αυτοί να 'ρθούν, να φάνε και να πιούνε. Μετά το τραπέζι αρχίζουν τα όργανα και ξεκινά ο χορός. Οι ευλογίες μέχρι τώρα πιάνουν τόπο, αφού κάθε χρόνο τα τραπέζια είναι γεμάτα και τα πρόσωπα γελαστά. Οι Σικινιώτες παίρνουν πολύ στα σοβαρά την καλοπέραση τους και την καλοπέραση όσων τυχαίνει να βρίσκονται παρέα τους.
ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ: ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΣΙΚΙΝΟΥ
Από το καλοκαίρι του 2007, με πρωτοβουλία της κοινοτικής αρχής, η Σίκινος πρωτοστατεί στο σχέδιο "Νησολόγιο", μια σειρά δράσεων που με άξονα τον πολιτισμό προτείνει εναλλακτικούς τρόπους ανάπτυξης για τα νησιά του Αιγαίου.
Μέσα από την πρωτοβουλία αυτή η Σίκινος:
- καταγράφει, προστατεύει και προβάλλει την πολιστιμική, κοινωνική και περιβαλλοντική της φυσιογνωμία,
- υποστηρίζει και προωθεί ήπιες μορφές τουρισμού και δημιουργεί υποδομή για πολιτιστική ζωή στο νησί,
- επιχειρεί να αποκαταστήσει σταθερές γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ άλλων ελληνικών νησιών και ανάλογων νησιών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το καλοκαιρινό φεστιβάλ "Γιορτές Σικίνου" διοργανώνεται κάθε χρόνο στο πλαίσιο των δράσεων του Νησολογίου και περιλαμβάνει εκθέσεις, προβολές, παραστάσεις και συναυλίες από διάφορα είδη μουσικής.
