Η σφραγίδα του ιδρύματος ήταν κυκλική και έφερε στη μέση την εικόνα του Αγίου Αχιλλίου, περιμετρικά δε τις λέξεις «Δημοτικόν Γηροκομείον Λαρίσης» (κληροδοτήματα Αγγελικής Λάππα, Δημητρίου Χατζηζωγίδου, Αθανασίου Χαλκιοπούλου) και το έτος 1964 (άρθρο 1). Σκοπός του ιδρύματος ήταν η περίθαλψη απόρων υπερηλίκων στερουμένων: α) Παντός πόρου ζωής και παντός συγγενούς υπόχρεου αλλά και ικανού εις διατροφή και επιμέλειά του. β) Έχοντας μεν πόρους, αλλά δεν ήταν ικανοί διά τη στοιχειώδη ικανοποίηση των βασικών αναγκών, τροφής, στέγης και ιματισμού. γ) Η μέριμνα για την εξασφάλιση ελαφριάς επαγγελματικής απασχολήσεως και ψυχαγωγίας (εντευκτήρια, αίθουσα επιτραπέζιων παιγνιδιών, αναγνωστήριο, πρόγραμμα περιπάτων). δ) Η μέριμνα για την υγεία τους και για οιανδήποτε προσωπικό ζήτημα. ε) Η μέριμνα για τον σεβασμό της προσωπικότητάς των και των ψυχολογικών τους αναγκών (άρθρο 2).
Το Γηροκομείο θα διοικούνταν από εξαμελές Διοικητικό Συμβούλιο στο οποίο θα συμμετείχαν ο εκάστοτε δήμαρχος (ως πρόεδρος), ο εισαγγελεύς Πρωτοδικών Λαρίσης, ένας αντιπρόσωπος του Αδελφάτου του Δημοτικού Νοσοκομείου Λαρίσης και τρεις ιδιώτες υποδεικνυομένων υπό των λοιπών μερών και διοριζομένων επί τριετή θητεία διά κοινής αποφάσεως των υπουργών Οικονομικών και Κοινωνικής Προνοίας (άρθρο 3). Το Διοικητικό Συμβούλιο θα διοικούσε το ίδρυμα και θα διαχειριζόταν την περιουσία αυτού, καταρτίζοντας τους ετήσιους προϋπολογισμούς εσόδων και εξόδων. Θα αποδεχόταν επίσης κληρονομιές, κληροδοσίες και δωρεές πάσης φύσεως, αλλά θα είχε επιπλέον το δικαίωμα να τις απορρίπτει με τις ενδεδειγμένες δικαιολογίες (άρθρο 5).
Το προσωπικό του Γηροκομείου θα απαρτιζόταν από έναν διευθυντή, έναν λογιστή, έναν διαχειριστή – αποθηκάριο, μία νοσοκόμα, μία δακτυλογράφο, μία θαλαμηπόλο, έναν μάγειρα μετά του βοηθού του, από τέσσερις υπαλλήλους για την καθαριότητα και τα πλυντήρια, έναν οδηγό, έναν κουρέα, έναν κηπουρό, έναν θυρωρό, έναν φύλακα και από έναν κλητήρα (άρθρο 21).
Στα τέλη του 1965 στο Διοικητικό Συμβούλιο του Γηροκομείου συμμετείχαν (εκτός του τότε δημάρχου Αλέξανδρου Χονδρονάσιου, του εισαγγελέα Πρωτοδικών και ενός εκπροσώπου του Δημοτικού Νοσοκομείου), ο δικηγόρος Γεώργιος Ζιαζιάς, ο ιατρός Δημήτριος Παλιούρας και η τότε πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Μαρία Σκυλλάκου. Στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της 3ης Δεκεμβρίου 1965 εκφράστηκαν πολλές ενστάσεις ως προς την επιλογή των προσώπων και ιδιαίτερα για αυτήν του ιατρού Δημητρίου Παλιούρα. Ο δημοτικός σύμβουλος Βασίλειος Θεοδώρου ανακοίνωσε ότι έπρεπε να είχε προταθεί ο ιατρός και πρώην δήμαρχος Στυλιανός Αστεριάδης ο οποίος «εταπεινώθη» που δεν συμπεριλήφθηκε στο σχήμα του Διοικητικού Συμβουλίου [1].
Σύμφωνα με το άρθρο 25 του Οργανισμού διοικήσεως και διαχειρίσεως του Γηροκομείου, για την ταχύτερη έναρξη της λειτουργίας του, θα μπορούσε αυτό να στεγαστεί προσωρινά μετά από τις κατάλληλες επισκευές (μέχρι την ανοικοδόμηση ενός νέου κτιρίου για την οριστική στέγασή του), στο οίκημα της παλαιάς Τεχνικής Σχολής που βρισκόταν εντός του οικοπέδου των 18 στρεμμάτων που είχε δωρίσει ο Δήμος Λαρίσης επί της οδού Καρδίτσας. Με προσωπικές ενέργειες του Γεωργίου Ζιαζιά (και με σύμφωνη γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου), εκταμιεύθηκε από την Εθνική Τράπεζα το ποσό των 350.000 δρχ. από τις συνολικά 700.000 δρχ. του κληροδοτήματος της Αγγελικής Λάππα και οι εργασίες επισκευής ξεκίνησαν. Παράλληλα ο Γεώργιος Ζιαζιάς, όπως ο ίδιος αναφέρει: «άρχισα να επισκέπτομαι Λαρισαίους και ιδίως φίλους, ζητώντας και πολλές φορές «ζητιανεύοντας», να ενισχύσουν με χρήματα ή με είδη, που χρειάζονταν για τον εξοπλισμό του το προσωρινό Γηροκομείο» [2]. Ο ίδιος μάλιστα παραθέτει ονομαστικά τους πρώτους δωρητές και εκφράζει τις ευχαριστίες του σε αυτούς που επιθυμούσαν να παραμείνουν ανώνυμοι [3].
Τον Νοέμβριο του 1967 άρχισε η λειτουργία του προσωρινού Γηροκομείου στο οποίο φιλοξενήθηκαν αρχικά 20 γέροντες. Μεταξύ των πρώτων εργαζομένων αναφέρονται ο Παναγιώτης Παναγούλης (διευθυντής), ο Β. Αωτίδης (διαχειριστής) και η Τούλα Δομακή (γραμματεύς). Ως πρώτες εθελόντριες αναφέρονται οι κοινωνικοί λειτουργοί της Κοινωνικής Προνοίας Λαρίσης, Άννα Αμπαριάν, Βούλα Κατσάκη και Γίτσα Κακαρότζα. Με δηλώσεις του στον Τύπο της εποχής, ο Γεώργιος Ζιαζιάς ανέφερε πως «το ίδρυμα δεν εκπληρούσε τις προϋποθέσεις και δεν είχε τη μορφή που πρέπει να έχει ένα σύγχρονο ίδρυμα ευγηρίας και η λειτουργία του ήταν αντιοικονομική, γεγονός που μας έκανε να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για ένα νέο σύγχρονο κτίριο» [4].
Στις αρχές του 1969 στο Διοικητικό Συμβούλιο του Γηροκομείου συμμετείχαν ο τότε δήμαρχος Δημήτριος Χατζηγιάννης, ο εισαγγελεύς Πρωτοδικών Γ. Παπαζαχαρής, ο Απόστολος Κατσιλέρος ως εκπρόσωπος του Γενικού Νοσοκομείου, ο Γεώργιος Ζιαζιάς, ο Δημήτριος Παλιούρας και η Μαρία Σκυλλάκου. Τον Μάιο του ιδίου έτους (1969), ο Γ. Παπαζαχαρής, ο Α. Κατσιλέρος και η Μαρία Σκυλλάκου αντικαταστάθηκαν από τους Στ. Κόκκινο, τον Ν. Τσιρλή και τον Αγησίλαο Αλεβίζο αντίστοιχα. Και πάλι με πρόταση του Γεωργίου Ζιαζιά η οποία έγινε ομόφωνα αποδεκτή από το Δ.Σ., ζητήθηκε άδεια από το Υπουργείο για την απ’ ευθείας υπό του Γηροκομείου εκπόνηση μελετών και σχεδίων για την ανέγερση ενός νέου υπερσύγχρονου κτιρίου. Τη μελέτη ανέλαβαν οι αρχιτέκτονες μηχανικοί Γκ. Μπάλτζερ και Ν. Πισπιρίκος. Τον Μάρτιο του 1973 εγκρίθηκε η μελέτη και άρχισαν οι εργασίες ανέγερσης. Η λειτουργία του νέου υφιστάμενου Γηροκομείου άρχισε τον Ιούλιο του 1981 και συνεχίζεται αδιάκοπα μέχρι σήμερα.
Οι τελευταίες επιθυμίες της Αγγελικής Λάππα (όπως και των άλλων ευεργετών) πραγματοποιήθηκαν με καθυστέρηση πολλών δεκαετιών. Και αυτό οφείλεται κυρίως στη δραστηριότητα και στις ανεξάντλητες προσπάθειες του ευπατρίδη της Λάρισας Γεωργίου Ζιαζιά (1915-2015). Το έργο του συνεχίζει σήμερα η θυγατέρα του Κατερίνα Ζιαζιά, η οποία συνεπικουρούμενη από ικανότατους συνεργάτες, εργάζονται, και εν μέσω οικονομικών, υγειονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, προσπαθούν να προσφέρουν στους απόμαχους της κοινωνίας, τις τελευταίες ηλιαχτίδες πριν από τη δύση της ζωής τους.
Το Γηροκομείο επειδή ακριβώς προσφέρει το ύψιστο αγαθό προς τον άνθρωπο, θα πρέπει να τύχει της συμπαράστασης της Πολιτείας και των πολιτών, ώστε να συνεχίσει να υπηρετεί απρόσκοπτα, τους σκοπούς για τους οποίους συστάθηκε.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΚ/ΑΝΛ), Πρακτικά Δημοτικού Συμβουλίου Λαρίσης, φκ. 038, συνεδρίαση 3ης Δεκεμβρίου 1965.
[2]. Γεώργιος Ζιαζιάς, «Η ίδρυση του Γηροκομείου Λαρίσης», στο: Η Λάρισα από την απελευθέρωση μέχρι το 1950. Λάρισα 2004, σ. 233-237. Ειδικώς, σ. 235.
[3]. Γεώργιος Ζιαζιάς, ό.π., σ. 235.
[4]. Γεώργιος Ζιαζιάς, ό.π., σ. 236.
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
