Πριν λίγες ημέρες ο φωτογράφος Άλκης Κωνσταντινίδης τιμήθηκε με το βραβείο Pulitzer ως μέλος της ομάδας του πρακτορείου Reuters που κάλυψε την προσφυγική κρίση στα σύνορα Μεξικού – ΗΠΑ και με αφορμή αυτό δέχθηκε να μιλήσει στην «Ε».
Επειδή κανένας δεν γεννιέται επιτυχημένος ζητήσαμε να μας εξηγήσει τα πρώτα του βήματα. Γεννημένος το 1984 στη Θεσσαλονίκη, το 2009 αποφασίζει να κάνει το μεγάλο βήμα και να κατέβει στην Αθήνα. Ξεκινάει δειλά. Βγαίνει, φωτογραφίζει και γνωρίζει φωτογράφους. Την Πρωτομαγιά του 2010 δουλεύει πρώτη φορά για το associated press ως εξωτερικός συνεργάτης. Το 2012 πηγαίνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων όπου και ξεκινάει να καλύπτει το φάσμα της οικονομικής κρίσης. Από το 2014 τον παίρνει ο πρόωρα χαμένος Γιάννης Μπεχράκης στην ομάδα του στο Reuters.
«Ο Μπεχράκης αποτελεί κεφάλαιο όχι μόνο για μένα αλλά για πολλούς συναδέλφους στην Ελλάδα. Μας έδειξε ένα δρόμο στο οποίο μπορούμε και εμείς να σταθμούμε σε διεθνές επίπεδο. Μας απέδειξε πως δεν έχουμε τίποτα να ζηλέψουμε». Δεν είναι τυχαίο πως με επικεφαλής τον Μπεχράκη ήρθε και η πρώτη του διάκριση καθώς το 2016 είχε ξανακερδίσει το ίδιο βραβείο. Το 2017 βρέθηκε στο Μπαγκλαντές πάλι για το προσφυγικό και πριν λίγο διάστημα στα σύνορα Μεξικού – ΗΠΑ.
«…Η μεταναστευτική κρίση στο Μεξικό είναι ένα στόρι που ξανάγινε μεγάλο τον Απρίλιο του 2018. Οι ροές άρχισαν να μεγαλώνουν. Εμείς είχαμε ομάδες που κάναμε ένα rotation ανά 3 εβδομάδες. Ξεκίνησα από τον νότο στα σύνορα με τη Γουατεμάλα. Μετά πήγα στα βόρεια σύνορα με τις Ηνωμένες Πολιτείες όπου εκεί βρισκόταν ένα μεγάλο γκρουπ μεταναστών περίπου 7-8 χιλιάδων που βρήκαν κατάλυμα σε ένα αθλητικό κέντρο που ήταν δίπλα στα σύνορα.
…Έψαχναν διαρκώς τρόπο να περάσουν. Κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης διαμαρτυρίας που έκαναν προσπάθησαν να περάσουν όλοι μαζί κάτι που έφερε ταραχές και συγκρούσεις. Μετά από αυτό το συμβάν, τους μετέφεραν μερικά χιλιόμετρα έξω από την πόλη ώστε να μην έχουν άμεση πρόσβαση στα σύνορα.
… Έπειτα ξεκίνησαν μεμονωμένα γκρουπ 15-20 ατόμων αλλά και ακόμα μικρότερα. Προσπαθούσαν να περάσουν από όποιο σημείο ήταν ευάλωτο το τείχος. Είτε από κάτω, είτε από πάνω πηδώντας. Μόλις περνούσαν στις ΗΠΑ τους συλλάμβαναν και ξεκινούσε όλη η διαδικασία για το άσυλο».
Κάπου εκεί λοιπόν ο Ελληνας φωτογράφος έβγαλε τις δύο φωτογραφίες που εντάχθηκαν στο στόρι που βραβεύτηκε.
Ο Άλκης Κωνσταντινίδης έχει ζήσει προσφυγικές κρίσεις σε τρία σημεία του κόσμου. Στην Ελλάδα, στο Μπαγκλαντές και τώρα στα σύνορα του Μεξικού. «Αυτές ήταν οι μεγαλύτερες προσφυγικές κρίσεις της τελευταίας πενταετίας και θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που μπόρεσα να τις καλύψω. Οι βασικοί λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους μακριά από την πατρίδα τους, το σπίτι τους και τις οικογένειές τους είναι παντού οι ίδιοι. Ο φόβος και η αβεβαιότητα είναι ίδιες. Όπου κι αν βρέθηκα είναι σαν να φωτογράφιζα τον ίδιο άνθρωπο. Τον άνθρωπο της προσφυγιάς».
Στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης μεγάλο πλήγμα δέχθηκε και ο κλάδος των ΜΜΕ με αποτέλεσμα να πληγούν και οι εργαζόμενοι σε αυτά όπως και οι φωτορεπόρτερ. Αυτό το ξέρει και ο Άλκης αφού «ο τρόπος κάλυψης έχει περιοριστεί αισθητά. Η θέληση όλων των συναδέλφων όμως παρά τις δύσκολες συνθήκες υπάρχει. Υπάρχει γιατί αγαπάμε αυτό που κάνουμε και πάντα θα βρίσκουμε τρόπο να εκφράζουμε αυτό που θέλουμε να βλέπουμε. Εκφράζουμε μια πραγματικότητα όσο πιο αντικειμενικά γίνεται μέσα από αυτό που βλέπουμε στον κόσμο. Το μόνο που βάζουμε εμείς είναι ένα μικρό κομματάκι της ψυχής μας».
Όσον αφορά για το μέλλον του και τους στόχους του, εξηγεί πως «τα βραβεία δεν είναι αυτοσκοπός μου. Είναι φανταστικό πως αναγνωρίζεται η δουλειά μου από έναν τέτοιο θεσμό. Μου αρέσει αυτό που κάνω και θέλω να έχω βελτίωση και διάρκεια».
Του Κώστα Γκιάστα
