Γενικευμένη δυσφορία επικρατεί και πάλι γύρω από την εξωτερική πολιτική της χώρας. Όλα τα σημαντικά θέματα δίνουν την εικόνα αποτελμάτωσης, ενώ δεν έχει περάσει ούτε ένας χρόνος από τότε που ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, δημιουργούσε αισθήματα καθολικής ευφορίας στον ελληνικό λαό, αρχικά με το βέτο που πρόβαλε στη Σύνοδο Κορυφής του Ν.Α.Τ.Ο. στο Βουκουρέστι εναντίον της Π.Γ.Δ.Μ. στην Ατλαντική Συμμαχία και στη συνέχεια με την αποφασιστική επιλογή συμμετοχής της Ελλάδας στην κατασκευή του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου «Σάουθ Στριμ (Νότιο Ρεύμα)». Ίσως να υπερέβαινε ακόμη και το 90% (!) το ποσοστό του ελληνικού λαού που συμφωνούσε με αυτές τις θέσεις του πρωθυπουργού.
Η διαχείριση, όμως, αυτών των θεμάτων από το υπουργείο Εξωτερικών στο διάστημα που μεσολάβησε κάθε άλλο παρά καλλιέργησε περαιτέρω το κλίμα αυτοπεποίθησης και ανάτασης που επικράτησε καταρχάς.
Ενώ πέρυσι την άνοιξη π.χ. οι δηλώσεις ηγετών της Ε.Ε. και ανώτατων παραγόντων της Κομισιόν διαδέχονταν η μια την άλλη μετά το ελληνικό βέτο και συνέκλιναν στην άσκηση πιέσεων προς την ηγεσία των Σκοπίων, προκειμένου να εκλογικεύσουν τις θέσεις τους και να βελτιώσουν υποτυπωδώς τη δημοκρατική νομιμότητα του κράτους τους, φτάνοντας μέχρι του σημείου να μη θέσουν καν θέμα έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Ε.Ε. - Π.Γ.Δ.Μ., φέτος το κλίμα έχει πάλι αλλάξει.
Συνιστά σοβαρή πολιτική ήττα για τη χώρα μας π.χ. η έγκριση την Πέμπτη από το Ευρωκοινοβούλιο με συντριπτική πλειοψηφία (478 ψήφοι υπέρ, μόλις 92 κατά και 42 αποχές) έκθεσης για τις σχέσεις Ε.Ε. - Π.Γ.Δ.Μ., με θέσεις εντελώς απαράδεκτες για την Ελλάδα.
Αλλά και η πραγματοποίηση επίσημης επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα, στην Τουρκία στις αρχές Απριλίου, χωρίς ο Λευκός Οίκος να θεωρήσει ότι είναι αναγκαία έστω μια ολιγόωρη στάση τού Ομπάμα στην Αθήνα για τυπικούς λόγους συμβολισμού, αναδεικνύει τις κραυγαλέες ανεπάρκειες της ελληνικής διπλωματίας.
Η ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΙΑΡΚΩΣ ΠΙΟ ΑΣΗΜΑΝΤΗ ΔΙΕΘΝΩΣ
Σε αντίθεση με πολλά συνήθως γραφόμενα, η Ελλάδα δεν απειλείται τόσο από ανθελληνικές θέσεις μεγάλων ξένων δυνάμεων όσο από μια γενικευόμενη τάση υποβάθμισης της διεθνούς παρουσίας της, με αποτέλεσμα πολλές χώρες να εθίζονται στο να αγνοούν και να αδιαφορούν για τις ελληνικές θέσεις, όντας βέβαιες ότι δεν πρόκειται να υπάρξει κανένα πρόβλημα - πράγμα που είναι πολύ χειρότερο από τον ανθελληνισμό.
