Η θεωρία που θα έπρεπε να εμπνέει, να στηρίζει και να καθοδηγεί την πράξη αποδεικνύεται πολλές φορές ότι απέχει τόσο μακριά από αυτήν ώστε κάθε συσχέτιση ανάμεσά τους να αποκλείεται παντελώς. Το τεράστιο αυτό χάσμα μεταξύ λόγων και έργων γεννά αναμφίβολα την καχυποψία και την απογοήτευση και τραυματίζει αθεράπευτα την αξιοπιστία τόσον μεταξύ αρχόντων και αρχομένων όσον και μεταξύ κοινωνικών ομάδων και των επιμέρους μελών της κοινωνίας. Στη θεωρία η έννοια της αξιοκρατίας κατέχει ιδιαίτερη τιμητική θέση αφού οι πάντες αναφέρονται σ' αυτήν με σεβασμό και λατρευτική διάθεση ενώ στην πράξη κάπου σπάνια τη συναντάς γιατί οι υπέρμαχοί της στα λόγια αποδεικνύονται ασυνεπείς και ανίσχυροι στα έργα. Άλλο πράγμα είναι να διακηρύσσεις την αξιοκρατία και άλλο να την εφαρμόζεις. Στη χώρα μας παίρνουν όλοι άριστα στο να εξυμνούν τα καλά της αξιοκρατίας αλλά κατά την προσπάθεια της ενθρόνισής της αλλάζουν τα συναισθήματα και στο θρόνο τοποθετείται η αναξιοκρατία για να συνεχίσει το αρνητικό της έργο. Πόσες και πόσες φορές δεν απογοητεύτηκε μέχρι τώρα ο λαός διαπιστώνοντας πως οι διακηρύξεις για επικράτηση της αξιοκρατίας έμειναν μόνον στα λόγια.
Με τη νέα κυβέρνηση που προέκυψε στη χώρα έγινε πολύς λόγος για αξιοκρατία και για βιογραφικά σημειώματα που κλήθηκαν να υποβάλουν οι ενδιαφερόμενοι για την κατάληψη και στελέχωση των γνωστών ανώτερων και ανώτατων θέσεων του κρατικού μηχανισμού. Όλοι περίμεναν ότι αυτές οι θέσεις που δεν ανήκουν στην υπαλληλική ιεραρχία αλλά στις πολιτικές μετακλητές θέσεις θα καταλαμβάνονταν από στελέχη του κυβερνώντος κόμματος γιατί αυτό εφαρμόζεται πάντοτε τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό πλήν ορισμένων διαφοροποιήσεων όπου σημαντικό ρόλο παίζει και η άριστη γνώση του αντικειμένου από κάποιο πρόσωπο ανεξάρτητα από την πολιτική του τοποθέτηση. Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να σπεύσει να πληρώσει αυτές τις θέσεις με όσον το δυνατόν καταξιωμένα στελέχη της παράταξής της έχασε πολύτιμο χρόνο προσπαθώντας να περάσει ένα ψευδεπίγραφο μήνυμα ότι όλοι οι πολίτες έχουν δικαίωμα και δυνατότητα να καταλάβουν μία απ' αυτές τις θέσεις. Η διακήρυξη αυτή έμεινε στα λόγια όπως ήταν αναμενόμενο και το αποτέλεσμα έδειξε πόσο εύκολες είναι οι διακηρύξεις και πόσο δύσκολες οι εφαρμογές. Θέλω να πιστεύω ότι οι προθέσεις του κ. πρωθυπουργού ήταν ειλικρινείς αλλά το αποτέλεσμα διέψευσε αυτές αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά την αναξιοπιστία των πολιτικών. Και το κακό δεν είναι ότι επελέγησαν πρόσωπα φύλλα διακείμενα προς την κυβέρνηση αλλά το ότι δεν εφαρμόστηκε η αξιοκρατία σε βαθμό που θα περίμενε κανείς αν κρίνουμε από τα επιλεγέντα πρόσωπα και από τις αντιδράσεις στελεχών του κυβερνώντος κόμματος ιδίως για τα πρόσωπα των Γεν. Γραμματέων των Περιφερειών. Άτομα με ανεπαρκείς επιστημονικές γνώσεις με αναξιόλογες σχετικές εμπειρίες και με αμφίβολες διοικητικές ικανότητες υποσκέλισαν πληθώρα ικανών στελεχών της αυτής παράταξης με βάση κριτήρια άσχετα προς την αξιοκρατία.
