Το αξίωμα του Προέδρου τής Δημοκρατίας στην Ελλάδα έχει, ως γνωστόν, διακοσμητικό χαρακτήρα. Ενίοτε, όμως, στο πλαίσιο μιας τακτικής που «εγκαινίασε» ο προηγούμενος Πρόεδρος, Κων. Στεφανόπουλος, και συνεχίζει ο διάδοχός του, Κάρολος Παπούλιας, «δικαιούται» να κάνει βαρυσήμαντες παρεμβάσεις. Αν μη τι άλλο, για να ακούγεται η φωνή τού ύπατου πολίτη τής χώρας από τους λοιπούς πολίτες και να προκαλείται διάλογος. Και αυτού του είδους οι παρεμβάσεις έχει αποδειχτεί ότι και χρήσιμες είναι και ταρακουνούν τα νερά, αν όχι πολιτικά, πάντως σίγουρα θεσμικά.
Προχθές, όμως, στην τοποθέτησή του περί διαφθοράς, ο Κάρολος Παπούλιας δεν ήταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Θέλω να πω ότι ο άνθρωπος που μίλησε ήταν πριν απ’ όλα ένας αγανακτισμένος πολίτης, ένας απηυδισμένος ή και απογοητευμένος πολιτικός και, εν τέλει, ένας «θεσμός» ο οποίος, με την ομιλία του, κατακεραύνωσε τον πολιτικό κόσμο τής χώρας. Ως άλλος μαινόμενος Δίας, ο οποίος από το ύψος όχι του Ολύμπου, αλλά του αξιώματός του, άρπαξε τους κεραυνούς του και άρχισε να τους πετάει στοχευμένα στον πολιτικό κόσμο, ελπίζοντας να τον θέσει προ των ευθυνών του.
Και, για να κάνει την παρέμβασή του αυτή, διάλεξε και μια καλή μέρα. Τη μέρα τής 34ης επετείου τής αποκατάστασης της Δημοκρατίας στη χώρα, η οποία παραδοσιακά τιμάται με τη δεξίωση που παραθέτει ο ανώτατος πολιτειακός άρχοντας προς πολιτικούς, αρχές, εκπροσώπους κ.λπ. κ.λπ.
Βέβαια, όπως όλες οι Δημοκρατίες, έτσι και η δική μας έχει τις παθογένειές της, τις αδυναμίες της και τα προβλήματά της. Και, αναμφίβολα, μία από τις παθογένειες αυτής της Δημοκρατίας - και όχι μόνο - είναι η διαφθορά. Και επειδή τον καιρό αυτό που η δημόσια και πολιτική ζωή σοβείται, κυρίως, από το σκάνδαλο της «Ζίμενς», αναδεικνύεται στο μέγιστο βαθμό αυτή η μορφή τής... δημοκρατικής παθογένειας, η οποία, αμέσως ή εμμέσως, χτυπά και τον πολιτικό κόσμο.
Ο Πρόεδρος, λοιπόν, ως αγανακτισμένος «πρώτος πολίτης», τα είπε έξω από τα δόντια και ευθέως στους πολιτικούς. Και ποια είναι η πλάκα; Ότι όλοι, οι πολιτικοί εννοώ, που ρωτήθηκαν μετά, συμφώνησαν μαζί του.
Διότι ξέρετε τι γίνεται σ’ αυτές τις περιπτώσεις; Ο καθένας νομίζει, θέλει να νομίζει ή καμώνεται, ότι αυτά που λέγονται δεν λέγονται για τον ίδιο, αλλά για τους άλλους. Και έτσι, από την πλευρά αυτής της διαδικασίας... αυτοεξαίρεσης, όλοι ασκούν την κριτική - αυτοκριτική τους, αλλά βασικά... απευθύνονται στους άλλους.
«Πολιτική χωρίς ηθική είναι επικίνδυνη υπόθεση», είπε ο Κάρολος Παπούλιας, και δεν χρειάζεται, βεβαίως, να επισημάνουμε το καίριο της παρατήρησης. Αλλά, πέρα από το γεγονός ότι τα έψαλε σε πολιτικούς και κόμματα, έκανε και κάτι άλλο. Ουσιαστικά, τα... έψαλε και σε μας τους πολίτες και μας έφερε προ των ευθυνών μας, αναφορικά με τις επιλογές που κάνουμε την ώρα τής κάλπης. Κάλεσε, λοιπόν, την κοινή γνώμη να αποδοκιμάσει πολιτικούς που πλουτίζουν από την πολιτική και τους πολίτες να απαιτούν, από αυτούς που τους αντιπροσωπεύουν, ήθος και παραδειγματική συμπεριφορά. Γιατί σ’ αυτό το γαϊτανάκι όλοι έχουμε τις ευθύνες μας και όλοι έχουμε τη συμμετοχή μας. Οι πολίτες δεν είμαστε απλά θεατές. Είμαστε και συμμέτοχοι διά της ψήφου και αυτό καλόν θα είναι «πού» και «πού» να το θυμόμαστε.
«Κάποιοι μπαίνουν στην πολιτική για να πλουτίσουν», είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, και, φυσικά, γνωρίζουμε ποιο είναι το αποτέλεσμα με τέτοιου είδους... κίνητρα. «Πλουτίζουν» οι πολιτικοί και γίνεται όλο και φτωχότερη η πολιτική ζωή. Για την ακρίβεια, γίνεται φθηνότερη.
Και από τη διαφθορά στη... διαφορά που πήγε να κάνει ο νεόκοπος πρόεδρος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., με την επίσημη πρώτη του στη δεξίωση για τα 34 χρόνια Δημοκρατίας. Το σίγουρο είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας συζητήθηκε. Αν αυτό ήθελε να πετύχει, το κατάφερε. Όπως κατάφερε εν μία νυκτί να κάνει και «φίρμα» τη μελαψή συνοδό του. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτή ήταν μια πραγματικά καλή ιδέα. Διότι η κίνηση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και τραβηγμένη και θεατρική και, εν τέλει, εκμεταλλεύσιμη και από τον ίδιο, για να κάνει την επικοινωνιακή του διαφορά. Τα προβλήματα, όπως αυτό που ήθελε να καταδείξει, δεν λύνονται σε δεξιώσεις.