Συνέντευξη στη Ζωή Παρμάκη
Για το αρχιτεκτονικό αποτύπωμα της Λάρισας αλλά και το έργο της βιοκλιματικής ανάπλασης στο Φρούριο μιλά σε συνέντευξή του στην «Ε» ο Λαρισαίος αρχιτέκτονας Θεοφάνης Μπομπότης, ο οποίος θα βρεθεί σήμερα το απόγευμα στην πόλη και θα μιλήσει (αίθουσα ΟΥΗΛ, 7.30 μ.μ.) προσκεκλημένος σε εκδήλωση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Πανόραμα Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής» θα δώσει διάλεξη με θέμα «Αρχιτεκτονική: Αποτύπωμα πολιτισμού».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν όλα όσα αναφέρει για το έργο στο Φρούριο της πόλης όπου μεταξύ άλλων υποστηρίζει ότι «δεν πρόκειται για εικαστική παρέμβαση αλλά για αρχιτεκτονική ανάπλαση και οφείλει να ανταποκρίνεται στην αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα» για την οποία όπως λέει διατηρεί σοβαρές επιφυλάξεις. «Το μέγεθος το καθιστά κυρίαρχο στοιχείο “επισκιάζοντας” τον ιστορικό χώρο», σημειώνει χαρακτηριστικά.
- Μιλάμε συχνά για την αρχιτεκτονική πολλών πραγμάτων, σπανίως όμως για την ίδια την αρχιτεκτονική, ως μια μορφή Τέχνης. Στη Λάρισα για παράδειγμα μια πόλη με περίσσιο απόθεμα Πολιτισμού, απουσιάζει –αυτήν είναι η αίσθησή μας-, η αισθητική αλλά και το αρχιτεκτονικό αποτύπωμα της πόλης. Τι πρέπει να αλλάξουμε, πόσο εύκολο είναι για μια κοινωνία να διορθώσει κακώς κείμενα πολλών δεκαετιών;
- Πράγματι, ο όρος Αρχιτεκτονική χρησιμοποιείται και σε τομείς ανεξαρτήτως από τον Αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, γιατί ο συγκεκριμένος όρος, αποδίδει την έννοια της σύνθεσης διαφόρων στοιχείων ή δράσεων. Στην κυριολεξία, ο όρος Αρχιτεκτονική αποτελεί την εξελικτική διαδικασία οργάνωσης και διαμόρφωσης χώρων που φιλοξενούν την ανθρώπινη παρουσία. Παράμετρος αυτής της συνθετικής διαδικασίας είναι και η αισθητική, η οποία υπάρχει σχεδόν σε όλες τις εκφάνσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Προφανώς η αισθητική διαμορφώνεται μέσα από υποκειμενικά κριτήρια, αλλά και αντικειμενικά, τα οποία την κατατάσσουν στο πλαίσιο του αποδεκτού ή του απαράδεκτου. Δεν είναι όμως, μια αμιγώς υποκειμενική ή αυθαίρετη υπόθεση. Είναι αποτέλεσμα που παράγεται από την ποιότητα σκέψης και τη γενικότερη παιδεία του καθενός. Η αισθητική αποτελεί το “ένδυμα” μιας ποιοτικής παρέμβασης ή ενός προϊόντος. Παράγεται δε, στη βάση συγκεκριμένων αιτιών, ώστε να μπορεί να ερμηνευτεί και να αξιολογηθεί.
Όπως, η ποιότητα ενός κειμένου, δεν προκύπτει από την αισθητική και το στυλ της γραμματοσειράς με την οποία γράφεται, αλλά από την ουσία του αφηγήματος.
- Σήμερα που μιλάμε έχει προκληθεί μια αντιπαράθεση που έφτασε από κάποιους στα όρια της διχαστικής συζήτησης, σχετικά με το έργο της Βιοκλιματικής Ανάπλασης στον χώρο του Φρουρίου. Όσο αισιόδοξο αν φαντάζει το ότι η κοινωνία νοιάζεται για μια αρχιτεκτονική-αισθητική παρέμβαση, άλλο τόσο απογοητευτικό είναι ότι η προσέγγιση του ζητήματος γίνεται συχνά με απλοϊκό τρόπο και μάλιστα πριν καν ολοκληρωθεί το έργο. Θα θέλαμε την άποψή σας.
- Κάθε αρχιτεκτονικό έργο, ιδιωτικού ή δημόσιου χαρακτήρα που παρεμβαίνει σημαντικά στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος, είναι λογικό και θεμιτό να υπόκειται στην κριτική της κοινωνίας. Προφανώς όμως, η οποιαδήποτε κριτική οφείλει να είναι τεκμηριωμένη.
Το συγκεκριμένο έργο διατυπώνει μια ενδιαφέρουσα συνθετική άποψη και ως εκ τούτου, άξια κριτικής. Επειδή όμως δεν πρόκειται για εικαστική παρέμβαση, αλλά για αρχιτεκτονική ανάπλαση, οφείλει να ανταποκρίνεται κατά κύριο λόγο στην αναγκαιότητα και χρησιμότητά του, για την οποία διατηρώ σοβαρές επιφυλάξεις. Εάν πρόθεση της παρέμβασης είναι η δημιουργία σκιερών διαδρομών για ορισμένες θερμές ημέρες του καλοκαιριού, τότε δεν μπορεί να υποστηριχθεί επαρκώς η εν λόγω παρέμβαση. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οποιοσδήποτε βιοκλιματικός σχεδιασμός οφείλει να ανταποκρίνεται και να αποδίδει σε όλες τις εποχές του χρόνου. Το μέγεθος δε του συγκεκριμένου έργου, το καθιστά κυρίαρχο στοιχείο, “επισκιάζοντας” τον ιστορικό χώρο.
- Πόσο εύκολο είναι σε εποχές Μνημονίου και οικονομικής καχεξίας να μιλά κανείς για παρεμβάσεις, είτε στον δημόσιο, είτε στον ιδιωτικό χώρο, αφού έχουν υπάρξει αρχιτεκτονικές μελέτες και διαγωνισμοί;
-Πράγματι, η οικονομική κρίση επηρεάζει, εκ των πραγμάτων, τον προγραμματισμό και τη δημιουργία νέων έργων. Σε τέτοιες περιόδους, οι όποιες παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι επιλεγμένες και εξαιρετικά μελετημένες. Έτσι, κάτω από συνθήκες οικονομικής καχεξίας, μπορεί να δημιουργηθεί το κατάλληλο πλαίσιο προβληματισμού, ώστε να λαμβάνονται καλύτερες αποφάσεις σε οποιοδήποτε τομέα.
- Ποιες είναι οι τάσεις στη σύγχρονη αισθητική; Πόσο αναγκαία είναι η συμπόρευσή της με την περιβαλλοντική αρχιτεκτονική;
Η σύγχρονη αισθητική δεν ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες. Δεν μπορεί όμως να είναι μια αναίτια προσέγγιση, χάριν ενός πρόσκαιρου εντυπωσιασμού. Η εξέλιξη της τεχνολογίας, έχει συμμετάσχει στην κατάργηση των ρυθμών, των ενιαίων τάσεων, τόσο στην αισθητική όσο και στην Αρχιτεκτονική.
Σήμερα, για παρόμοια χρήση αντικείμενα ή κτίρια έχουμε αισθητικές και Αρχιτεκτονικές προσεγγίσεις πολύ διαφορετικές αλλά εξίσου ενδιαφέρουσες και σημαντικές.
Ο Θεοφ. Μπομπότης
Ο Λαρισαίος αρχιτέκτονας Θεοφάνης Μπομπότης με έδρα την Αθήνα, έχει σχεδιάσει σημαντικά έργα υψηλών προδιαγραφών και απαιτήσεων, εντός και εκτός Ελλάδος, για πολλά εκ των οποίων έχουν δημοσιευτεί αναφορές και σε έντυπα στην Ελλάδα και σε πολλές χώρες του κόσμου.
Έχει πραγματοποιήσει σειρά διαλέξεων σε Πανεπιστήμια και σε δημόσιους χώρους, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Του έχει απονεμηθεί το βραβείο «Αθηνά» για την προσφορά του στον πολιτισμό μέσω των Μουσείων που σχεδίασε. Βραβεύτηκε και διακρίθηκε σε εγχώριους και διεθνείς διαγωνισμούς. Συμπεριλαμβάνεται, σε διεθνείς εκδόσεις, όπως: Αγγλική έκδοση «300 καλύτεροι Αρχιτέκτονες του κόσμου», γερμανική έκδοση «1000 Ευρωπαίοι Αρχιτέκτονες», αυστραλέζικη έκδοση «1000 σημαντικότεροι Αρχιτέκτονες στον κόσμο», Ιαπωνική έκδοση «500 Αρχιτέκτονες του κόσμου».
