Τον Μάιο του 1920 η εταιρεία επέκτεινε τις εργασίες της και στα τραπεζικά. Τα εγκαίνια της «Τράπεζας Ι. Χολέβα & Γ. Μαρκατά Υιοί» που στεγάστηκε στην οδό Μακεδονίας, πραγματοποιήθηκαν με κάθε επισημότητα στις 16 Μαΐου 1920 και η λειτουργία της έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον εμπορικό κόσμο της Λάρισας [2]. Το υποκατάστημά της στη Θεσσαλονίκη στεγάστηκε σε κτίριο στη συμβολή των οδών Φράγκων 24 και Λέοντος Σοφού.
Παρόλο που ο Ιωάννης Χολέβας απεβίωσε το 1922, η λειτουργία της Τράπεζας συνεχίστηκε υπό την ίδια επωνυμία από τον υιό του Κωνσταντίνο. Η περίοδος του μεσοπολέμου χαρακτηρίστηκε από τις επεκτάσεις των επιχειρήσεών του σε πολλούς τομείς της βιομηχανίας. Το 1923 ιδρύθηκε η «Αλευροβιομηχανία Γ. Καλύβα – Χ. Κάρπου – Ι. Ν. Χολέβα – Γ. Μαρκατά Υιοί» η οποία διαλύθηκε στις 14 Απριλίου 1927 αφού απεχώρησε από αυτήν ο Γεώργιος Καλύβας ιδρύοντας νέα εταιρεία. Το 1924 ο Κωνσταντίνος Χολέβας και οι υιοί Μαρκατά συνεταιρίσθηκαν με τους βιομηχάνους Ιορδάνη και Παναγιώτη Γεωργιάδη από τη Θεσσαλονίκη, ιδρύοντας στη Λάρισα Ψυγεία και Παγοποιεία καθώς και εργοστάσιο αεριούχων ποτών και εμφιαλώσεως ζύθου. Το βιομηχανικό συγκρότημα βρισκόταν πλησίον του Σταθμού των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων (σημ. οδός Μαρτάλη), ενώ οι εγκαταστάσεις συνδέθηκαν με απ’ ευθείας τηλεφωνική γραμμή με τα γραφεία της Τράπεζας στην οδό Μακεδονίας (ΦΕΚ 259/Α/14-10-1924). Το εργοστάσιο μεταξύ άλλων εμφιάλωνε τον ζύθο των εργοστασίων «Όλυμπος-Νάουσα» (Θεσσαλονίκη) και παρήγαγε την φημισμένη γκαζόζα «Συνάλκο».
Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 δημιούργησε αναταράξεις στο τραπεζικό σύστημα της χώρας. Στις 31 Ιανουαρίου 1932 ανέστειλε τις πληρωμές της η Τράπεζα Κοσμαδόπουλου στον Βόλο και τέθηκε υπό εκκαθάριση σύμφωνα με τον Ν. 5467/1932 (ΦΕΚ 150/Α/10-5-1932). Αμέσως μετά, η Τράπεζα της Ελλάδος αναίρεσε προηγούμενη απόφασή της για αύξηση των πιστώσεων προς την Τράπεζα Χολέβα–Μαρκατά [3] με αποτέλεσμα η τελευταία να αναστείλει τις πληρωμές της και να τεθεί υπό εκκαθάριση [4]. Με το Νομοθετικό Διάταγμα της 25 Ιουλίου 1932 (ΦΕΚ 240/Α/26-7-1932) που κυρώθηκε με τον Ν. 6154/1934 (ΦΕΚ 198/Α/23-6-1934) ορίσθηκαν οι αποζημιώσεις των καταθετών και των πιστωτών της [5]. Επειδή η Τράπεζα Χολέβα-Μαρκατά ήταν Ο.Ε. εκτέθηκαν σε εκούσιο πλειστηριασμό τα περιουσιακά στοιχεία των ομορρύθμων εταίρων. Στις 8 Δεκεμβρίου 1934 εκπλειστηριάστηκε το 1/2 εξ αδιαιρέτου του παγοποιείου, των ψυγείων και του εργοστασίου αεριούχων ποτών, ενώ την ίδια χρονιά περιήλθε στην κατοχή της Τράπεζας της Ελλάδος η οικία του Ιωάννη Χολέβα. Στην θέση της αναγέρθηκε λίγο αργότερα το υποκατάστημα της Τράπεζας της Ελλάδος που λειτουργεί μέχρι σήμερα.
Όπως προαναφέρθηκε ο Ιωάννης Χολέβας απεβίωσε στην Αθήνα στις 22 Οκτωβρίου 1922 και κηδεύτηκε την επομένη από τον ιερό ναό της Ζωοδόχου Πηγής [6]. Ετάφη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, αλλά αργότερα πραγματοποιήθηκε ανακομιδή των λειψάνων του τα οποία εναποτέθηκαν στον οικογενειακό του τάφο στο Παλαιό Νεκροταφείο της Λάρισας. Ο φημισμένος γλύπτης της Λάρισας Στέφανος Σκούταρης φιλοτέχνησε την επιτύμβια στήλη από μάρμαρο, την οποία κόσμησε με ανάγλυφες παραστάσεις ροδάκων, σταυρού και κλάδων δάφνης [7].
Από τον γάμο του με την Ελένη Χατζηστεργίου(†1947) από την Εράτυρα της Κοζάνης, απέκτησε 11 παιδιά, έξι από τα οποία απεβίωσαν σε νηπιακή ηλικία από ασθένειες της εποχής. Επέζησαν ο Κωνσταντίνος, η Ευφημία, η Αλεξάνδρα, η Άννα (Αννίκα) και ο Αλέξανδρος.
Ο Κωνσταντίνος νυμφεύθηκε την Μερόπη, θυγατέρα του ιατρού Δημητρίου Χατζόγλου [8] από τη Θεσσαλονίκη και απέκτησαν δύο παιδιά: την αείμνηστη Αλεξάνδρα (γεν. 1923) και τον Ιωάννη (γεν. 1924). Η Αλεξάνδρα Χολέβα παντρεύτηκε τον καθηγητή Ψυχιατρικής Αγαπητό Διακογιάννη και απέκτησαν δύο παιδιά: Την Ειρήνη Διακογιάννη – Ταρλαντζή (καθηγήτρια Ψυχολογίας στο ΑΠΘ) και τον Ιωάννη Διακογιάννη (καθηγητή Ψυχιατρικής στο ΑΠΘ). Ο Ιωάννης Χολέβας ο οποίος βρίσκεται σήμερα εν ζωή, είναι διδάκτορας των Νομικών και Οικονομικών Επιστημών. Διετέλεσε επιχειρηματίας, καθηγητής Πανεπιστημίου και πρύτανης, γενικός γραμματέας του Υπουργείου Βορείου Ελλάδος και υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας. Από τον γάμο του με την Άννα Γιαννιού, απέκτησε τον πολιτικό επιστήμονα, αρθρογράφο και πολιτευτή Κωνσταντίνο Χολέβα (γεν. 1957)και τον τουριστικό πράκτορα Παύλο Χολέβα (γεν. 1959).
Η Ευφημία γεννήθηκε στη Λάρισα το 1892. Τον Ιούλιο του 1911παντρεύτηκε στην Κωνσταντινούπολη τον έμπορο υαλικών Ιωάννη Δ. Αλεξάνδρου (1884-1962) [9]. Επέδειξε έντονη φιλανθρωπική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του Ελληνο-ιταλικού πολέμου (1940/1941) [10]. Απεβίωσε στη Λάρισα το 1978.
Η Αλεξάνδρα γεννήθηκε στη Λάρισα το 1897. Παντρεύτηκε τον Μόσχο Μόσχου και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Απεβίωσε το 1958.
Η Αννίκα παντρεύτηκε τον Δημήτριο Χρηστίδη από τη Σάμο.
Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε στη Λάρισα. Μετά τη λήψη του πτυχίου του από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Νυμφεύθηκε την Αλκμήνη (Μίνα), θυγατέρα του ιατρού και δημάρχου της Λάρισας Μιχαήλ Σάπκα (1873-1956), με την οποία διαζεύχθηκε λίγο αργότερα. Η τελευταία παντρεύτηκε για δεύτερη φορά με τον γυναικολόγο Αθανάσιο (Νάσο) Ρίζο. Ο Αλέξανδρος Χολέβας απεβίωσε το 1982.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Μικρά (Λάρισα), φ. 27/583 (14 Ιουνίου 1913).
[2]. Συμβόλαιο αρ. 18576/1920 του συμβολαιογράφου Λαρίσης Π. Ν. Μουλούλη.
[3]. Μιχάλης Ψαλιδόπουλος, Ιστορία της Τράπεζας της Ελλάδος 1928-2008. Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης. Αθήνα 2014, σ. 139.
[4]. Προεδρικό Διάταγμα (23 Ιουνίου 1932): «Περί επεκτάσεως του Νόμου 5467 εις την εν Λαρίση Ομόρρυθμον Εταιρείαν Ι. Χολέβα και Γ. Μαρκατά Υιοί» (ΦΕΚ 199/Α/23-6-1932).
[5]. Όλοι σχεδόν οι καταθέτες έλαβαν στο ακέραιο τα χρήματά τους.
[6]. Βλ. «Νεκρολογία: Ιωάννης Χολέβας», Ελεύθερος Τύπος (Αθήνα), φ. 2080 (24 Οκτωβρίου 1922). Πρβλ. Αθηναϊκή (Αθήνα), φ. 2214 (23 Οκτωβρίου 1922) και Έθνος (Αθήνα), φ. 3158 (23 Οκτωβρίου 1922).
[7]. Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου, Το Α’ Δημοτικό Νεκροταφείο της Λάρισας 1899-1993. Θεσσαλονίκη 2013, αρ. ταφικού μνημείου 076, σ. 88.
[8]. Γεννημένος στη Γαλάτιστα της Χαλκιδικής, μετά από την λήψη του πτυχίου του από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης, εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη (1877). Διετέλεσε πρόεδρος του κοινωφελούς σωματείου «Άγιος Μηνάς» (1904), μέλος του Συμβουλίου της Δημογεροντίας Θεσσαλονίκης (1910) και Κοινοτικός αντιπρόσωπος της Ελληνικής Κοινότητος Θεσσαλονίκης (1912). Βλ. Γεράσιμος Πεντόγαλος, Γιατροί της Θεσσαλονίκης 1800-1912. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2010, σ. 262.
[9]. Μικρά (Λάρισα), φ. 7/513 (23 Ιουλίου 1911).
[10]. Κήρυξ (Λάρισα), φ. 3944 (20 Δεκεμβρίου 1940).
* Εκφράζονται θερμές ευχαριστίες στον Αθανάσιο Μπετχαβέ για την παραχώρηση αρχειακού υλικού.
* Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου
