Κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 υπηρέτησε (με τον βαθμό του υπολοχαγού) στο επιτελείο του 8ου Συντάγματος Πεζικού (Διοικητής: Σ/χης Νικόλαος Γιαννικώστας) [1]. Από τις 21 Σεπτεμβρίου 1897 μέχρι τις 27 Οκτωβρίου 1898 (αφού είχε προαχθεί σε λοχαγό), διετέλεσε ιδιαίτερος υπασπιστής του υποστρατήγου Κωνσταντίνου Σμολένσκη (1843-1915) ο οποίος είχε διορισθεί υπουργός επί των Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Αλέξανδρου Ζαΐμη.
Μετά από τη λήξη της τουρκικής κατοχής της Θεσσαλίας (1898) τοποθετήθηκε στη Λάρισα και διέμενε στην συνοικία Παράσχου (Αγίου Νικολάου). Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην πόλη γνωρίστηκε με τους τοπικούς πολιτικούς, επιχειρηματικούς και επιστημονικούς παράγοντες, διαπιστώνοντας ότι είχαν πολλά παράπονα από τους κυβερνητικούς χειρισμούς σε ό,τι αφορούσε τα ζητήματα των αποζημιώσεων από τις καταστροφές που υπέστησαν κατά τη διάρκεια της τουρκικής κατοχής. Τότε αποφάσισε να πολιτευθεί και έθεσε υποψηφιότητα ως βουλευτής Λαρίσης στις κοινοβουλευτικές εκλογές της 7ης Φεβρουαρίου 1899. Οι πολιτευτές της επαρχίας Λαρίσης προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τη συμμετοχή του στις εκλογές, επικαλούμενοι με άρθρα τους στον τοπικό Τύπο, διάφορους λόγους και ιδιαίτερα αυτόν της εντοπιότητας. Αυτό όμως, όπως αποδείχθηκε, ήταν και το μεγάλο σφάλμα που διέπραξαν, αφού και οι ίδιοι δεν είχαν γεννηθεί στη Λάρισα, αλλά είχαν εγκατασταθεί στην πόλη μετά από την απελευθέρωσή της (1881).
Τα αποτελέσματα των εκλογών επέφεραν μία μεγάλη έκπληξη στα πολιτικά δρώμενα της Λάρισας. Οι κάτοικοι της πόλης και των περιχώρων της ανέδειξαν τον Ιωάννη Γιαννακίτσα πρώτο σε ψήφους βουλευτή της Λάρισας (με 3.568), με δεύτερο τον δικηγόρο Νικόλαο Καραστεργίου (με 3.193) και τρίτο τον επίσης δικηγόρο Δημήτριο Πιπινόπουλο (με 3.009) [2]. Αφού τέθηκε σε προσωρινή διαθεσιμότητα από τις τάξεις του στρατού (λόγω της ιδιότητος του βουλευτή), εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, διατηρώντας παράλληλα και την κατοικία του στη Λάρισα την οποία επισκέπτονταν τουλάχιστον δύο φορές τον μήνα.
Στη συνεδρίαση της 1ης Απριλίου 1899 εκλέχθηκε ως μέλος της επί του Προϋπολογισμού Επιτροπής της Βουλής, ενώ στις συνεδριάσεις που ακολούθησαν επέδειξε ενδιαφέρον για τα προβλήματα της Θεσσαλίας. Στις 6 Απριλίου 1899 «συνέστησε εις τον Υπουργόν των Στρατιωτικών, ίνα μεριμνήση, όπως περαιωθώσιν αι εκκρεμείς αιτήσεις των δικαιουμένων αποζημιώσεως Θεσσαλών», ενώ στις 19 Μαΐου 1899 απευθυνόμενος προς τον Υπουργό των Οικονομικών «παρέστησε την οικτράν οικονομικήν κατάστασιν της Θεσσαλίας και διατύπωσε τας σκέψεις του περί των ληπτέων νομοθετικών μέτρων προς βελτίωσιν της θέσεως των αγροτικών ιδίως πληθυσμών και ανορθώσεως της αγροτικής πίστεως» [3]. Τον Απρίλιο του 1900 ασθένησε βαρέως και απείχε από τις εργασίες της Βουλής. Το διάστημα αυτό μετέβη στη γενέτειρά του, ενώ μετά την ανάρρωσή του επανήλθε στη Λάρισα, όπου οι ιατροί του συνέστησαν να παραμείνει μερικές εβδομάδες στο Τσάγεζι για την πλήρη αποθεραπεία του [4]. Την ίδια περίοδο τον συναντούμε ως μέλος της Επιτροπής που συστάθηκε για τη διενέργεια της Γεωργικής και Κτηνοτροφικής Εκθέσεως (Ιούλιος 1900) και των Ιππικών Αγώνων που ακολούθησαν [5].
Η πρώτη κοινοβουλευτική του θητεία διήρκεσε από τις 7 Φεβρουαρίου 1899 έως τις 19 Σεπτεμβρίου 1902. Επανεξελέγη βουλευτής Λαρίσης και στις επόμενες τρεις εκλογικές αναμετρήσεις. Σε αυτές του 1902 (από 17 Νοεμβρίου 1902 έως 22 Δεκεμβρίου 1904) [6], στις αντίστοιχες του 1905 (από 20 Φεβρουαρίου 1905 έως 1 Φεβρουαρίου 1906) και σε εκείνες του 1906 (από 26 Μαρτίου 1906 έως 25 Μαρτίου 1910) [7].
Το 1910 επανήλθε στις τάξεις του στρατού, προαχθείς εις ταγματάρχη και τοποθετήθηκε ως εισηγητής στο Α’ Διαρκές Στρατοδικείο. Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων έλαβε μέρος, αρχικά ως αντισυνταγματάρχης και αργότερα ως συνταγματάρχης (διοικητής του 3ου Συντάγματος Πεζικού), στις επιχειρήσεις για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου 1912) και σε αυτές που ακολούθησαν μέχρι την απελευθέρωση των Ιωαννίνων (21-22 Φεβρουαρίου 1913).
Το 1915 προήχθη σε υποστράτηγο και από τις 24 Σεπτεμβρίου 1915 μέχρι τις 8 Ιουνίου 1916 διετέλεσε υπουργός επί των Στρατιωτικών στις διαδοχικές κυβερνήσεις του Αλέξανδρου Ζαΐμη (από 24.9.1915 έως 24.10.1915) και του Στέφανου Σκουλούδη (από 25.10.1915 έως 8.6.1916). Έμεινε γνωστό στην ιστορία το επεισόδιο που προκάλεσε στη Βουλή στις 22 Οκτωβρίου / 8 Νοεμβρίου 1915, κατά τη διάρκεια συζήτησης περί της έγκρισης επιμισθίου για τους ανώτερους αξιωματικούς του στρατού. Ο φιλελεύθερος βουλευτής Λαρίσης Γ. Βλάχος τον αποκάλεσε «ασύστολο» και παρά το γεγονός ότι ο τελευταίος ανακάλεσε, «περισυλλέγων τα έγγραφά του, κτυπών το πηλίκιόν του επί της τραπέζης και κρατών θεατρικώς την σπάθην του, έφυγε βιαίως από την αίθουσαν παρά τας συστάσεις των υπουργών Γεωργίου Θεοτόκη και Δημητρίου Ράλλη» [8].
Το 1917 τέθηκε σε διαθεσιμότητα για πολιτικούς λόγους, ενώ μετά τις εκλογές του 1920 επανήλθε στο στράτευμα και προήχθη σε αντιστράτηγο. Την επόμενη χρονιά (1921) αποστρατεύτηκε [9]. Απεβίωσε στην Αθήνα δύο χρόνια αργότερα (1923).
——————————————————-
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Έκθεσις της A. B. Yψ. του Διαδόχου επί των πεπραγμένων του στρατού Θεσσαλίας κατά την εκστρατείαν του 1897 υποβληθείσα εις το Yπουργείον των Στρατιωτικών. Εν Αθήναις: Εκ του Βιβλιεκδοτικού Καταστήματος Αναστασίου Δ. Φέξη, 1899, σ. 584.
[2]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 44 (13 Φεβρουαρίου 1899).
[3]. Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής (από 4/3/1899 έως 15/7/1899). Εν Αθήναις: εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, 1899, σ. 65-66 και 133.
[4]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 113 (16 Ιουνίου 1900).
[5]. Όλυμπος (Λάρισα), φ. 118 (14 Ιουλίου 1900).
[6]. Πρώτος σε ψήφους εκλέχθηκε ο Ιωάννης Φίλιος με 3.900, δεύτερος ο Κωνσταντίνος Καρακίτης με 3.707 και τρίτος ο Ιωάννης Γιαννακίτσας με 3.696. Βλ. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 657 (24 Νοεμβρίου 1902).
[7]. Βουλή των Ελλήνων, Μητρώον Πληρεξουσίων, Γερουσιαστών και Βουλευτών (1822-1935), Αθήνα 1986, σ. 98-99.
[8]. Γεώργιος Βεντήρης, Η Ελλάς του 1910-1920. Αθήναι: «Πυρσός», 1931, τ. Β’, σ. 57.
[9]. Μακεδονία (Θεσσαλονίκη), φ. 3203 (8 Ιανουαρίου 1921).
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
