Γράφει ο Ηλίας Κανέλλης
Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο από τις χθεσινές εσωκομματικές εκλογές στη ΝΔ ήταν η προσέλευση πολλών πολιτών που δεν ήσαν μέλη του κόμματος. Πρόσωπα που έχουν αγανακτήσει με τις πολιτικές εξελίξεις, που έχουν αρχίσει να πλήττονται από τα αδιέξοδα της δεύτερης αριστερής διακυβέρνησης και δεν βλέπουν εναλλακτική πολιτική λύση στα κόμματα της λεγόμενης ευρωπαϊστικής αντιπολίτευσης, απελπισμένα, πιάνονται από τα μαλλιά τους και σπεύδουν να ψηφίσουν για τον εκσυγχρονισμό της συντηρητικής παράταξης. Η μεγάλη πλειονότητα αυτών των ψηφοφόρων είναι βέβαιο ότι ψήφισε Κυριάκο Μητσοτάκη: τον εκπρόσωπο μιας αστικής φιλελεύθερης Κεντροδεξιάς, που υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να μετατρέψει το κόμμα από εφεδρεία διεκδίκησης του κράτους σε σοβαρό φιλελεύθερο κόμμα αρχών.
Τα αποτελέσματα της χθεσινής εκλογής έδειξαν ότι το ρεύμα αυτό καταγράφηκε, αλλά δεν ήταν τόσο ισχυρό ώστε να αλλάξει τους συσχετισμούς. Χθες αργά το βράδυ, όμως, φάνηκε ότι δεν θα είναι ρυθμιστής των εσωκομματικών ισορροπιών ο Απόστολος Τζιτζικώστας –κι αυτό είναι ήδη μια νίκη προς την ανανέωση του κόμματος. Καθαρά ηττημένος είναι ο Άδωνις Γεωργιάδης, αλλά αυτό ήταν αναμενόμενο. Ο κ. Γεωργιάδης άλλο στόχο είχε: να καταγραφεί ως ένας ριζοσπάστης δεξιός μεταρρυθμιστής, με φιλελεύθερη οικονομική ατζέντα, στην ουσία δηλαδή να αποδείξει ότι η κακή φήμη που τον συνόδευε, το παρελθόν του και οι ακροδεξιές θέσεις του θα μπορούσαν να χωνευτούν μέσα στο θεσμικό κουκούλι της συντηρητικής παράταξης, στην οποία πλέον δεν θα θεωρείται ένας προσωρινός ξένος.
Ο νικητής, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, δεν κατάφερε να θριαμβεύσει. Θα χρειαστεί και δεύτερος γύρος για να αναδειχθεί ο ηγέτης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Υπό κανονικές συνθήκες, οι ψήφοι του κ. Τζιτζικώστα θα κατευθυνθούν προς αυτόν – είναι, συνήθως, ψήφοι μιας λαϊκής βάσης, που στηρίζει ένα κόμμα από το οποίο ελπίζει να πάρει κατιτίς ως λάφυρο από τη νομή της εξουσίας, ψήφοι δηλαδή εναρμονισμένες με το χθες που όμως απήλθε οριστικά με τη χρεοκοπία του 2010 και τις εξελίξεις που την ακολούθησαν.
***
Εκτός πολύ απίθανου απροόπτου, η κατάσταση των πραγμάτων, όπως έχει διαμορφωθεί στη ΝΔ, δεν αλλάζει. Κατά πάσα πιθανότητα, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης θα είναι σε λίγες μέρες και εκλεγμένος αρχηγός. Θα έχει ελάχιστα χρονικά περιθώρια να κάνει τις αλλαγές που επιθυμεί – αλλά το πολύ πολύ να αγγίξουν το περιβάλλον του κ. Παπαμιμίκου, με τον οποίον έχει σύγκρουση διαρκείας.
Ο ενισχυμένος Κυριάκος Μητσοτάκης θα προσπαθήσει να ιδεολογικοποιήσει τον δεύτερο γύρο, να βάλει στην ατζέντα τη φυσιογνωμία και τον χαρακτήρα του κόμματος, τις δομές του, την κατεύθυνσή του, την ίδια την Ευρώπη και τα προαπαιτούμενα που θέτει σε ένα κόμμα με τεράστια απήχηση σε ένα πολιτικά ναΐφ κοινό. Έχει πιθανότητες να κερδίσει; Λίγες.
Αλλά είτε έτσι, είτε αλλιώς, ο κ. Μητσοτάκης θα είναι πλέον ρυθμιστικός παράγων στο κόμμα. Αν ο κ. Μεϊμαράκης κερδίσει, και θέλει να είναι ηγέτης μιας μεγάλης ΝΔ, πρέπει πλέον να το σκεφτεί δυο φορές για να χαρακτηρίσει νεοφιλελεύθερη συλλήβδην την πολιτική του μνημονίου. Ο κ. Μητσοτάκης είναι εύλογο ότι θα οργανώσει τους οπαδούς του ως ιδεολογική τάση μέσα στο κόμμα, με κεντροδεξιά φιλελεύθερη κατεύθυνση, ως μνημονιακή συνιστώσα σε ένα κόμμα αμφίθυμο και πελαγωμένο. Αλλά αυτό αρκεί για να βάλει τη ΝΔ σε μια νέα φάση.
***
Οι εσωκομματικές εκλογές στη ΝΔ έδειξαν ότι η συντηρητική παράταξη παραμένει συνεκτική. Θα μπορέσει όμως να πείσει ευρύτερα στρώματα ότι έχει πρόταση εξουσίας ή θα περιμένει, απλώς, να επιβεβαιωθεί η θεωρία του ώριμου φρούτου, από τη σύντομη κατάρρευση (που εκ των πραγμάτων διαφαίνεται) της σημερινής κυβέρνησης;
Θα μπορέσει δηλαδή να γίνει κόμμα αρχών που θα επιδιώξει να ανεβάσει το επίπεδο του πολιτικού της λόγου, των προσεγγίσεών της, των προσώπων που την εκπροσωπούν δημοσίως; Εδώ είναι και το στοίχημά της.
Ο κ. Μεϊμαράκης, εκ των πραγμάτων, δεν έχει ιδιαίτερη ιδεολογική συγκρότηση. Χρειάζεται όμως, πάση θυσία, το κόμμα του σύντομα να ξέρει τι θέλει, όταν θα χρειαστεί να αποδείξει και πολιτική αποφασιστικότητα και ευρωπαϊκά αντανακλαστικά. Αν το κάνει με την καραμανλική συνταγή (του Κώστα, όχι του Κωνσταντίνου), με γενικολογίες και με την υπόσχεση προς τους ψηφοφόρους ότι το κράτος θα ξανακατακτηθεί για την πάρτη τους, απλώς ίσως είναι ο επόμενος διαχειριστής μιας πολυκατοικίας υπό κατάρρευση.
Αν, αντίθετα, οργανωθεί για να διαχειριστεί μεταρρυθμιστικά το μνημόνιο που, ούτως ή άλλως, όσο δεν εκτελείται, τόσο η χώρα θα βυθίζεται (εντός του ευρώ μεν, εκτός απροόπτου, αλλά πάντως θα βυθίζεται), υπάρχει ελπίδα, κάποια στιγμή, γρήγορα, στην καινούργια χρονιά, να αποτελέσει τη βάση των εξελίξεων.
Οι εξελίξεις, ούτως ή άλλως, κακές ή χειρότερες, θα έλθουν. Από τις πρώτες μέρες του νέου χρόνου, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ θα βρεθεί αντιμέτωπη με την ανάγκη υπερψήφισης του ασφαλιστικού και της οριστικοποίησης του τρόπου με τον οποίο θα φορολογηθούν οι αγρότες. Και κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα συνεχίσει να ελίσσεται άλλα λέγοντας κι άλλα κάνοντας.
Αν όμως ο κ. Τσίπρας χάσει τη δυνατότητά του να πείθει, είτε το κομματικό του, είτε το εθνικό ακροατήριο, η μοναδική κυβερνητική εναλλακτική λύση θα περνάει από τη ΝΔ. Όχι από μια υπερβατική ΝΔ, αλλά από τη συγκεκριμένη του Μεϊμαράκη και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η χθεσινή εκλογική διαδικασία τους έστειλε μήνυμα να μην χάσουν και αυτή την ευκαιρία.
