ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ

Ιωάννης Μιχαήλ (1850-1911)

Ενας Μακεδόνας εκπαιδευτικός στη Λάρισα

Δημοσίευση: 25 Ιουν 2023 15:06
Η υπογραφή του Ιωάννη Μιχαήλ.  © Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Ν. Λάρισας. Αρχείο Γυμνασίου Λαρίσης, φκ. 012. Η υπογραφή του Ιωάννη Μιχαήλ. © Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αρχεία Ν. Λάρισας. Αρχείο Γυμνασίου Λαρίσης, φκ. 012.

Από τον Αλέξανδρο Χ. Γρηγορίου

Ο Ιωάννης Μιχαήλ υπήρξε μία από τις πιο καταξιωμένες φυσιογνωμίες στα εκπαιδευτικά δρώμενα της Λάρισας. Γεννημένος στην Καστοριά το 1850, τελείωσε με άριστα (10) το ημιγυμνάσιο της πόλης (1871) «χειραγωγηθείς εις τους ευανθείς λειμώνας της ελληνικής παιδείας υπό δύο ονομαστών διδασκάλων του τότε καιρού εν Μακεδονία διαπρεπόντων Καπλανίδου Μικρασιάτου και Φιλίππου Σακελλαρίου εκ Ζαγορίου» [1].


Στη συνέχεια εγγράφθηκε στο Βαρβάκειο Γυμνάσιο των Αθηνών και λίγο αργότερα στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού Πανεπιστημίου, από όπου έλαβε το πτυχίο του (1878). Αναχώρησε για τη Γερμανία, όπου πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Λειψία και στο Βερολίνο, ενώ εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή στο φημισμένο Πανεπιστήμιο της Γοττίγκης (σημ. Γκέτινγκεν) με θέμα «Κριτική ερμηνεία των Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων». Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1882 και διορίστηκε καθηγητής στο Γυμνάσιο των Τρικάλων, το οποίο είχε συσταθεί την ίδια χρονιά [2]. Στη συνέχεια διορίστηκε στη Σμύρνη, τη Σύρο και τη Λαμία και στις 27 Σεπτεμβρίου 1888 διορίστηκε καθηγητής στο Γυμνάσιο της Λάρισας με μισθό 300 δρχ. (ΦΕΚ 16/Α/19-1-1889). Στην πόλη αυτήν έμελλε να εγκατασταθεί μόνιμα για το υπόλοιπο της εκπαιδευτικής του ζωής. Παράλληλα δίδαξε με επιμίσθιο και στο Διδασκαλείο της Λάρισας, ενώ τον Σεπτέμβριο του 1904 προήχθη σε γυμνασιάρχη [3], στη θέση του Δημητρίου Γερολάζου, ο οποίος παρέμεινε στο Γυμνάσιο, αλλά πλέον ως απλός καθηγητής.  
Η προαγωγή του Ιωάννη Μιχαήλ σε γυμνασιάρχη της Λάρισας σηματοδότησε μία νέα και πρωτόγνωρη εποχή για την εκπαίδευση στην πόλη. Είναι αλήθεια ότι υπήρξε πολύ αυστηρός και «επέβλεπε τα ήθη της νεολαίας και ετιμώρει τους παρεκτρεπομένους». Προσπάθησε να τηρήσει ίσες αποστάσεις με τους γονείς και κηδεμόνες των μαθητών και ζήτησε από τους καθηγητές να βαθμολογούν τις επιδόσεις κάθε μαθητή αυστηρά αξιοκρατικά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξουν προβλήματα στη λειτουργία του Γυμνασίου, αφού πολλοί μαθητές έμεναν μετεξεταστέοι ή δεν προάγονταν στις επόμενες τάξεις. Επιπλέον, ψευδείς καταγγελίες πλημμύριζαν καθημερινά στο γραφείο τού τότε υπουργού επί της Παιδείας και των Εκκλησιαστικών, προκαλώντας τη δυσφορία της Κυβέρνησης. Ο Υπουργός ανέθεσε στον Γεώργιο Γρατσιάτο, πρώην γυμνασιάρχη Μεσολογγίου που είχε προαχθεί σε επιθεωρητή, να μεταβεί στη Λάρισα και να διεξαγάγει τις σχετικές έρευνες για τις καταγγελίες. Η επιθεώρηση, όμως, δεν βρήκε κάτι μεμπτό στις διαδικασίες ή στη συμπεριφορά των καθηγητών. Εάν ανατρέξει κανείς στα Αρχεία του Γυμνασίου Λαρίσης αυτής της περιόδου, θα διαπιστώσει ότι δεν προάγονταν κατά κανόνα μαθητές με χαμηλές επιδόσεις, που ήταν γόνοι εύπορων οικογενειών της Λάρισας και ιδιαίτερα οικογενειών που διαδραμάτισαν πρωτεύοντα ρόλο στα πολιτικά δρώμενα της πόλης.
Η τότε Κυβέρνηση επέλεξε την πιο εύκολη λύση. Μετέθεσε το 1906 τον Ιωάννη Μιχαήλ στην Άρτα και διόρισε στη θέση του τον πρώην γυμνασιάρχη του Α’ Γυμνασίου Αθηνών Βασίλειο Γκολφινόπουλο [4]. «Η μετάθεση δεν έγινε για λόγους υπηρεσιακούς, αλλά των παρασκηνίων τοιούτοι αναγόμενοι ως επί το πολύ εις φθόνους, μοχθηρίας και τα παρόμοια» [5]. Λίγο αργότερα διορίστηκε γυμνασιάρχης στα Τρίκαλα, όπου παρέμεινε μέχρι το 1908. Την τελευταία χρονιά επέστρεψε στη Λάρισα και τον Ιανουάριο του 1909 προσλήφθηκε στο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο του Αθανασίου Τσερέπη [6]. Εκτός από τον αυτόν προσλήφθηκαν οι καθηγητές του Γυμνασίου Λαρίσης Αχιλλέας Τζάρτζανος (1873-1946) και Κωνσταντίνος Βεζυρούλης, ο πρώην σχολάρχης Σπ. Βογιατζής, ο Αντώνιος Σακελλάριος (πρώην σχολάρχης και ελληνοδιδάσκαλος από τον Τύρναβο) και ο Χαράλαμπος Σούρλας (πρώην σχολάρχης). Δύο χρόνια αργότερα (Φεβρουάριος 1911), απεβίωσε από ανακοπή την ώρα της διδασκαλίας μέσα στο Λύκειο Τσερέπη [7]. Ο Ελληνοδιδάσκαλος Π. Παπάζογλου σημείωσε στον επικήδειο λόγο του: «Ο θάνατος επελθών αιφνιδίως αείμνηστε δεν σε αφήκε να απολαύσης των γλυκέων καρπών της εργασίας, έχων κατά το γήρας ως σύντροφον παρηγορίαν και γαλήνην της συνειδήσεως ότι ευσυνειδήτως εξετελέσας το καθήκον σου και συνεισήνεγκες και αυτός το καθ’ ευατόν εις την ευημερίαν της πατρίδος».
Ελάχιστες είναι οι πληροφορίες για την προσωπική του ζωή. Το μόνο που είναι γνωστό είναι ότι νυμφεύθηκε την αδελφή του δικηγόρου και μετέπειτα βουλευτή Λαρίσης Νικολάου Καραστεργίου, ενώ μία από τις θυγατέρες του, η Αντιγόνη, παντρεύτηκε στην Αθήνα το 1907 τον χημικό Ανδρέα Σακαλή [8].