Αυτοί που αναλαμβάνουν τέτοιες θέσεις πρέπει να είναι προικισμένοι με πολλά προσόντα. Να διαθέτουν σοβαρή επιστημονική κατάρτιση, άφθονη εμπειρία, αποφασιστικότητα, εργατικότητα, αποτελεσματικότητα και προπαντός ήθος και ακεραιότητα. Τα προσόντα αυτά δεν μπορούν να πιστοποιηθούν με την υποβολή κάποιου βιογραφικού σημειώματος πλήν των επιστημονικών τίτλων οι οποίοι μπορεί να είναι άριστοι αλλά να αφορούν σε άτομα δειλά και ευθυνόφοβα χωρίς διορατικότητα και ακατάλληλα να διοικήσουν ένα μεγάλο οργανισμό. Συνεπώς κακώς δόθηκε τόση σημασία στα βιογραφικά σημειώματα τα οποία ούτως ή άλλως δεν ελήφθησαν καθοριστικά υπόψη αφού τελικά επικράτησαν κατά την επιλογή τα γνωστά κριτήρια. Εξάλλου τελείως λανθασμένη αποδείχθηκε και η εμμονή του κ. πρωθυπουργού να επιμένει σε μια τακτική που τελικά του αφαίρεσε πόντους από τα αποθέματα της αξιοπιστίας του.
Η αγωνία του να απαγκιστρωθεί από το παρελθόν και να δημιουργήσει μία νέα πολιτική κάστα τον οδήγησε σε πολλές περιπτώσεις στην επιλογή νέων και άπειρων προσώπων χαμηλών προσδοκιών ξεχνώντας ότι τα στελέχη δεν γίνονται από τη μια μέρα στην άλλη. Η καταξίωση έρχεται σκαλοπάτι - σκαλοπάτι και εκείνοι που καλούνται κάθε φορά στο τιμόνι ορισμένων μηχανισμών θα πρέπει να διακρίνονται για τις πολλαπλές γνώσεις και ικανότητες και για την άριστη εν γένει συγκρότηση του χαρακτήρος και του ήθους τους ανεξάρτητα από ηλικιακή κατάσταση και πολιτική τοποθέτηση.
Τις τελευταίες ημέρες βιώνουμε έντονες διεργασίες μεταξύ των πολιτικών των ΜΜΕ και άλλων φορέων στα θέματα της καταπολέμησης της αναξιοκρατίας και της διαφθοράς. Οι πολίτες ελπίζουν ότι αυτή τη φορά κάτι θετικό μπορεί να προκύψει. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια υπομονής. Η χώρα πρέπει επιτέλους να απαλλαγεί από το άγος της αναξιοκρατίας και της διαφθοράς που ευθύνονται για όλα τα δεινά που αντιμετωπίζει σήμερα η κοινωνία μας. Υψηλοί οι στόχοι και η υλοποίησή τους δεν μπορεί να προέλθει μόνον από τους πολιτικούς που άρχισαν ήδη να συνειδητοποιούν τη βαριά τους ευθύνη και το κακό που έγινε μέχρι τώρα στη χώρα από την αδράνειά τους. Χρειάζεται να συμπράξουν και όλοι οι πολίτες για την οριστική πάταξη της αναξιοκρατίας και της διαφθοράς που θεριεύει γιατί δεν επικρατούν οι αξίες που θα εμπόδιζαν την άνθησή της. Επιτέλους θα πρέπει να πιέζουν και να ζητούν ικανοποίηση παράνομων και ανήθικων αιτημάτων ούτε να διευκολύνουν και να καλύπτουν τις έκνομες ενέργειες των άλλων. Ας μην πάει χαμένη η προσπάθεια. Θα ωφεληθούμε όλοι.
* Ο δρ. Ι. Παπαδημόπουλος είναι δικηγόρος, πρώην βουλευτής της ΝΔ
