Αυτά μεταξύ άλλων τονίζει στην «ΕτΔ», ο Παύλος Μπαλογιάννης, ιδρυτής του Μουσείου Ελληνικής Παιδείας, που βρίσκεται στην Καλαμπάκα, συμβολαιογράφος και συλλέκτης. Ο Παύλος Μπαλογιάννης γεννήθηκε στην Τρικοκκιά Γρεβενών και εκεί τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο. Στα Γρεβενά τελείωσε επίσης το εξατάξιο Γυμνάσιο και στη συνέχεια σπούδασε Νομικά στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και παράλληλα παρακολούθησε για τρία χρόνια μαθήματα Δημοσιογραφίας. Άσκησε για δέκα χρόνια το επάγγελμα του δικηγόρου στην Αθήνα και στη συνέχεια εργάστηκε ως συμβολαιογράφος στη Δεσκάτη Γρεβενών.
Η συνέντευξη
* Πώς ξεκίνησε το ενδιαφέρον σας να συλλέγετε σπάνια βιβλία; Και με ποιον τρόπο όλα αυτά τα χρόνια τα έχετε συγκεντρώσει;
- «Το ενδιαφέρον μου για τη συλλογή βιβλίων ξεκίνησε από την εποχή που ήμουν φοιτητής ακόμη στην Αθήνα! Από την πρώτη φορά που επισκέφτηκα το Μοναστηράκι και αντίκρισα τον όγκο των παλαιών βιβλίων που υπήρχαν εκεί, σκέφτηκα ότι ίσως θα μπορούσα να βρω και να συγκεντρώσω όλα τα βιβλία που διδάχτηκα στο Δημοτικό και κυρίως εκείνα που στερήθηκα, που δεν είχα την οικονομική δυνατότητα να τα αγοράσω και τα δανειζόμουν από τους συμμαθητές μου. Έτσι ξεκίνησε το κυνήγι των βιβλίων μου. Όταν ολοκληρώθηκε η προσπάθεια αυτή, μου γεννήθηκε η περιέργεια να συγκεντρώσω τα βιβλία που διδάχτηκαν οι μεγαλύτεροι από εμένα μαθητές, και έτσι η περιέργεια αυτή με οδήγησε να συγκεντρώνω ό,τι παλιό βιβλίο εύρισκα σχετικό με την εκπαίδευση, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια. Ουσιαστικά, όπως συνηθίζω να λέω, με οδήγησαν στη συλλογή αυτή, η αγάπη, η στέρηση και η περιέργεια.
Στη συνέχεια άρχισα να ταξιδεύω σε διάφορες πόλεις της Ελλάδος και να ψάχνω σε παλιά βιβλιοπωλεία βιβλία και αντικείμενα σχολικής ζωής. Τα περισσότερα βέβαια και τα παλαιότερα βιβλία αποκτήθηκαν από παλαιοπωλεία της Κωνσταντινούπολης ή από πωλητές από διάφορες πόλεις της Αμερικής και κυρίως της Ευρώπης (Βενετία, Βιέννη, Παρίσι, Οξφόρδη, Βασιλεία, Λυών κ.λπ.)».
* Πώς προέκυψε η ίδρυση του Μουσείου Ελληνικής Παιδείας; Πόσο δύσκολο ήταν ένα τέτοιο εγχείρημα;
- «Μετά από τριανταπέντε χρόνια ο όγκος των συλλογών ήταν τόσο μεγάλος που είχε υπερκαλύψει όλους τους χώρους που διέθετα. Κρίθηκε λοιπόν απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα Μουσείο ώστε να λυθεί από τη μια το πρόβλημα του χώρου και από την άλλη να δοθεί η δυνατότητα να εκτεθεί ένα μέρος των συλλογών και να το γνωρίσουν οι επισκέπτες και ιδιαίτερα οι μαθητές και σπουδαστές.
Βέβαια ένα τέτοιο εγχείρημα ήταν πολύ δύσκολο, αφού ξεκίνησε να λειτουργεί χωρίς καμία οικονομική ενίσχυση, χωρίς καμία επιχορήγηση από το κράτος, ούτε από τον Δήμο ή την Περιφέρεια, όπως λειτουργεί και μέχρι σήμερα ..
Ταυτόχρονα όμως ήταν και μια μεγάλη πρόκληση, διότι το Μουσείο Ελληνικής Παιδείας είναι μοναδικό στο είδος του, είναι το μόνο μουσείο στην Ελλάδα που περιλαμβάνει εκθέματα βιβλία από το 1500, δηλαδή από τα πρώτα χρόνια που ανακαλύφτηκε η τυπογραφία ως τις μέρες μας και παρουσιάζει όλη την πορεία των ελληνικών γραμμάτων και της ελληνικής εκπαίδευσης και παιδείας σε περιόδους σκλαβιάς αλλά και ελευθερίας στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο».
ΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
* Τι θα βρει στην πλούσια συλλογή ένας επισκέπτης στο Μουσείο;
-Το Μουσείο Ελληνικής Παιδείας περιλαμβάνει τις εξής ενότητες:
Α. Ελληνική Εκπαίδευση. Σχολικά βιβλία από την ίδρυση του Νέου Ελληνικού Κράτους, από τον Καποδίστρια μέχρι και σήμερα (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, Σχολαρχείο, ελληνικά σχολεία εκτός Ελλαδικού χώρου -Σμύρνης, Αλεξάνδρειας, Κωνσταντινούπολης, Αμερικής κ.λπ.- κατηχητικά σχολεία) μαθητικές ενδυμασίες, εποπτικά μέσα διδασκαλίας, παιχνίδια και διάφορα αντικείμενα σχολικής ζωής.
Σε μια ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα διδασκαλίας, προσομοίωση παλιάς σχολικής τάξης, με τα ξύλινα θρανία, τις πλάκες και τα κοντύλια, τις πένες, τον μαυροπίνακα και τους παλιούς χάρτες ο επισκέπτης μεταφέρεται σε μια άλλη εποχή!
Β. Αυθεντικές εκδόσεις βιβλίων.
- Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων από το 1500 έως 1800 (Όμηρος, Θουκυδίδης, Πλάτωνας, Αριστοτέλης κ.λπ.).
-Νεοελλήνων Διαφωτιστών. (Αδαμάντιος Κοραής, Κωνσταντίνος Κούμας, Κωσταντάς, Οικονόμου εξ Οικονόμων κ.λπ.).
-Μύθων του Αισώπου απο το 1600 με γκραβούρες στον κάθε μύθο και κείμενο ελληνικό και λατινικό.
Γ. Αίθουσα των Μετεώρων. Γκραβούρες και φωτογραφίες των Μετεώρων και παλιές στερεοσκοπικές φωτογραφίες των Μετεώρων.
Δ. Τυπογραφείο. Ένα παλιό Ελληνικό χειροκίνητο τυπογραφείο (1850-1930).
Ε. Γραφική ύλη. Έκθεση τμήματος της συλλογής Μιχάλη Καίρη.
-Αίθουσα με θρανία από ξένα σχολεία στην Ελλάδα.(1890-1930)
-Ξύλινα μολύβια, κονδυλοφόροι και πένες, μελανοδοχεία, χαρτοκόπτες, σημειωματάρια, φορητά γραφεία αλληλογραφίας.
-Συσκευές παραγωγής αντιγράφων, γραφομηχανές, χειροκίνητος πολύγραφος.
ΣΤ. Προβολές. Το γεωλογικό φαινόμενο των Μετεώρων, ανάβαση στα μοναστήρια με το δίχτυ, ιστορία της Γραφής και της Τυπογραφίας.
Ζ. Στην ίδια αίθουσα προβολών γίνονται επιλεγμένα πειράματα από το εκπαιδευμένο προσωπικό του Μουσείου και επίδειξη παλιών παιχνιδιών".
* Ποια κατά τη γνώμη σας είναι το μέρος με τα βιβλία που ξεχωρίζει;
- «Καθένα από τα εκθέματα του Μουσείου είναι μοναδικό. Αν έπρεπε ωστόσο να ξεχωρίσω κάποια, θα ήταν οι προθήκες με τις αυθεντικές εκδόσεις αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Ιδιαίτερα θα έλεγα μια έκδοση των έργων του Ομήρου του 1567 στη Βασιλεία, δύο εκδόσεις του πρώτου βιβλίου που εκδόθηκε στα Ελληνικά, της Γραμματικής του Κωνσταντίνου Λασκάρεως του Βυζαντίου, τα σχόλια στην Ιλιάδα του Ευσταθίου αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης σε έκδοση του 1550 στη Ρώμη».
Συνέντευξη στη Γεωργία Κωστακοπούλου