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]. Π. Παπάζογλου, «Λόγος επικήδειος εκφωνηθείς επί του νεκρού του Ιωάννου Μιχαήλ», Μικρά (Λάρισα), φ. 40/494 (10 Φεβρουαρίου 1911).
[2]. Επίσης συστάθηκαν Γυμνάσια στην Άρτα, στη Λάρισα και στον Βόλο. Βλ. Βασιλικό Διάταγμα (25 Μαρτίου 1882): «Περί συστάσεως Γυμνασίων και διορισμού καθηγητών εν ταις προσαρτηθείσαις χώραις» (ΦΕΚ 28/Α/24-4-1882). Πρώτος γυμνασιάρχης στη Λάρισα διορίστηκε ο Π. Σκαφιδιώτης.
[3]. Θεσσαλία (Βόλος), φ. 1140 (20 Σεπτεμβρίου 1904) και Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 752 (19 Σεπτεμβρίου 1904).
[4]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 850 (6 Αυγούστου 1906).
[5]. Σάλπιγξ (Λάρισα), φ. 851 (13 Αυγούστου 1906).
[6]. Αλέξανδρος Χ. Γρηγορίου, «Αθανάσιος Τσερέπης: Ο ιδρυτής του ομώνυμου εκπαιδευτηρίου της Λάρισας», Ελευθερία (Λάρισα), 29 Μαΐου 2022.
[7]. Μικρά (Λάρισα), φ. 40/494 (10 Φεβρουαρίου 1911).
[8]. Μικρά (Λάρισα), φ. 321 (8 Αυγούστου 1907).

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass