Δεν χρειάζεται παρά κοινός νους, για να κατανοήσει κάποιος ότι το μεγάλο κύμα της μετανάστευσης, οι ίδιες του οι αιτίες, βρίσκονται στις ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις για το ξαναμοίρασμα του κόσμου σε σφαίρες επιρροής, στους ίδιους, σε τελική ανάλυση, ιμπεριαλιστικούς πολέμους, που με τη βία χαράσσουν εκ νέου τα σύνορα ή υποτάσσουν χώρες.
Κύματα μετανάστευσης προς τη Δ. Ευρώπη, ζήσαμε κατά την περίοδο της διάλυσης των ευρωπαϊκών σοσιαλιστικών κρατών. Στο πλαίσιο του σοσιαλισμού, οι άνθρωποι είχαν τη δουλειά τους, το σπίτι τους, αναπτυγμένα συστήματα Παιδείας και Υγείας που τους στήριζαν, είχαν, με λίγα λόγια, την αξιοπρέπειά τους.
Με τη διάλυση των σοσιαλιστικών δομών, εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τα πάντα και πολλοί από αυτούς πήραν το δρόμο της προσφυγιάς. Η πλειοψηφία από αυτούς, στους νέους τους προορισμούς, επιχείρησαν να σταθούν στα πόδια τους, δουλεύοντας, σαν φθηνό εργατικό δυναμικό. Άλλοι πάλι, κυρίως οι γυναίκες, έπεσαν στα νύχια μαστροπών και εμπόρων λευκής σάρκας, γεμίζοντας τους οίκους ανοχής. Κάποιοι έπεσαν και στα δίχτυα του οργανωμένου εγκλήματος. Γεγονός, πάντως, είναι ότι σε μεγάλο βαθμό το κύμα των μεταναστών αυτών αφομοιώθηκε.
Μετανάστες όμως προς τη Δύση, έρχονται και από τις χώρες της Ασίας και της Αφρικής και όχι μόνο κατ' ανάγκη από χώρες που βρίσκονται αντιμέτωπες με πολεμικές συρράξεις, που δημιουργούνται από την εφαρμογή του ιμπεριαλιστικού δόγματος «διαίρει και βασίλευε».
Οι οικονομίες των χωρών αυτών ληστεύονται από τα πολυεθνικά μονοπώλια της καπιταλιστικής Δύσης, οι ίδιες είναι καταχρεωμένες και προσφεύγουν για βοήθεια στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, οι οποίοι για να τους τη δώσουν απαιτούν την εφαρμογή αιματηρών προγραμμάτων λιτότητας. Η εξαθλίωση για τη μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού ξεχειλίζει.
Η προώθησή τους στα καπιταλιστικά κέντρα της Δύσης, έναντι οποιουδήποτε τιμήματος, προβάλλει ως μονόδρομος. Περιττό να πούμε ότι όταν η, ούτως ή άλλως, άθλια αυτή κατάσταση επιβαρυνθεί και με τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, ή τοπικούς πολέμους που υποδαυλίζονται από ιμπεριαλιστικά κέντρα, οι απεγνωσμένοι και απελπισμένοι αυτοί άνθρωποι φεύγουν από την κόλαση αναζητώντας τον «παράδεισο».
Στις αρχές του 20ού αιώνα δεν υπήρχε το φαινόμενο της μαζικής μετανάστευσης προς τις χώρες της Ευρώπης, αλλά, αντίθετα, η Ευρώπη τροφοδότησε με εργατικό δυναμικό τον ταχύτατα αναπτυσσόμενο αμερικανικό καπιταλισμό.
Σήμερα, η εργατική τάξη των χωρών της Ευρώπης έχει καταπονηθεί επί τρεις δεκαετίες περίπου, από τα άγρια προγράμματα λιτότητας, από τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, από τη μαζική ανεργία, την εργοδοτική αυθαιρεσία, την επαγγελματική και κοινωνική αβεβαιότητα και ανασφάλεια, τη διάλυση των κοινωνικών υποδομών στα συστήματα Παιδείας και Υγείας. Έχει καταπονηθεί από την ολομέτωπη επίθεση του κεφαλαίου και των κυβερνήσεών του.
Και εδώ βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την πανουργία ενός συστήματος, που, από τη μια μεριά, χρησιμοποιεί τους μετανάστες σαν φθηνή πρώτη ύλη, χωρίς ασφάλιση και δικαιώματα, και, από την άλλη, επιχειρεί να στρέψει τμήματα των εργαζομένων - που έχουν καταληστευτεί από το κεφάλαιο - κατά των μεταναστών. Έχουμε να κάνουμε με αδίστακτους αστούς. Από τη μία, με τις αποφάσεις τους, τους πολέμους και την άγρια εκμετάλλευση, καταστρέφουν ολόκληρες χώρες, δημιουργώντας τις βάσεις του μεταναστευτικού ρεύματος των εξαθλιωμένων και, από την άλλη, σκόπιμα αφήνουν να οξυνθεί το μεταναστευτικό πρόβλημα, μην παίρνοντας στοιχειώδη μέτρα ανακούφισης των μεταναστών, και επιχειρούν να στρέψουν την εργατική τάξη εναντίον τους. Υποδαυλίζουν τον εθνικισμό, το ρατσισμό, την ξενοφοβία, ώστε να εκτρέψουν τους εργαζόμενους από τον πραγματικό τους στόχο. Το ίδιο το σύστημα της ταξικής εκμετάλλευσης.
Και όμως, σήμερα υπάρχουν όλες οι υλικές προϋποθέσεις, ώστε οι κάτοικοι του πλανήτη, ανεξαρτήτως εθνικότητας, χρώματος και θρησκείας, να έχουν επαρκή τροφή, καθαρό πόσιμο νερό, δωρεάν πρόσβαση στην Εκπαίδευση, στα συστήματα Υγείας και Πρόνοιας. Σήμερα, έχουν δημιουργεί οι υλικές προϋποθέσεις, που θα επιτρέπουν στους λαούς όλου του κόσμου να ζουν χωρίς πολέμους, πείνα, εξαθλίωση, ανεργία και αναγκαστική μετανάστευση. Τα διασφαλίζει όλα αυτά η κολοσσιαία ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων της ανθρωπότητας τον τελευταίο μισό αιώνα, μία ανάπτυξη που δίνει τη δυνατότητα της δραστικής μείωσης του εργάσιμου χρόνου στις 4 ή και λιγότερες ακόμα ώρες. Αρκεί το κίνητρο να είναι η παραγωγή αξιών χρήσης, επαρκών για την ολόπλευρη ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών του εργαζόμενου ανθρώπου.
Τι εμποδίζει όμως μία τέτοια κίνηση; Μα, η καπιταλιστική εκμετάλλευση των επιστημονικών επιτευγμάτων της ανθρωπότητας, η υποταγή της κοινωνικής παραγωγής στις νομοτέλειες της καπιταλιστικής ανάπτυξης, που δεν ενδιαφέρεται για την παραγωγή αγαθών που θα ικανοποιούν ανθρώπινες ανάγκες, αλλά την παραγωγή υπεραξίας, η οποία με τη σειρά της προϋποθέτει την ύπαρξη των εκμεταλλευτικών παραγωγικών σχέσεων. Από την καπιταλιστική αυτή ανάγκη δημιουργούνται όλες οι τερατουργίες με τις οποίες έρχεται σήμερα αντιμέτωπη η ανθρωπότητα. Το άλμα από την αναγκαιότητα προς την ελευθερία, το σπάσιμο των δεσμών, που κατατρύχουν και καταδυναστεύουν τον εργαζόμενο άνθρωπο, προϋποθέτει την κατάργηση όλων εκείνων των ιστορικών αναχρονισμών που έχει επιβάλει το σύστημα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Προϋποθέτει την κατάργηση του ίδιου του συστήματος της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.
Τάσος Τσιαπλές, μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ
