Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι το 1867, χρονιά που ιδρύθηκε το προξενείο της Γαλλίας στη Λάρισα και μετατέθηκε σ’ αυτό με τον βαθμό του υποπροξένου. Στη Λάρισα παρέμεινε μέχρι τις αρχές του 1875 και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στον Βόλο. «Είναι άνδρας φρόνιμος, συνετός και εις άκρον φιλέλλην και διά της ευγενούς συμπεριφοράς του τιμά την θέσιν ην επαξίως κατέχει» [1].
Στο διάστημα αυτό (1867-1875), υπέβαλε πολλές εκθέσεις στους εκάστοτε πρέσβεις της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη για ζητήματα που αφορούσαν στη Λάρισα και την ευρύτερη περιοχή της [2]. Σε επιστολή του με ημερομηνία 28 Νοεμβρίου 1870 ενημέρωνε τον πρέσβη «για την ανεξέλεγκτη δράση των Αλβανικών συμμοριών που λήστευαν τους πάντες που έπεφταν στα χέρια τους» [3]. Στη συνέχεια της παραπάνω επιστολής ο Φελίξ Ρομπέρ αναφέρεται στην υπερχείλιση του Πηνειού και τις μεγάλες καταστροφές που προκλήθηκαν στην γεωργική παραγωγή. Αναφέρεται επίσης και στον θάνατο του μητροπολίτη της Λάρισας Στεφάνου (20 Απριλίου 1870) και στις αντιδράσεις των κατοίκων για την πιθανό διορισμό του μητροπολίτη Δωρόθεου. Όπως ανέφερε ο Γάλλος υποπρόξενος «ο μητροπολίτης Στέφανος επί δεκαπέντε χρόνια είχε προσελκύσει με τις υψηλές του αρετές τη συμπάθεια όλου του κόσμου» [4]. Στην ίδια επιστολή κάνει επίσης λόγο για την ανακάλυψη ενός κοιτάσματος χρωμίου στα Φάρσαλα και την πιθανότητα ανάληψης της εκμετάλλευσης από μία εταιρεία αγγλικών συμφερόντων.
Σε επιστολή του με ημερομηνία 5 Μαΐου 1872 ενημέρωσε τον πρέσβη της Γαλλίας για «τη μεροληπτική συμπεριφορά του μουτεσαρίφη [Νομάρχη] της Θεσσαλίας σε βάρος των χριστιανών αγροτών που αδυνατούσαν να πληρώσουν τον φόρο της δεκάτης, ενώ αντιθέτως ήταν επιεικής προς τους μουσουλμάνους οφειλέτες, με αποτέλεσμα πολλοί Έλληνες να έχουν κλεισθεί στη φυλακή για χρέη στο τουρκικό κράτος» [5]. Σε άλλη επιστολή (25 Αυγούστου 1873) αναφέρεται στη συνάντηση που είχε ο στρατιωτικός διοικητής της Ηπείρου Μεχμέτ Αλή πασάς με εκπροσώπους της Ελληνικής Πολιτείας πλησίον της Λαμίας και τη συμφωνία που επετεύχθη για την από κοινού καταπολέμηση της ληστείας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρει παρουσιάζει μία άλλη επιστολή (6 Νοεμβρίου 1873) στην οποία ο Φελίξ Ρομπέρ μας πληροφορεί «για τις δωροδοκίες στον χώρο της δικαιοσύνης, όπου όσοι μπορούσαν να «λαδώσουν» τους ανακριτές και τους ανώτερους υπαλλήλους αφήνονταν ελεύθεροι και απαλλαγμένοι κατηγοριών, ενώ κάποιοι άλλοι καταδικάζονταν αυστηρά» [6]. Τέλος ο Φελίξ Ρομπέρ σε πολλές επιστολές του έθιξε το ζήτημα της διάνοιξης και κατασκευής των δρόμων που «έμενε πάντα τα χαρτιά» καθώς τα χρήματα που διατίθεντο πήγαιναν πάντα στις τσέπες των εργολάβων.
Όπως προαναφέρθηκε το 1875 ο Φελίξ Ρομπέρ μετατέθηκε στον Βόλο, αφού το υποπροξενείο της Γαλλίας στη Λάρισα, ανέστειλε τη λειτουργία του. Το προξενείο της Γαλλίας στον Βόλο συστάθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα και πριν από την έλευση του Ρομπέρ υπηρέτησαν σ’ αυτό: ο Louis Castaing (1854), ο B. de Tramasure (1855-1862) και ο M. Fernandez (1862-1875). Ο Φελίξ Ρομπέρ παρέμεινε στη Θεσσαλία και μετά από την απελευθέρωσή της. Στις 19 Νοεμβρίου 1881 αναγνωρίσθηκε ως υποπρόξενος της Γαλλίας στον Βόλο (ΦΕΚ 15/Α/17-3-1882), ενώ στις 31 Δεκεμβρίου του ιδίου έτους η αρμοδιότητά του «επεξετάθη καθ’ άπασαν την Θεσσαλίαν» (ΦΕΚ 30/Α/30-4-1882).
