Ο Λαρισαίος επικεφαλής του νεοσύστατου πολιτικού σχηματισμού, που υποστηρίζεται από τον πρώην υπουργό των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ Αλέκο Παπαδόπουλο, σε συνέντευξή του στην "Ε" εμφανίζεται αισιόδοξος ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα είναι η αρχή μιας μεγάλης προσπάθειας να εδραιωθεί η Δημοκρατική Ευθύνη στο πολιτικό σκηνικό της χώρας καθώς όπως τονίζει "μόνο έτσι, με ανθρώπους της εποχής και με άλλης ποιότητας κόμματα, αυτή η χώρα, αυτή η κοινωνία, αυτή η πατρίδα θα μπορέσει να επιβιώσει και να ακμάσει στα επόμενα χρόνια και για πολλά χρόνια στο μέλλον".
Λίγες μόλις ημέρες πριν την εκλογική αναμέτρηση ο κ. Παπαλιάγκας οριοθετεί το διακύβευμα των εκλογών διαπιστώνοντας πως η Ευρώπη διέρχεται μια κρίση αξιών και ηθική σύγχυση και δεν κρύβει την ανησυχία του για την άνοδο των εθνικιστικών κινημάτων και μιλά για το μεταναστευτικό πρόβλημα απαντώντας στο ερώτημα αν τα ανοιχτά σύνορα αποτελούν ευκαιρία ή απειλή για την Ευρώπη...
* Κύριε Παπαλιάγκα, οι εξελίξεις στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια αναδεικνύουν την αδυναμία της να ανταποκριθεί όπως παλιότερα στην επίλυση των μεγάλων προβλημάτων της εποχής και κυρίως να διατηρήσει τους συνεκτικούς ιστούς μεταξύ των κρατών μελών κάτω από την ομπρέλα της. Συνεπώς, βλέπετε ότι το δίλημμα μπορεί να είναι «Ευρώπη ή όχι Ευρώπη» στις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου;
- Το πραγματικό δίλημμα είναι «περισσότερη Ευρώπη ή όχι Ευρώπη». Η διαδικασία της εμβάθυνσης, η οποία είχε ξεκινήσει από τα τέλη ακόμη του 1990 έχει παγώσει μετά και την τελευταία διεύρυνση. Είναι όμως τελείως απαραίτητη για την ίδια την ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρώπη δεν διέρχεται απλώς μια περίοδο δυστοκίας οικονομικής και πολιτικής, αλλά μια θεμελιακού χαρακτήρα κρίση του δυτικού πολιτισμού, του ίδιου του μοντέλου ανθρώπου και κοινωνίας της δύσης. Αυτό συνεπάγεται κρίση αξιών και γενικότερη ηθική σύγχυση. Οι δυτικές κοινωνίες, και δη οι Ευρωπαϊκές, είναι γηρασμένες πληθυσμιακά και ως εκ τούτου έχουν χάσει τον δυναμισμό τους και τον βηματισμό τους. Αξίες και οράματα όπως η δημοκρατία, η ελευθερία, η έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης, αξίες που οδήγησαν και συνεπήραν τους Ευρωπαίους τους τελευταίους αιώνες έχουν ξεφτίσει ή έχουν εγκαταλειφθεί ή έχουν μετατραπεί σε καθεστηκυίες μονολιθικές παραδοχές οι οποίες στην πράξη δεν υπηρετούνται πια. Αλλά όσοι τις αμφισβητούν ως τέτοιες δεν έχουν κατορθώσει να δώσουν άλλο όραμα, άλλες, νέες αξίες. Μόνο έναν στείρο εθνικισμό ή ευρωσκεπτικισμό, δεξιό ή αριστερό.
* Όλες οι δημοσκοπήσεις στην Ευρώπη δείχνουν ότι οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις θα επικρατήσουν και θα έχουν την πλειοψηφία στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο χάνοντας ωστόσο σημαντικές δυνάμεις, που μετακινούνται προς λαϊκίστικες αντιλήψεις. Σας ανησυχεί η άνοδος της ακροδεξιάς και των εθνικιστικών κινημάτων και με ποιο τρόπο μπορεί να ανακοπεί;
- Μας ανησυχούν αυτά φυσικά. Βλέπουμε όμως ότι δρόμος έξω από την Ευρώπη πρακτικά δεν υπάρχει. Αυτό το παραδέχονται ακόμη και οι διάφοροι έμποροι της φρούδης ελπίδας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το BREXIT. Όταν μία μεγάλη χώρα όπως η Μεγάλη Βρετανία δεν μπορεί να φανταστεί τον εαυτό της εκτός Ε.Ε., φανταστείτε τι μπορεί να συμβεί με μία χώρα σαν την Ελλάδα. Πιο πολύ όμως μάς ανησυχεί η αδιαφορία, ο κυνισμός και ο μηδενισμός που ανοίγουν τον δρόμο σε όλα τα παραπάνω. Αυτά λοιπόν δεν μπορούν να τα αντιμετωπίσουν οι παλιοί μηχανισμοί των κομμάτων που τα προκάλεσαν.
Οι μεγάλοι πολιτικοί σχηματισμοί στην Ευρώπη, στην προσπάθειά τους να κρατήσουν δυνάμεις, δεν χρησιμοποιούν απλώς φτηνά λαϊκίστικα κόλπα και ατζέντα. Φτάνουν σε οριακής γελοιότητας κινήσεις, όπως η πρόταση για τα βραβείο Νόμπελ στους Τσίπρα και Ζάεφ, την οποία κατέθεσαν τρεις (!) ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου.
Από όλα αυτά είναι ξεκάθαρο ότι μόνο νέες δυνάμεις που θα προκύψουν μέσα από την πραγματική κοινωνία, όπως η Δημοκρατική Ευθύνη, μπορούν να αντιπαρατεθούν αποτελεσματικά σε όλα αυτά τα διαλυτικά και τοξικά πολιτικά φαινόμενα. Άρα χρειαζόμαστε την Ευρώπη, αλλά να δούμε ποια Ευρώπη θέλουμε.
* Η χρόνια πολιτική της λιτότητας οδήγησε σε οριακές καταστάσεις πολλές από τις οικονομίες των χωρών μελών και ως εκ τούτου και την κοινωνική συνοχή τους. Μήπως ήρθε η ώρα για την αναθεώρηση της συνθήκης του Μάαστριχτ, όπως πολλοί συνάδελφοί σας υποστηρίζουν;
- Αν θέλει η Ευρώπη να υπερασπιστεί το μοντέλο της του υψηλού βιοτικού επιπέδου για τη μεσαία τάξη και της ισχυρής κοινωνικής προστασίας για τα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα, τότε θα πρέπει να βρει νέους τρόπους, να καινοτομήσει και να διαφοροποιηθεί ποιοτικά έναντι των οικονομιών εκείνων που διαφοροποιούνται στη ποσότητα. Αυτό όμως φαίνεται ότι δυσκολεύει τους Ευρωπαίους.
Η Συνθήκη του Μάαστριχτ έχει αναθεωρηθεί στα επιμέρους πολλές φορές ήδη. Και τουλάχιστον να παραδεχτούμε ότι στην Ευρώπη δεν λείπουν ούτε οι πολιτικές διεργασίες ούτε οι πολιτικές διαδικασίες. Το ότι οι διαδικασίες είναι αργές και πράγματι απόμακρες για τους πολίτες έχει να κάνει με τη γραφειοκρατική δομή της Ένωσης και την ποικιλομορφία των Κρατών-Μελών της. Αυτό που λείπει είναι το θάρρος των πολιτικών να πουν την αλήθεια στους λαούς και το ακόμα μεγαλύτερο θάρρος των λαών να την ακούσουν και να την κατανοήσουν. Η ευημερία των λαών, την οποία πράγματι έπληξε η λιτότητα στην Ευρώπη και ιδίως στη χώρα μας απαιτεί δύο πράγματα: Πρώτον ειρήνη, και σε αυτό η διαδικασία της Ευρωπαϊκής ενοποίησης παίρνει άριστα. Δεύτερον, απαιτεί δουλειά, ενέργεια, παραγωγή, ανταγωνιστικότητα, με λίγα λόγια οικονομική και παραγωγική ζωτικότητα. Η παλιά Ευρώπη αρίστευε σε αυτό αλλά δεν είχε ειρήνη.
Η νέα Ευρώπη, των τελευταίων δεκαετιών έχει ειρήνη αλλά έχει αρχίσει να υποσκελίζεται από νέες δυνάμεις που αναδύονται στον πάλαι ποτέ αναπτυσσόμενο, τον λεγόμενο «τρίτο κόσμο», με προεξάρχουσες τις λεγόμενες BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική).
