Ο συντονιστής και υπεύθυνος της δημοσιογραφικής ομάδας, φιλόλογος κ. Αναστάσιος Δασταυρίδης με τους μαθητές Ζαβού Αλεξία, Κωστοπούλου Έφη, Μπούρα Ασημίνα και Χονδρούλη Κωνσταντίνο συνομίλησαν με μια εξέχουσα προσωπικότητα της έβδομης τέχνης, τον σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη. Στη συζήτηση συμμετείχε και η συγγραφέας και σεναριογράφος Καρυστιάνη Ιωάννα.
* Ποιος ο σκοπός της ύπαρξης της τέχνης στη ζωή του ανθρώπου;
- Ο σκοπός ύπαρξης της τέχνης είναι να ανοίγει δρόμους στον άνθρωπο και να τον ταξιδεύει.
* Ο δημιουργός μιας ταινίας άκρως συγκινητικής που αγγίζει την ψυχή των θεατών πρέπει να έχει βιώσει τα ίδια ή αντίστοιχα συναισθήματα για να τα αποδώσει μετέπειτα στη μεγάλη οθόνη;
- Αποκλείεται να τα έχει ζήσει. Ένας λόγος που δημιουργεί είναι για να μπει στην εμπειρία να τα φανταστεί. Ο σκηνοθέτης ζει μέσα από τη σκέψη των σκηνών και του ύφους της ταινίας.
* Πόσο δύσκολο είναι να μεταφερθεί ένα βιβλίο στη μεγάλη οθόνη;
- Μεταφέρονται μόνο τα βιβλία που έχουν συγκινήσει τον πολύ κόσμο. Υπάρχει όμως μία παγίδα. Στο βιβλίο ακόμα κι αν ο συγγραφέας περιγράψει τα χαρακτηριστικά των ηρώων του, οι αναγνώστες είναι οι σκηνοθέτες που φαντάζονται το πρόσωπο όπως θέλουν. Ο σκηνοθέτης που θα μεταφέρει το βιβλίο στην οθόνη πολλές φορές βρίσκει αντιμέτωπους τους θεατές. Είναι πολύ λεπτό θέμα. Επίσης η δυσκολία του σκηνοθέτη έγκειται και στο γεγονός ότι πρέπει να βρει ένα πρόσωπο που να συγκεντρώνει αυτά τα χαρακτηριστικά. Δημιουργούμε λοιπόν ταινίες με σκοπό να συγκινήσουμε τους θεατές. Και τι σημαίνει συγκίνηση; Είναι η επιρροή στον ψυχισμό των ανθρώπων. Είναι επιτυχία αν ακόμα και για ένα τέταρτο μετά την προβολή της ταινίας οι θεατές συζητήσουν γι΄ αυτή. Δε γίνονται επαναστάσεις από μία ταινία αλλά σίγουρα ο κινηματογράφος όπως και η λογοτεχνία, βοηθούν τον άνθρωπο να κρατήσει ένα επίπεδο ήθους.
* Ο Ναπολέων Σουκατζίδης από το «τελευταίο σημείωμα», η Νίκη από τις «νύφες» είναι ήρωες η συμπεριφορά των οποίων αποπνέει μια έμφυτη αξιοπρέπεια. Θεωρείτε πως η ελληνική κοινωνία σήμερα, αναζητά τέτοια πρότυπα και επιζητά την υιοθέτηση μιας παρόμοιας στάσης ζωής;
- Αυτό πιστεύω και γι’ αυτό δημιούργησα αυτούς τους ήρωες πιστεύοντας πως οι ηθικές συμβουλές των μεγαλυτέρων δεν είναι κενές περιεχομένου. Η ύπαρξη ενός ανθρώπου, η συμπεριφορά του, καθορίζει ποιος πραγματικά είναι.
* Ποια η επίδραση της σημερινής οικονομικής κρίσης στον κινηματογράφο;
-Με ρωτούν γιατί δεν κάνω μια ταινία που να αποτυπώνει τη σύγχρονη πραγματικότητα της κρίσης. Είναι πολύ δύσκολο κάτι τέτοιο. Για ένα σκηνοθέτη, για ένα δημιουργό, πρέπει να περάσει ένα χρονικό διάστημα για να δει τα πράγματα από απόσταση. Για παράδειγμα το πρώτο διάστημα μας είχε συγκινήσει με την Ιωάννα (Καρυστιάνη) η φυγή των νέων στο εξωτερικό και είχαμε γράψει μια ιστορία για ένα νέο από τη Νάουσα που αναγκάζεται να φύγει. Τότε δεν είχαμε βρει τα χρήματα. Πλέον όμως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν αναφέρει τόσο το ζήτημα που δε θέλεις να το ξανακούσεις πια. Στην περίπτωση αυτή ο κινηματογράφος λαμβάνει χρήση όχι δραματουργική αλλά λειτουργεί ως καταγραφή.
* Το χρώμα της ταινίας που θα κατέγραφε τη σημερινή πραγματικότητα θα ήταν ασπρόμαυρο;
-Το ασπρόμαυρο είναι πολύ ωραίο αλλά θα πρέπει να υπάρχει ένας λόγος για να επιλεγεί. Τη σημερινή πραγματικότητα προσπαθώ να την ερμηνεύσω αλλά δεν μπορώ.
* Η τέχνη και η εκπαίδευση είναι όροι που ακολουθούν σήμερα δρόμους παράλληλους. Είστε υπέρμαχος της σύμπλευσης αυτών;
-Φυσικά και είμαι υπέρμαχος! Και της σύμπλευσης και της συνεργασίας και της ανακάλυψης νέων μεθόδων διδασκαλίας. Για παράδειγμα η αρχαία ελληνική γραμματεία αποτελεί πολύτιμο υλικό το οποίο πρέπει να μεταλαμπαδευθεί στους μαθητές με νέους τρόπους διδασκαλίας. Αισθάνεσαι ότι οι αρχαίοι Έλληνες τα έχουν πει όλα!
* Ποια η γνώμη σας για την τηλεόραση σήμερα;
-Θα μπορούσε να είναι εντελώς διαφορετική. Ήμουν υπέρ της ιδιωτικής τηλεόρασης. Φανταζόμουν ότι όταν θα δημιουργούταν θα συναγωνιζόταν την κρατική. Τώρα η κρατική είναι χειρότερη της ιδιωτικής. Δυστυχώς στις μέρες μας δεν υπάρχει καμία παραγωγή! Τόσοι ηθοποιοί, συγγραφείς, σκηνοθέτες και δε γίνεται τίποτα! Και πόσο χαμηλό το επίπεδο! Απορώ τι κάνει το ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο! Ούτε δελτία ειδήσεων δεν υπάρχουν. Είναι όλα διακοπτόμενα από διαφημίσεις.
* Ποια τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ηθοποιού που πράγματι "ποιεῖ ὄρθόν ἦθος";
-Το θέμα που θίγετε με απασχόλησε σε όλη μου τη ζωή. Δεν ξέρω πραγματικά τι είναι ο ηθοποιός. Αν αγαπάω κάτι σε αυτή τη δουλειά είναι να συνεργάζομαι με τους ηθοποιούς μπαίνοντας στη θέση τους. Το ερώτημα που με ταλανίζει είναι τι πρέπει να κάνει ένας ηθοποιός όταν του ανατίθεται ένας ρόλος, για να γίνει ένα με αυτόν. Από τη στιγμή εκείνη ανοίγεται ένα τεράστιο ταξίδι στο οποίο πρέπει να σκεφτεί ο ηθοποιός ποιος είναι αυτός ο χαρακτήρας, πού και πότε έζησε, αν υπάρχουν άλλες ταινίες που τον απεικόνισαν, δημιουργήματα ποίησης ή ζωγραφικής που σχετίζονται με αυτόν. Ανοίγεται λοιπόν το ταξίδι μιας έρευνας. Στο δε θέατρο συμβαίνει το εξής ακραίο: Ένας ηθοποιός υποδύεται το βράδυ ένα χαρακτήρα, όταν τελειώνει το έργο ξεβάφεται και άλλος πλέον άνθρωπος γυρίζει στο σπίτι του και στα παιδιά του ενώ την επόμενη εβδομάδα κάνει πρόβες για ένα έργο που υποδύεται έναν αντίθετο χαρακτήρα! Γι’ αυτό πιστεύω ότι αυτή η κατηγορία των ανθρώπων της τέχνης συναποτελείται από ιδιαίτερες περιπτώσεις, καταπληκτικές! Στον κινηματογράφο με δεδομένη τη χρήση της κάμερας καταγράφεται για μία φορά η ευαισθησία του ηθοποιού, η δύναμή, το χιούμορ του. Μία και μόνο. Το θέατρο όμως είναι μια ζωντανή διαδικασία και γι’ αυτό όλα διορθώνονται από παράσταση σε παράσταση.
* Θα προτείνατε σε ένα νέο να επιλέξει σχολές θεάτρου ή κινηματογράφου ή θεωρείτε αυτές κέντρα εκπαίδευσης πεπαιδευμένων ανέργων;
- Μιλώντας για τον κινηματογράφο, αυτή η τέχνη στην Ελλάδα δεν κατάφερε από το στάδιο της βιοτεχνίας να φτάσει στη βιομηχανία. Σήμερα τα μέτρα που έχουν ληφθεί είναι η χαρά του εργοδότη! Αυτός θα καθορίσει την αμοιβή κι αν δεν τη δεχτεί ο ηθοποιός, υπάρχουν τόσοι που περιμένουν. Στο χώρο της ηθοποιίας η κατάσταση είναι ανεκδιήγητη. Ενώ οι ηθοποιοί καλούνται να παίξουν σε οποιεσδήποτε συνθήκες, έφτασαν σε σημείο να παίρνουν μονάχα 3,5 ευρώ την ώρα. Έτσι λοιπόν λέω σε νέους ανθρώπους: Το αγαπάς; Κάνε το. Αξίζει τον κόπο. Αλλά δεν μπορώ να υποσχεθώ σε κανέναν ότι θα ζήσει πλουσιοπάροχα.
Να σημειωθεί ότι η δημοσιογραφική ομάδα των Εκπαιδευτηρίων, έχει πάρει αντίστοιχες συνεντεύξεις από τον αείμνηστο Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κων/νο Στεφανόπουλο, τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο, τον διευθυντή της εφημερίδος Καθημερινή Αλέξη Παπαχελά, τον πρόεδρο του Θεατρικού Μουσείου Κων/νο Γεωργουσόπουλο (Μύρη), τον αείμνηστο επίτιμο διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Χρήστο Τσολάκη, τον πρώην υπουργό Παιδείας Κων/νο Αρβανιτόπουλο, τον παγκοσμίου φήμης σκηνοθέτη Ιωάννη Σμαραγδή, τον εξαίρετο ζωγράφο Κώστα Τσόκλη, τον ιστορικό Σαράντο Καργάκο, τον δήμαρχο Λαρισαίων Απόστολο Καλογιάννη καθώς και από τον στοχαστή Στέλιο Ράμφο.