Ο Φελίξ Ρομπέρ νυμφεύθηκε τη νεαρή και «κεκοσμημένη διά πολλών φυσικών και επικτήτων χαρισμάτων» Φανή Σαμαρτζίδου η οποία απεβίωσε στον Βόλο την 1η Δεκεμβρίου 1885 μετά από μακροχρόνιο νόσημα [7]. Ο ίδιος απεβίωσε στον Βόλο την Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 1894, από ανακοπή καρδίας και ενταφιάστηκε την επομένη στο Δημοτικό κοιμητήριο της πόλης παρουσία όλων των πολιτικών, στρατιωτικών και δικαστικών αρχών καθώς και πλήθους κόσμου. Ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στην κοινωνία του Βόλου, τόσο για τα φιλελληνικά του αισθήματα [8], όσο και για την ευγένεια και την πραότητα του χαρακτήρα του. «Οι κάτοικοι του Βόλου και της Θεσσαλίας εν γένει μετά μεγάλης θλίψεως εκήδευσαν τον ευγενή Γάλλον, όστις είχε κατακτήσει εν ταις καρδίαις των θέσιν συμπατριώτου και αγαπητού ομογενούς» [9].
Είχε τιμηθεί από την Ελληνική Πολιτεία (23 Οκτωβρίου 1864) με τον Αργυρό Σταυρό των Ιπποτών του Βασιλικού Τάγματος του Σωτήρος (ΦΕΚ 55/Α/23-12-1864), ενώ στις 26 Ιανουαρίου 1874 (χρονιά που υπηρετούσε στη Λάρισα) του απενεμήθη ο Χρυσός Σταυρός των Ιπποτών του ιδίου Τάγματος (ΦΕΚ 9/Α/11-3-1874). Μετά τον θάνατό του, ως υποπρόξενος της Γαλλίας στον Βόλο (και σε ολόκληρη τη Θεσσαλία) διορίσθηκε ο Michel Graillet, τον οποίο θα συναντήσουμε πολύ αργότερα, ως επικεφαλής του Γαλλικού προξενείου της Σμύρνης στα τραγικά γεγονότα του 1922.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Φάρος της Όθρυος (Λαμία), φ. 835 (14 Δεκεμβρίου 1874).
[2]. Χριστίνα Πολέζε, Ετερότητα και Περιηγητική Γραμματεία: Η περίπτωση της Λάρισας κατά τον 19ον αιώνα μέσα από τα κείμενα Ευρωπαίων περιηγητών (Διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2006, σ. 42-43. Πρβλ. Γιώργος Νικολάου, «Η κατάσταση στη Θεσσαλία την περίοδο 1870-1875 με βάση τις εκθέσεις του υποπροξένου της Γαλλίας στη Λάρισα», Θεσσαλικό Ημερολόγιο (Λάρισα), τ. 42 (2002), σ. 114-140.
[3]. Χριστίνα Πολέζε, σ. 276.
[4]. Χριστίνα Πολέζε, σ. 277.
[5]. Χριστίνα Πολέζε, σ. 278.
[6]. Χριστίνα Πολέζε, σ. 279.
[7]. Θεσσαλία (Βόλος), φ. 663 (4 Δεκεμβρίου 1885). «Την κηδείαν αυτής παιανιζούσης πενθίμως της Μουσικής παρηκολούθησαν άπαντες οι ενταύθα πρόξενοι των μεγάλων δυνάμεων, αι ενταύθα αρχαί και πολλοί εκ των εκλεκτών της κοινωνίας μας». Βλ. Εθνικόν Μεγαλείον (Βόλος), φ. 163 (4 Δεκεμβρίου 1885).
[8]. «Κατά την επανάστασιν του 1878, μετά του Ιταλού προξένου Βορέλ προσήνεγκον πολλάς υπηρεσίας εις τους επαναστάτας και τους κατοίκους, προστατεύσαντες αυτούς διά των ενεργειών των κατά των απειλουμένων υπό των τουρκικών σφαγών και βιοπραγιών. Ιδία μένει ανεξάλειπτος από της μνήμης πάντων η γενναιοψυχία του ευγενούς γαλάτου, ότε, κατά την έκρυθμον εκείνην εποχήν, με το πιστόλιον εις την χείραν έσωσε τον εξ Αθηνών φάκελλον καθ’ ολοκλήρου τουρκικού ουλαμού, ενεδρεύοντος προς αρπαγήν του, παρά τα διεθνή νόμιμα και προς ανακάλυψιν των ενεχομένων εις την επανάστασιν». Βλ. Καιροί (Αθήνα), φ. 2152 (12 Δεκεμβρίου 1894) και Νέα Εφημερίς (Αθήνα), φ. 348 (14 Δεκεμβρίου 1894).
[9]. Εφημερίς των Συζητήσεων (Αθήνα), φ. 384 (15/27 Δεκεμβρίου 1894).
Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