* Από τα αγκάθια στο ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό είναι αναμφισβήτητα το μεταναστευτικό. Ποια είναι η δική σας θεώρηση, τα ανοιχτά σύνορα αποτελούν ευκαιρία ή απειλή για την Ευρώπη;
- Στο μεταναστευτικό μιλάμε για ροές και ζωές ανθρώπων. Και όταν μιλάμε για ανθρώπους, τα πράγματα δεν μπορούν να είναι άσπρο-μαύρο, ούτε να ποσοτικοποιούνται. Οφείλουμε να δούμε τις ποιότητες των ανθρώπων αλλά και των δομών. Αν είναι να έρθουν άνθρωποι που θέλουν να εργαστούν, να σέβονται τη νομιμότητα και τα ήθη της χώρας που τους φιλοξενεί, βεβαίως. Πρέπει φυσικά να είναι οι ροές λελογισμένες σε ρυθμούς που θα επιτρέπουν την κοινωνική, εργασιακή και πολιτιστική ένταξη των μεταναστών αυτών. Τότε μπορεί να είναι ευκαιρία. Αν δεν προσεχθεί σοβαρά το μεταναστευτικό κύμα, η ίδια η φυσιογνωμία της Ευρώπης θα τεθεί εν αμφιβόλω. Τρόποι υπάρχουν, χρειάζεται όμως συνέπεια και σοβαρότητα.
Αντί όμως να συζητηθεί σοβαρά το θέμα, βλέπουμε τις πολιτικές δυνάμεις του λαϊκισμού να επιδίδονται σε έναν διαγωνισμό ψευδεπίγραφης ευαισθησίας οι μεν ή απερίσκεπτης μισαλλοδοξίας οι δε. Το ζήτημα αυτό είναι σοβαρό, το συνδέουμε δε άμεσα με το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ελλάδας που είναι το δημογραφικό και η φυγή των νέων από τη χώρα.
* Από τις εκλογικές αναμετρήσεις προκύπτει ότι ενώ οι πολίτες ενδιαφέρονται για το πολιτικό γίγνεσθαι, παράλληλα απέχουν από τις πολιτικές διαδικασίες. Πώς μπορεί να αλλάξει αυτό;
- Η μεγάλη αυτή αδιαφορία των σοβαρών και ικανών ανθρώπων έφερε στην επιφάνεια της κοινωνίας τα κατώτερα ιζήματα της ύστερης Μεταπολίτευσης, τα οποία πλέον διαφεντεύουν τις τύχες της. Όλοι πρέπει να καταλάβουμε ότι, ακόμη κι αν δεν ασχοληθείς εσύ με την πολιτική, ασχολείται σίγουρα η πολιτική μαζί σου. Το δεύτερο είναι ότι τα πράγματα αλλάζουν. Δύσκολα και με θυσίες, αλλά αλλάζουν. Οι αλλαγές που επιθυμούμε δεν πρόκειται να έρθουν, αν οι ίδιοι δεν γίνουμε η αλλαγή που θέλουμε να δούμε στον κόσμο, όπως είπε και ο Μαχάτμα Γκάντι.
* Ως επικεφαλής της Δημοκρατικής Ευθύνης ποια είναι η στόχευσή σας με δεδομένο ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών διαμορφώνει και κλίμα ενόψει των εθνικών εκλογών του φθινοπώρου;
- Κάθε κόμμα που κατέρχεται στις εκλογές δεν μπορεί παρά να στοχεύει στην εκλογή. Και επιπλέον, ως κόμμα που κατεβαίνει για πρώτη φορά, να μπει στον πολιτικό χάρτη. Η Δημοκρατική Ευθύνη δημιουργήθηκε για να αλλάξει ριζικά τα πολιτικά πράγματα της χώρας. Για να φτιάξουμε ένα άλλο πολιτικό DNA. Δύσκολο, αλλά γίνεται. Με πολλή προσπάθεια, αλλά γίνεται. Έχουμε όλοι μεγάλη πίστη στην ανάγκη να αλλάξει εκ βάθρων το πολιτικό σύστημα και το πολιτικό προσωπικό. Η μεγάλη μας πίστη στο εγχείρημα, που όσο περνάει ο καιρός μεγαλώνει, μας κρατά αισιόδοξους.
Πιστεύουμε ότι το αποτέλεσμά μας στις Ευρωεκλογές θα είναι η αρχή μιας μεγάλης και ωραίας προσπάθειας να εδραιωθεί η Δημοκρατική Ευθύνη. Μόνο έτσι, με ανθρώπους της εποχής και με άλλης ποιότητας κόμματα, αυτή η χώρα, αυτή η κοινωνία, αυτή η πατρίδα θα μπορέσει να επιβιώσει και να ακμάσει στα επόμενα χρόνια και για πολλά χρόνια στο μέλλον.
Συνέντευξη στον Δημ. Κατσανάκη
