Γράφει ο Δημήτρης Βάλλας
Είμαστε κάπου στα τέλη της δεκαετίας του΄60 στο Βιετνάμ, όπου μαίνεται ένας αδυσώπητος πόλεμος εδώ και χρόνια… Ένας λοχίας των πεζοναυτών παίρνει το όπλο από έναν αιχμάλωτο Βιετκόνγκ και αφήνει στην άκρη το δικό του . Πολλοί συνάδελφοι, στρατιώτες και συμμαχητές δίπλα του τον μιμούνται… Έξαλλος, ο συνταγματάρχης διοικητής του βλέποντας τα δρώμενα τον ρωτά γιατί χρησιμοποιεί το όπλο του εχθρού. Ο μπαρουτοκαπνισμένος λοχίας, με δύο μόνο λέξεις τον καθηλώνει: «Γιατί δουλεύει…», του απαντά!
Η … «ανταλλαγή» ήταν με ένα ρώσικο ΑΚ-47, γνωστότερο και από το όνομα του κατασκευαστή του ως Καλάσνικωφ.
Δεν είναι πολλές φορές που κάποιο άψυχο αντικείμενο ξεπερνά τα υλικά που το συνθέτουν και γράφει τη δική του ιστορία , έτσι σήμερα ξεπερνώντας και μείς τις συνηθισμένες ιχνηλασίες θα ασχοληθούμε με το όπλο-θρύλο που ταυτίστηκε με τους κατατρεγμένους του πλανήτη, επαναστάσεις, εξεγέρσεις , αλλά και με την τρομοκρατία που σε όλες της τις εκφάνσεις πλήττει σήμερα τον σύγχρονο κόσμο μας.
Ας γυρίσουμε λοιπόν το χρόνο πίσω, κάπου στα Ουράλια, της τότε αχανούς Σοβιετικής Ένωσης …
Ο Μιχαήλ Τιμοφέγιεβιτς Καλάσνικωφ, ήταν το δέκατο έβδομο παιδί μιας αγροτικής οικογένειας (οκτώ από τα δεκαοκτώ παιδιά επιβίωσαν). Από μικρός ενδιαφερόταν για τις επιστήμες, την τεχνολογία, την ιστορία και τη λογοτεχνία.
Εργάστηκε ως λογιστής σε αμαξοστάσιο των σοβιετικών σιδηροδρόμων και το 1938 πήγε να υπηρετήσει στον Κόκκινο Στρατό, όπου απέκτησε την ειδικότητα του μηχανικού χειριστή τεθωρακισμένων και υπηρέτησε στο 12ο τμήμα τεθωρακισμένων της Δυτικής Ουκρανίας. Εκεί ξεκίνησε την εφευρετική του δραστηριότητα, με την εκπόνηση ενός αδρανειακού μετρητή βολών του πυροβόλου και μιας συσκευής μέτρησης της διάρκειας ζωής του τεθωρακισμένου, για την οποία εκλήθη να δώσει αναφορά στον ίδιο το διοικητή της στρατιάς του, στρατηγό Γεώργιο Κωνσταντίνοβιτς Ζούκοφ. Άρχισε να συμμετέχει στον πόλεμο από την έναρξή του, τον Αύγουστο του 1941, ως αρχιλοχίας, στα τεθωρακισμένα. Τον Οκτώβριο τραυματίζεται βαριά σε μάχη στο Μπριάνσκ.
Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του συλλαμβάνει τη βασική ιδέα του θρυλικού αυτομάτου. Πριν αναρρώσει πλήρως, κατασκεύασε το πρώτο πειραματικό μοντέλο του πιστολοειδούς υποπολυβόλου του στο Ματάι, το οποίο εξελίσσει στα εργαστήρια του Αεροπορικού Ινστιτούτου της Μόσχας που είχε μεταφερθεί λόγω πολέμου στο Καζαχστάν. Το μοντέλο παρουσιάζεται στον κορυφαίο επιστήμονα με ειδίκευση στα πυροβόλα της εποχής, διοικητή της Ακαδημίας Ντζερζίνσκι του Μηχανικού του Στρατού Α. Μπλαγκονράβ. Η έκθεση που συντάσσεται εντοπίζει κάποιες τεχνικές ανεπάρκειες στην όλη σχεδίαση και κατασκευή, και τελικά απορρίπτει προς το παρόν τη βιομηχανική παραγωγή του για τεχνικοοικονομικούς λόγους . Ωστόσο, επαινεί τις καινοτομίες του όπλου (μικρό βάρος και μέγεθος, δυνατότητα βολών κατά μόνας, επιτυχής συνδυασμός λειτουργικότητας επιλογέα βολής – ασφαλείας κ.ά.), ενώ συνιστά την ανάθεση στο λοχία Καλάσνικωφ περαιτέρω μετεκπαίδευσης και έρευνας. Από το 1942 ο Καλάσνικωφ εργάζεται στο Κεντρικό επιστημονικό ερευνητικό πεδίο δοκιμών πυροβόλων όπλων, όπου το 1944 δημιουργεί πειραματικό υπόδειγμα επαναληπτικού τυφεκίου, που εν πολλοίς λειτούργησε ως πρωτότυπο για τη δημιουργία του αυτομάτου. Το αυτόματο Καλάσνικωφ τελικά νικά στο διαγωνισμό του 1947 και εγκρίνεται για μαζική παραγωγή και εξοπλισμό του Σοβιετικού Στρατού. Ο εφευρέτης τιμάται με το βραβείο Στάλιν πρώτης τάξεως και με το μετάλλιο του Ερυθρού Αστέρα και με πληθώρα άλλων βραβείων και τιμητικών διακρίσεων.
Ο ίδιος θα δηλώσει χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του στη Μόσχα το 2009: «Ένας στρατιώτης έκανε ένα όπλο για το στρατιώτη. Ήμουν ο ίδιος κληρωτός και γνωρίζω τις δυσκολίες της στρατιωτικής ζωής στη μάχη… Όσο ήταν σε επεξεργασία η κατασκευή του, επισκεπτόμουν μονάδες του στρατού, είχα συνεργασίες με ειδικούς. Οι ίδιοι οι στρατιώτες μου έλεγαν τι τους βολεύει και τι χρειάζεται παραπάνω δουλειά. Έτσι προέκυψε ένα απλό, αξιόπιστο και αποτελεσματικό όπλο. Το ΑΚ λειτουργεί σε όλες τις συνθήκες, πυροβολεί απρόσκοπτα ακόμα και αν έχει πέσει στο χώμα, στη λάσπη, είτε μετά από πτώση από ύψος σε σκληρή επιφάνεια. Είναι πολύ απλό, αυτό το αυτόματο. Αλλά θέλω να πω ότι μερικές φορές, το να κάνεις το απλό είναι κατά πολύ πιο δύσκολο από ό,τι το πολύπλοκο».
Το 1971 ο Καλάσνικωφ αναγορεύεται Υφηγητής Τεχνικών Επιστημών, γίνεται μέλος 16 Ακαδημιών της Ρωσίας και άλλων χωρών και κάτοχος 35 διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Το 1969 προάγεται σε συνταγματάρχη, το 1994 σε υποστράτηγο και το 1999 σε αντιστράτηγο!
O Μιχαήλ Καλάσνικωφ σε ηλικία 94 χρόνων πεθαίνει στις 23 Δεκεμβρίου του 2013 και τα Ουράλια από όπου καταγόταν βυθίζονται στο πένθος. Καθιερώθηκε ως ο διασημότερος σχεδιαστής όπλου στον κόσμο, Μιχαήλ Καλάσνικωφ.
Λένε ότι ο ίδιος ήταν υπέρ της ειρήνης και μισούσε τον πόλεμο…
