Κάθε επέτειος είναι σταθμός και ορόσημο για αναδρομές στο παρελθόν. Στοιχεία διδαχής παίρνουμε απ' αυτές και κάνουμε σχέδια για βελτίωση και πρόοδο.
Μία επέτειος διδάσκει, νουθετεί, ανοίγει ορίζοντες για το μέλλον.
Μια τέτοια επέτειο θα γιορτάσουμε και πάλι πανηγυρικά, όπως κάθε χρόνο αυτές τις μέρες. Είναι η επέτειος της αποκατάστασης της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, μετά την κατάρρευση της Χούντας των Συνταγματαρχών.
Την ημέρα αυτή, τιμούμε συνήθως με αναφορές οδυνηρές το παρελθόν. Τα πέτρινα εκείνα χρόνια. Τότε όταν η βία φίμωνε τη γλώσσα και ξεστράτιζε τον νου. Τότε όταν βασίλευε το παράλογο και παντού κρατούσε απειλή.
Συνάμα όμως πανηγυρίζουμε, για τη μεταπολίτευση, την πολιτειακή αλλαγή, την ομαλότητα και τη Δημοκρατία.
Τριάντα τέσσερα ολόκληρα χρόνια, διάγουμε ως Έλληνες έναν βίον ελεύθερον, ειρηνικόν και Δημοκρατικόν.
Ζούμε και χαιρόμαστε τα αγαθά της ελευθερίας. Της ελευθερίας μιας ανοικτής κοινωνίας με φιλοδοξίες και οράματα. Ξαναβρήκαμε την αξιοπρέπειά μας, που είχε χαθεί στα επαχθή βασανιστήρια. Ξαναβρήκαμε το δικαίωμα να διεκδικούμε εργασία, μάθηση, πλούτο και πρόοδο.
Σπάνια η πατρίδα μας, πέρασε τόσο μακρά χρονικά διαστήματα, δίχως πολέμους, ανωμαλίες και πολιτικές φουρτούνες. Αυτό το επίτευγμα, δείγμα πολιτικής ωριμότητας του λαού μας, αλλά και σύνεσης κομματικής, μας τιμά και μας καλεί να συνεχίσουμε την ομαλή μας πορεία.
Οι λαοί δημιουργούν και αναπτύσσονται μέσα σε κλίμα ηρεμίας και νηφαλιότητας. Ενώ αντίθετα κατασπαράσσονται από αναταραχές και διαμάχες, πολιτικές ή πολιτειακές. Η περίοδος λοιπόν αυτή, ήταν πορεία ανάπτυξης και προόδου.
Να λοιπόν και πάλι. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, συνεχίζοντας το έθιμο, θα ανοίξει και πάλι τις πόρτες του Προεδρικού Μεγάρου, για τη μεγάλη γιορτή της Δημοκρατίας. Για μια βραδιά, εκεί μέσα στα φώτα και τη λάμψη θα συρρεύσουν πολιτικοί, επιχειρηματίες, άνθρωποι του Πνεύματος και της Τέχνης. Άνθρωποι, που κάποτε σήκωσαν το κεφάλι τους, για να εδραιωθεί και πάλι η Δημοκρατία. Κι ακόμα θα πάνε και άνθρωποι, σακατεμένοι στο σώμα και στην ψυχή, από τη δικτατορική λαίλαπα.
Θα πλημμυρίσει το Μέγαρο, από φώτα, χαμόγελα, ευγενικές εκδηλώσεις, ρεβερέντζες, χειροφιλήματα, απαστράπτουσες τουαλέτες, που θα τις φορούν συρρικνωμένες γκιόσες ή χαριτωμένα περιστεράκια. Κλίμα συναίνεσης και θερμές χειραψίες, φίλων και εχθρών, θα επιστέψουν τη μεγάλη βραδιά. Για χάρη μάλιστα της γιορτής, οι μονομάχοι των κομμάτων, θα παραμερίσουν πολιτικούς φανατισμούς και αντιπαλότητες. Η γιορτή επιβάλλει σύνεση, σύμπνοια, συμπόρευση, συνδιαλλαγή.
Χρόνο με το χρόνο, όμως καθώς οι επετειακές ομιλίες, επαναλαμβάνονται στους ίδιους τόνους, η λάμψη της επετείου θαμπώνει. Οι παλαιοί τη θεωρούν, σαν ένα εθιμοτυπικό γεγονός. Κάτι αναγκαίο, που πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο, από συνήθεια και υποχρέωση. Γι' αυτό και πήρε την κοσμική μορφή. Οι νεότεροι την προσπερνούν, όχι βέβαια με αδιαφορία, οπωσδήποτε όμως με συγκατάβαση. Ίσως η μνήμη με το χρόνο αδυνατίζει. Ίσως ακόμα οι νέοι, να μην μπορούν -αφού χρόνια τώρα γεύονται τα αγαθά της Δημοκρατίας - να συνειδητοποιήσουν το τραγικό πριν. Θεωρούν τη Δημοκρατία σαν δεδομένη. Σαν κάτι το αναφαίρετο. Και πολλοί σκυλεύουν πατρίδα και Δημοκρατία απερίσκεπτοι. Ο χρόνος ξεθώριασε την αίγλη των παλαιών αγώνων. Το σύνθημα Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία δεν δονεί τις ψυχές των νέων. Αυτοί γεννήθηκαν και μεγάλωσαν με τη Δημοκρατία. Έτσι τη μετρούν τώρα. Λογαριάζουν αν είναι λίγα ή πολλά, τα αγαθά, που τους προσφέρει. Δεν λογαριάζουν αίμα και θυσίες άλλων, που εδραίωσαν τη Δημοκρατία.
Η νέα γενιά δεν έζησε τις δύσκολες μέρες της Χούντας. Σήμερα διαβάζει ελεύθερα τον Τύπο. Η διακίνηση των ιδεών απρόσκοπτη. Κυκλοφορούν ελεύθεροι, ταξιδεύουν ανενόχλητοι σ' όποιο μέρος θέλουν. Εκφράζονται και σκέπτονται κατά το δοκούν. Κρίνουν τους πάντες και ατιμωρητί, ακόμα κι όταν αστοχούν στις κρίσεις τους. Δεν παραβιάζεται το άσυλό τους. Όλοι σέβονται τις ατομικές τους ελευθερίες και τα Δημοκρατικά τους δικαιώματα.
Δεν μπορούν να διακρίνουν την άβυσσο, που χωρίζει τα πριν 30 χρόνια με το σήμερα.
Η γενιά αυτή διανύει μια περίοδο παραγωγής και προόδου. Με την παρουσία της γεφυρώνει το χθες με το σήμερα. Μια γενιά, που ξεκόλλησε ανεπιστρεπτί, από εγκλωβισμούς, από στείρες και στρεβλές πολιτικές. Από διαχωριστικές γραμμές και απαράδεκτες καταστάσεις. Από δογματικά στερεότυπα και καταδικασμένα από τη χρήση τους συστήματα. Οι νέοι αυτοί είναι στερεά προσανατολισμένοι στα δυτικά πρότυπα. Αισθάνονται εγγύτερα στους προβληματισμούς των Δυτικών, γιατί κι εκείνοι πέρασαν, μακρά διαστήματα Δημοκρατίας, αταλάντευτα και δημιουργικά. Όμως κανείς δεν ισχυρίζεται, πως πρέπει να ξεχάσουμε την Ιστορία μας. Το παρελθόν. Το καλό ή το κακό μας χθες. Κάθε παρέκκλιση από το ιστορικό μας γίγνεσθαι, τα ιστορικά μας διδάγματα ή τη συσκότιση των αγώνων και θυσιών μας εγκυμονεί κινδύνους. Η Δημοκρατία είναι ένα πολύ ευαίσθητο άνθος. Ντελικάτο και ευπρόσβλητο από ολιγωρίες και αλόγιστες παρεκτροπές. Είναι ευάλωτη. Χρειάζεται αγάπη, στοργή και διαρκής προσπάθεια για να επιζήσει.
Νέοι λοιπόν και παλαιοί, έχουμε χρέος να τιμάμε τη μνήμη τούτης της μέρας. Να τιμούμε τη Δημοκρατία και να την προωθούμε. Γιατί ας μην κρυβόμαστε. Η Δημοκρατία μας σήμερα δεν είναι τέλεια. Απόδειξη ότι παράγει σκάρτους πολίτες. Παράγει αργυρώνητους και εξωνημένους πολιτικούς, δικαστές, παπάδες και πολίτες. Μια Δημοκρατία, που χωλαίνει. Αδυνατεί πολλές φορές να στηρίξει θεσμούς και ιδανικά και παράδοση. Εκκολάπτει καταστάσεις παθογόνες.
Γι' αυτό έχουμε όλοι μας χρέος να προσπαθούμε αδιάκοπα, ώστε να πλησιάζουμε το ιδανικό πρότυπο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, που συνέλαβαν και εγκαθίδρυσαν οι πρόγονοί μας.