Είναι προφανές π.χ. ότι στο Ευρωκοινοβούλιο δεν έχει καταστεί σαφές ότι αν δεν λυθεί το θέμα της ονομασίας της Π.Γ.Δ.Μ. με τρόπο αμοιβαία αποδεκτό, τότε η Αθήνα δεν θα επιτρέψει να μπουν τα Σκόπια στην Ε.Ε. και στο Ν.Α.Τ.Ο. τον... αιώνα τον άπαντα!
Ακριβώς επειδή δεν τους έχουμε δώσει να καταλάβουν ότι αυτή η θέση αποκλείεται να αλλάξει και ενώ ο πρωθυπουργός, Κ. Καραμανλής, έχει προβάλει βέτο σε επίπεδο κορυφής, έχουμε το ταπεινωτικό για τη χώρα μας φαινόμενο οι ευρωβουλευτές να πιέζουν την... Ελλάδα να αλλάξει θέση, αντί να πιέζουν τα Σκόπια να λογικευτούν!
Όσο και αν οι αποφάσεις του Ευρωκοινοβουλίου είναι μη δεσμευτικές - κοινώς... «της πλάκας»! - παραμένει απαράδεκτο να βλέπει κανείς σύσσωμους σχεδόν τους ευρωβουλευτές να καλούν το Συμβούλιο «να επισπεύσει τη διαδικασία, λαμβάνοντας την απόφαση σχετικά με την ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους»!
Δεν μπορεί να μην καταγγέλλεται η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου ότι «παρόμοιες εκκρεμείς διμερείς διαφορές στα Βαλκάνια δεν πρέπει να παρακωλύουν την προσχώρηση ή να έχουν προβάδισμα έναντι της διεργασίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης».
Αν αυτή η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου δεν συνιστά ευθεία ενθάρρυνση της αδιαλλαξίας της ηγεσίας των Σκοπίων, τότε τι είναι;
Γιατί δεν βγαίνει ευθέως η κυβέρνηση να καταγγείλει την Ευρωβουλή για υπονόμευση των συνομιλιών για εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης;
ΟΥΤΕ ΓΙΑ... ΚΑΦΕ ΔΕΝ ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΟΜΠΑΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Πρέπει να μας προβληματίσει πολύ το γεγονός ότι έχουμε φτάσει στο σημείο, το σύνολο σχεδόν των ευρωβουλευτών να προτιμά να ταχθεί υπέρ ενός θνησιγενούς κράτους, όπως αυτό της Π.Γ.Δ.Μ., που σίγουρα στο μέλλον θα διασπαστεί σε ένα σλαβικό και ένα αλβανικό κομμάτι, παρά υπέρ ενός παλιού πλέον κράτους - μέλους της Ε.Ε., όπως είναι η Ελλάδα.
Όταν, όμως, το κύρος της χώρας μας και η επιρροή της στους κόλπους της Ε.Ε. είναι τόσο υποβαθμισμένα, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, θα επισκεφτεί στις αρχές Απριλίου την Τουρκία, χωρίς να θεωρήσει απαραίτητο να περάσει λίγες ώρες και από την Ελλάδα, έστω μόνο για λόγους εντυπώσεων, να πιει έναν καφέ και να πάει μια βόλτα στην Ακρόπολη.
Το γεγονός ότι ο Ομπάμα θεωρεί ανεπίτρεπτη σπατάλη χρόνου να έρθει στην Ελλάδα, παρ’ όλο που θα βρίσκεται σε απόσταση μισής ώρας πτήση, υπογραμμίζει το ασήμαντο διεθνές βάρος της χώρας μας.
Το πρόσθετο γεγονός ότι δεν αισθάνεται αναγκαίο να πραγματοποιήσει μια τέτοια βόλτα ούτε καν για λόγους συμβολισμού, λόγω των σοβαρών προβλημάτων στις σχέσεις μας με την Τουρκία, υποδηλώνει ότι στις ελληνοτουρκικές διαφορές ο νέος Αμερικανός πρόεδρος θα χαράξει γραμμή με βάση μόνο τα κατά καιρούς αμερικανικά συμφέροντα και τις απαιτήσεις της Τουρκίας, αδιαφορώντας για τις οποιεσδήποτε ελληνικές θέσεις και αντιδράσεις.
Αυτός είναι πολύ κακός οιωνός για το μέλλον...
Ο ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΚΕΡΔΙΖΕΙ ΛΟΓΩ ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Θα μπορούσε εύκολα να ισχυριστεί κανείς - και να έχει καταρχήν δίκιο - ότι η γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερη από εκείνη της Ελλάδας, άρα σε αυτό οφείλεται η προτίμηση των Αμερικανών προς την Άγκυρα.
Αυτό είναι σωστό. Μόνο που η γεωπολιτική δεν είναι γεωγραφία. Δεν αρκεί, δηλαδή, το γεγονός ότι η Τουρκία έχει μεγαλύτερη έκταση, καλύτερη γεωγραφική θέση και πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό από την Ελλάδα για να ερμηνεύσει κανείς τη γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας για την Ουάσινγκτον. Κυρίαρχο ρόλο παίζει η πολιτική.
Και εκεί ακριβώς βρίσκεται η τουρκική υπεροχή. Ο Ερντογάν ακολουθεί στο Μεσανατολικό, το οποίο ενδιαφέρει ιδιαίτερα τις Η.Π.Α., ανεξάρτητη και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Ναι μεν έχει στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ, ακόμη και στο στρατιωτικό τομέα, αλλά δεν διστάζει να καταγγείλει δημόσια τους Ισραηλινούς ως «σφαγείς παιδιών» των Παλαιστινίων, να αποκαλέσει το Ισραήλ «κράτος - τρομοκράτη» και να θέτει θέμα... εκδίωξης του Ισραήλ από τον Ο.Η.Ε.!
Παράλληλα, είναι ο μόνος ηγέτης χώρας - μέλους του Ν.Α.Τ.Ο. που όχι μόνο διατηρεί σχέσεις ή έχει επαφές με τη Χαμάς (επαφές έχει και η Γαλλία), αλλά και έχει επίσημα δεχτεί στην Άγκυρα τον εξόριστο στη Δαμασκό ηγέτη της ισλαμιστικής οργάνωσης, τον Μεσχάαλ.
Διατηρεί, επίσης, επί Ερντογάν η Τουρκία στενότατες σχέσεις με το Ιράν και οι ανώτατοι ηγέτες των δύο χωρών επισκέπτονται συχνότατα οι μεν την πρωτεύουσα των δε. Ο Ιρανός πρόεδρος, Αχμαντινετζάντ, θα βρίσκεται, για παράδειγμα, αυτήν την εβδομάδα στην Άγκυρα, ενώ την εβδομάδα που πέρασε ο Γκιουλ, ο Τούρκος πρόεδρος, βρισκόταν στην Τεχεράνη, όπως και ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μπαμπατζάν.
Άριστες είναι οι σχέσεις του Ερντογάν και με τον Άσαντ της Συρίας, ο οποίος έχει δεχτεί να αναθέσει στον Τούρκο πρωθυπουργό μεσολαβητικό ρόλο στις μυστικές διαπραγματεύσεις της Συρίας με το Ισραήλ. Πρόκειται για εξαιρετική τουρκική επιτυχία, αν αναλογιστεί κανείς ότι πριν από έξι χρόνια συζητούσαμε το ενδεχόμενο... τουρκικής εισβολής στη Συρία!
Όπως είναι ευνόητο, λοιπόν, αυτές οι πολυδιάστατες σχέσεις του Ερντογάν με όλες σχεδόν τις χώρες και τις δυνάμεις που πρωταγωνιστούν στο Μεσανατολικό καθιστούν την Τουρκία εξαιρετικά χρήσιμη για την κυβέρνηση Ομπάμα, τώρα που η Ουάσινγκτον θέλει να επιχειρήσει μια νέα προσέγγιση στο πρόβλημα και να διερευνήσει τις δυνατότητες διαλόγου με τη Συρία, το Ιράν, ακόμη και με τη Χαμάς.
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΓΙΑ... ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Το ζήτημα για την Ελλάδα δεν είναι φυσικά ούτε να ζηλεύει την Τουρκία ούτε να προσπαθεί να υπονομεύει τις σχέσεις Ουάσινγκτον - Άγκυρας ούτε να αμφισβητεί τη γεωπολιτική σημασία της γειτονικής χώρας.
Το επιδιωκόμενο είναι να διασφαλίσει τα εθνικά της συμφέροντα και να αναβαθμίσει, ει δυνατόν, τη διεθνή της σημασία. Το κρίσιμο ερώτημα, δηλαδή, είναι τι κάνει η ίδια η Αθήνα και όχι τι κάνει η Άγκυρα.
Δυστυχώς, όλα δείχνουν ότι από τότε που ανέλαβε το υπουργείο Εξωτερικών η Ντόρα Μπακογιάννη, η εξωτερική πολιτική της χώρας υπηρετεί πολύ έντονα τις προσωπικές φιλοδοξίες πολιτικής ανέλιξης της υπουργού Εξωτερικών στη θέση της πρωθυπουργού της χώρας. Κυριαρχεί, δηλαδή, το στοιχείο της καλλιέργειας προσωπικών δημόσιων σχέσεων σε διεθνές επίπεδο.
Δεν υπήρχε π.χ. απολύτως κανένας λόγος να πάει η Ντόρα Μπακογιάννη στην Ουάσινγκτον, σε μια εντελώς απροετοίμαστη συνάντηση με την Αμερικανίδα ομόλογό της, από τη στιγμή που η Χίλαρι Χίλτον θα ερχόταν στην Τουρκία.
Ήθελε - δεν ήθελε η Χίλαρι θα ήταν υποχρεωμένη να κάνει μια τυπική στάση στην Αθήνα, διαφορετικά θα προκαλούσε αναίτια αντιαμερικανική δυσφορία στην Ελλάδα, η οποία δεν θέλει και πολλά για να αναπτύξει ένα νέο κύμα αντιαμερικανισμού. Πηγαίνοντας, όμως, η Ντόρα στην Ουάσινγκτον, απάλλαξε τη Χίλαρι από την υποχρέωση να επισκεφτεί την Ελλάδα.
Η ίδια η Ελληνίδα υπουργός Εξωτερικών κέρδισε, βεβαίως, την πολυπόθητη για την ίδια φωτογραφία της με τη Χίλαρι, ενώ αν η Αμερικανίδα είχε έρθει στην Αθήνα, όλη η προσοχή θα επικεντρωνόταν φυσικά στη συνάντησή της με τον πρωθυπουργό, Κώστα Καραμανλή, και όχι σε αυτήν με την Ντόρα Μπακογιάννη!
Υπό το πρίσμα αυτό, όμως, είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να ασκηθεί σοβαρή εξωτερική πολιτική.
Η απαράδεκτη αφωνία της Αθήνας κατά τη διάρκεια της κτηνώδους ισραηλινής εισβολής στη Λωρίδα της Γάζας και τις σφαγές αμάχων Παλαιστινίων, οφειλόμενη στο ότι η υπουργός Εξωτερικών δεν ήθελε να προκαλέσει τη δυσαρέσκεια των Αμερικανών για να μη βλαφτούν οι πρωθυπουργικές βλέψεις της, συνέτεινε στο να χαλαρώσουν ακόμη περισσότερο οι κάποτε ισχυροί δεσμοί Ελλάδας - Αράβων.
Είτε μας αρέσει είτε όχι, η εξωτερική πολιτική προσωπικών δημόσιων σχέσεων της Ντόρας δεν έχει καμία τύχη απέναντι στην πολυδιάστατη, ανεξάρτητη μεσανατολική πολιτική του Ερντογάν.
