Ένα όνομα άγνωστο στην τοπική ιστοριογραφία που υποθέτουμε (όπως φαίνεται από το εξαιρετικό δείγμα της υπογραφής του), ότι ήταν ένα μορφωμένο άτομο που καταγόταν από εύπορη μεγαλοαστική οικογένεια της εποχής. Δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα (η έρευνα συνεχίζεται), εάν ο πατέρας του Νικόλαος υπήρξε μακρινός συγγενής της γνωστής οικογένειας των Μπενάκηδων που μέλη της δραστηριοποιήθηκαν στην Αίγυπτο στα μέσα του 19ου αιώνα με την καλλιέργεια και το εμπόριο βάμβακος. Πάντως η εγκατάστασή του στη Λάρισα τοποθετείται χρονικά το 1888, επτά χρόνια δηλαδή μετά από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας (1881).
Στις 13 Ιουνίου 1888 συνεταιρίστηκε με τον έμπορο Ισίδωρο Θ. Σίνη συστήνοντας Ομόρρυθμη Μετοχική Εταιρία υπό την επωνυμία «Λίνος Μπενάκης & Ισίδωρος Σίνης» [1]. Σκοπός της εταιρείας ήταν η λειτουργία ενός παντοπωλείου, με εισαγόμενα είδη τροφίμων και ποτών, που σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα παρέπεμπαν σε ένα σύγχρονο delicatessen της εποχής. Η διάρκειά της ορίστηκε στα τρία έτη (μέχρι τις 12 Ιουνίου 1891) με δυνατότητα αορίστου χρονικής επεκτάσεως. Το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ανερχόταν στις 4.000 δρχ., ποσό που κατατέθηκε ισομερώς (από 50%) από τους δύο συνεταίρους. Στο τέλους κάθε έτους οι τελευταίοι θα μοιράζονταν τα κέρδη της επιχείρησης, αφού πρώτα αφαιρούνταν οι πάγιες υποχρεώσεις τους (ενοίκια, προσωπικό), οι υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές και τα τυχόν «βερεσέδια» των πελατών. Ως γενικός διευθυντής της επιχείρησης ορίστηκε ο Λίνος Μπενάκης.
Το παντοπωλείο στεγάστηκε αρχικά (υπογράφηκε διετές μισθωτήριο) σε δύο συνεχόμενα καταστήματα που βρισκόταν επί της «μεγάλης οδού της από των ανακτόρων και εις την γέφυραν του Πηνειού αγούσης» (σημ. Βενιζέλου). Τα καταστήματα ανήκαν στην πλήρη κυριότητα του εμποροκτηματία Χρήστου Κατσαούνη και το συνολικό διετές μίσθωμα που συμφωνήθηκε ανερχόταν στο «υπερβολικό» για την εποχή ποσό των 1.200 δρχ. [2]. Τα επίσημα εγκαίνια του παντοπωλείου πραγματοποιήθηκαν με κάθε επισημότητα την Πρωτοχρονιά του 1889 παρουσία του εμπορικού και επιχειρηματικού κόσμου της Λάρισας. Στο παντοπωλείο πωλούνταν μεταξύ άλλων: «ελαίαι Καλαμών, χαβιάρι μαύρο Γέλβας, αστακοί, ταραμάς, χαβιάρι κόκκινον εις γλώσσας, τυρός Ελβετίας και Ολλανδίας, κονιάκ αρίστης ποιότητος καθώς και εντόπια βούτυρα και τυριά» [3]. Μετά το τέλος της διετούς μισθώσεως, ο Λίνος Μπενάκης μετέφερε την επιχείρηση στα νεόδμητα και λιθόκτιστα καταστήματα που ανήκαν στην πλήρη κυριότητα (εξ αδιαιρέτου) των αδελφών Μεχμέτ Χανήφ και Χασάν Βεσάφ, υιών του Οθωμανού κτηματία και ευεργέτη των χριστιανικών ναών της επαρχίας Λαρίσης, Ραΐφ αγά Αβδουλλάχ. Τα καταστήματα βρίσκονταν επί της ιδίας οδού (Βενιζέλου) και σε κοντινή απόσταση από τα αντίστοιχα του Χρήστου Κατσαούνη. Ακριβώς δίπλα από το παντοπωλείο λειτούργησε το ξενοδοχείο φαγητού (εστιατόριο) των αδελφών Πετρόπουλου [4].
Η επιχείρηση του παντοπωλείου απέδωσε πολύ περισσότερα κέρδη από αυτά που υπολόγιζαν οι δύο συνέταιροι. Τον Οκτώβριο του 1893 ο Λίνος Μπενάκης επιθυμώντας να επενδύσει και σε άλλες δραστηριότητες ενοικίασε για μία πενταετία (αντί 20.000 δρχ.) το χωριό (τσιφλίκι) Χατζή Μπαϊράκ (σημ. Μύρα Κιλελέρ) του τότε δήμου Φακίου [5]. Το τσιφλίκι περιελάμβανε καλλιεργήσιμες γαίες, βοσκοτόπια, αμπέλια, τρεις γεωργικούς οικίσκους, αποθήκες, αχυρώνες, τέσσερες οικίες (κονάκια) με όλα τα παρακολουθήματα και έναν υδρόμυλο. Ιδιοκτήτης του τσιφλικιού ήταν ο απόστρατος αξιωματικός Αριστείδης Φαρμάκης (1831-1900), ο οποίος το είχε αγοράσει τον Νοέμβριο του 1883 αντί 1.400 χρυσών Τουρκικών λιρών από τον Οθωμανό κτηματία Σουλεϊμάν Ετέμ και τη σύζυγό του Αϊσά που είχαν εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη [6]. Την επομένη όμως χρονιά ο γεωργός Γιαννάκης Ρούλιας από απροσεξία άναψε φωτιά η οποία επεκτάθηκε αποτεφρώνοντας τις αποθήκες σιτηρών. Παρόλο που ο προαναφερθείς ανέλαβε τα έξοδα της ανέγερσης των αποθηκών και της αποζημίωσης των δημητριακών [7], ο Λίνος Μπενάκης «οικειοθελώς και από κοινού» με τον Αριστείδη Φαρμάκη ακύρωσαν πρόωρα την ενοικίαση του τσιφλικιού [8].
Την ίδια περίοδο ο Λίνος Μπενάκης πραγματοποίησε διάφορες αγοραπωλησίες ακινήτων στην Λάρισα και στην ευρύτερη περιοχή της. Το 1893 αγόρασε (αντί 150 δρχ.) από τον καροποιό Δημήτριο Στουρνάρα έναν αμπελώνα στην τοποθεσία Κουμλούκ της Λάρισας, ενώ το 1894 αγόρασε (αντί 20 χρυσών Τουρκικών λιρών) από τον Μεχμέτ Αλή εφένδη Σκούρα, κάτοικο Θεσσαλονίκης και υπάλληλο του Μονοπωλίου του Καπνού μία κατοικία στη Λάρισα (συνοικία Σαΐτ Χότζα) και ένα δάσος (ορμάνι) στη τοποθεσία Αρτά Μπαγλάρ (μετά την γέφυρα του Πηνειού προς τον Τύρναβο) [9]. Πληρεξούσιος του Οθωμανού υπαλλήλου ήταν ο Γρηγόριος Φραγκόπουλος, έμπορος και πεθερός του Λίνου Μπενάκη. Τα προαναφερθέντα ακίνητα πωλήθηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα στους Γεώργιο Πετσαρίδη και Γεώργιο Ν. Κωτούλα [10].
Μετά την κήρυξη του Ελληνοτουρκικού πολέμου και την προσωρινή κατοχή της Θεσσαλίας (1897-1898), τα ίχνη του Λίνου Μπενάκη χάνονται από τη Λάρισα. Υποθέτουμε ότι εγκαταστάθηκε στα Τρίκαλα απ’ όπου καταγόταν η σύζυγός του Λουίζα, θυγατέρα του εμποροκτηματία Γρηγορίου Φραγκόπουλου, την οποία είχε νυμφευθεί (στα Τρίκαλα) τον Απρίλιο του 1890 [11].
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Νομού Λάρισας (ΓΑΛ/ΑΝΛ), Συμβολαιογραφικό Αρχείο Αγαθάγγελου Ιωαννίδη, φκ. 025 [1888], αρ. 8168 (4 Οκτωβρίου 1888).
[2]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 026 [1888-1889], αρ. 8293 (28 Δεκεμβρίου 1888).
[3]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 24 (15 Μαρτίου 1890).
[4]. «Οι επί άκρα καθαριότητι, προθύμω υπηρεσία και αρίστη μαγειρική διακρινόμενοι γνωστοί ξενοδόχοι αδελφοί Πετρόπουλοι, νέον ηνέωξαν ξενοδοχείον παραπλεύρως του παντοπωλείου Λίνου Μπενάκη». Βλ. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 2 (7 Οκτωβρίου 1889), φ. 180 (30 Μαΐου 1893) και φ. 190 (26 Ιουλίου 1893).
[5]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 043 [18893-1894], αρ. 15626 (18 Οκτωβρίου 1893), αρ. 16876 (1 Σεπτεμβρίου 1894), αρ. 17171(16 Οκτωβρίου 1894) και αρ. 18603 (31 Αυγούστου 1895).
[6]. ΓΑΚ/ΑΝΛ, Συμβολαιογραφικό Αρχείο Ανδρέα Ροδόπουλου, φκ. 007 [1883], αρ. 2058 (15 Νοεμβρίου 1883).
[7]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 046 [1894], αρ. 16717 (12 Αυγούστου 1894).
[8]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 052 [1895], αρ. 18756 (29 Σεπτεμβρίου 1895).
[9]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 041 [1893], αρ. 14746 (21 Απριλίου 1893) και φκ. 046 [1894], αρ. 16498 (27 Μαΐου 1894).
[10]. Αρχείο Ιωαννίδη, φκ. 046 [1894], αρ. 16627 (28 Ιουνίου 1894) και φκ. 055 [1896], αρ. 19960 (30 Μαΐου 1896].
[11]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 31 (1 Μαΐου 1890).
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
