Γιατί ν' αρχίσει μονομιάς αυτή η ανησυχία
κι η σύγχυσις. (Τα πρόσωπα τι σοβαρά, που έγιναν;)
Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι κι οι πλατείες
κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους
πολύ συλλογισμένοι;
Κ. Καβάφης (Περιμένοντας
τους βαρβάρους)
Μεγάλη συζήτηση τις προάλλες στη Βουλή για το θέμα της βίας. Ακούστηκαν θεωρίες, διαπιστώσεις, μπλα-μπλα, υποσχέσεις... Όλοι τους έριξαν λίπασμα στο θερμοκήπιο της κρίσης. Βία λοιπόν. Ραγδαία πολλαπλασιαζόμενη, που μας δίνει την εντύπωση, πώς η χώρα μας, βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Με τον εαυτό μας πολεμάμε. Η Ελλάδα τρώει τις σάρκες της. Παγκόσμιο φαινόμενο. Βία!! Η μαμή της Ιστορίας, όπως την αποκάλεσε ο Έγκελς. Βία στα γήπεδα, στα σχολεία, στους δρόμους, στις φυλακές. Ακόμα και στα Πανεπιστήμια, εκεί που τάχα, γίνεται η ελεύθερη διακίνηση ιδεών.
Εμείς οι μεγαλύτεροι δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε, πώς τούτο το θεριό, φώλιασε στα σπλάχνα μας.
Πού πήγαν, που χάθηκαν εκείνες οι ηθικές αναστολές, ο ειρηνικός πυρήνας της οργανωμένης κοινωνίας μας, που έβαζε όρους και φραγμούς στην παραβατική μας συμπεριφορά. Κι ακόμα δίκαια απορούμε κι αναρωτιόμαστε, γιατί οι πολιτικοί μας ηγέτες, είναι ανίσχυροι, ανίκανοι, αφού στερούμενοι βούλησης και ισχύος, δεν μπορούν να υπερασπίσουν την κοινωνική μας συμβίωση. Κι αφού νιώθουν ανίκανοι, γιατί δεν πάνε στα σπίτια τους, μη και φανεί κανένας χριστιανός και μας σώσει;
Η κόλαση της βίας εκτόπισε κάθε λογική. Και συνάμα προκαλεί οργή και θυμό. Φόβο και απόγνωση. Παλαιότερα η βία ήταν φαινόμενο υποβαθμισμένων περιοχών. Στα Ταμπάκικα λέγαμε τότε γίνονται όλα τα στραβά. Και δεν πολυδίναμε σημασία. Άστους λέγαμε, τέτοιοι είναι αυτοί... Σήμερα όμως τα πράγματα άλλαξαν. Η απορρύθμιση του κοινωνικού μας ιστού και η σφοδρά ενσκήψασα παντοειδής κρίση (οικονομική, πολιτική, κοινωνική ή πολιτιστική) έφεραν τη βία έξω από την πόρτα μας. Βία άλογη, ακατανόητη, τυφλή. Χωρίς καθορισμένο στόχο. Βία για τη βία.
Από τη στιγμή, που η επίσημη εξουσία, η οργανωμένη πρόληψη και καταστολή, απεκάλυψαν την τρομερή τους ένδεια και την προκλητική τους ανικανότητα, αυτό το ογκούμενο κύμα, που απειλεί την κατεδάφιση των πάντων, το πρόβλημα γίνεται οξύ και ο λαός, που βιώνει τον τρόμο προσπαθεί να προασπίσει τη ζωή και την περιουσία του, μόνος του. Στήνει τοίχους προστατευτικούς κι αγκαθωτούς φράχτες. Επιστρατεύει ιδιωτικούς φρουρούς, εκπαιδευμένα σκυλιά, κάμερες, ηλεκτρικά συστήματα... Κι αυτοί ακόμα δεν είναι ασφαλείς. (Θυμηθείτε τις απαγωγές!!). Όλοι όμως οι άλλοι, εμείς δηλαδή χαχόλοι και ανυπεράσπιστοι, είμαστε σε κάθε στιγμή έκθετοι στην τυφλή βία.
Οι μορφές της βία πάμπολλες. Μόνο το κουτί της Πανδώρας θα μπορούσε να τις χωρέσει. Γι' αυτό και είναι δύσκολο να ορίσεις επακριβώς την έννοια της βίας. Πρωθιερείς της, κυρίως τα νέα παιδιά, έξω από πολιτική ιδεολογία ή ηθικούς φραγμούς. Σύμβολά τους, είναι οι κουκούλες, τα καδρόνια, οι μολότοφ, τα καλάσνικοφ. Τα πιστεύω τους συνωθούνται μέσα σε έννοιες απαξιωτικές, όπως λ.χ. το μίσος, το σκοτάδι, η ανομία, η κατάλυση κάθε αρχής και κοινωνικού αγαθού. Αυτό το ανοσιούργημα ξαπλώθηκε και σ' άλλα κοινωνικά στρώματα. Ακόμα και η Αγιορείτικη «Αγιότητα» φόρεσε παρόμοια κουκούλα.
Ένα σοβαρό κράτος (δυστυχώς μας λείπει) παίρνει μέτρα, κάνει σχέδια, δαπανά χρήματα για κοινωνικές εντάξεις αποφυλακισμένων, προσφύγων μεταναστών κ.λπ. Βοηθά όσους έχουν ανάγκη να χαρούν την πρόσβαση σε μια ανθρώπινη ζωή, να γευθούν το αγαθό της μάθησης, της υγείας, της απασχόλησης. Μειώνει τις κοινωνικές ανισότητες, που οδηγούν στην παρανομία. Δυστυχώς όμως δεν έχουμε ένα τέτοιο κράτος. Το κράτος μας είναι ληστρικό, για τους πολλούς και μεγάθυμο για τους λίγους, φορέα δυσωδίας σκανδάλων και προκλητικού κυνισμού. Εκμαυλιστικό συνειδήσεων. Ένα σαπιοκάραβο, που πλέει σε μανιασμένα πέλαγα, δίχως προορισμό.
Με την ανατομία της βίας, διαπιστώνουμε πως έχει και εθνικό χαρακτήρα. Ο Αφγανός διαπρέπει στους βιασμούς, ο Ρώσος και Ρουμάνος στη δολοφονία, ο Αλβανός στην κλοπή, ο Σισιλιάνος στη μαφία. Η βία δεν είναι το θλιβερό προνόμιο κάποιων εξ ορισμού κακών. Σ' όλους μας κρυφοκαίει μέσα μας, στους κατά άλλα ειρηνικούς πολίτες. Οι κοινωνικοί ψυχολόγοι, το γνωρίζουν, πως το κακό περιμένει, την κατάλληλη συνθήκη για να εκδηλωθεί. Η οργανωμένη κοινωνία είναι αυτή, που καθηλώνει τη βία, απαλύνει τη δυστυχία και εξασφαλίζει την ειρήνευση των ανθρώπων. Παράλληλα η Εκκλησία, όχι βέβαια η Ελλαδική, καταπραΰνει τον πόνο των πιστών, ενισχύοντας με έργα την καταστολή της βίας. Αλλά οι δικοί μας τρέμουν μήπως το κράτος φορολογήσει την ακίνητη περιουσία τους. Ας τη φορολογήσει. Οι φόροι στον κοσμάκη θα πάνε.
Το Σχολείο παίζει κι αυτό πρωτεύοντα ρόλο. Δυστυχώς όμως η μήτρα της Παιδείας μας είναι καρκινοπαθής. Δεν γεννά βλαστάρια ελπιδοφόρα. Στερείται παιδευτικής πνοής και εκτρέφει θιασώτες της βίας. Ο Τύπος και η τηλεόραση, με τις ταινίες τρόμου και καταστροφών ή με έξαλλες εκπομπές αναζωπυρώνουν την τάση για βία.
Οι πολιτικοί, περί άλλα τυρβάζουν. Αρχηγός κόμματος στην προχθεσινή συζήτηση στην Βουλή, θιασώτης της βίας στους δρόμους με καδρόνια και κουκούλες, επικαλέστηκε τον Σολωμό, λέγοντας πώς με τον Εθνικό Ύμνο, «... σε γνωρίζω από την όψη, που με βιά μετράει τη γή...» κι εκείνος συστήνει τη βία. Για όνομα του Θεού! Όχι κύριε! Λάθος ή εσκεμμένη η πρόθεσή σας. Όταν λέει ο Σολωμός «με βιά» εννοεί με βιάση, γρήγορα. Συγχωρείστε αν κάνατε λάθος στον τόνο (βία-βιά).
Γι' αυτό εισηγηθείτε να διορθωθεί το λάθος, που έκανε ο ανιστόρητος Ράλλης, και να επαναφέρεται το πολυτονικό.
Τέλος η βία, αμβλύνει τα συναισθήματά μας. Παλαιότερα ένα έγκλημα γινόταν πολυσέλιδο. Γεγονός, που συντάρασσε τον κόσμο. Σήμερα η βία και το έγκλημα κυριαρχεί πληθωριστικά. Κι όταν το βλέπουμε καταχωρημένο σε μια άκρη της εφημερίδας το προσπερνάμε αδιάφοροι. Αυτό όμως είναι πολύ κακό. Αποκαλύπτει την άμβλυνση των συναισθημάτων μας. Τον κορεσμό των πολιτών στην παραβατικότητα, στη βία, στο έγκλημα. Όσο για τους χρήστες της βίας, η ψυχολογία τους κατατάσσει, στους ανθρώπους με διαταραγμένη προσωπικότητα, πνευματική σύγχυση και κοινωνική διαστροφή.
