Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Επιδεινώθηκε η κατάσταση των ΜΜΕ σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες. Το Ιράν καταγράφεται ως μια από τις πιο επικίνδυνες χώρες για την άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος. Στις ΗΠΑ, επί εποχής Ομπάμα, τα ΜΜΕ είναι σε καλύτερη κατάσταση στο εσωτερικό, στο εξωτερικό όμως η λογοκρισία δεν έχει πάψει.
Η οργάνωση «Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα» εξέφρασε, σε πρόσφατη έκθεσή της για την κατάσταση της ελευθεροτυπίας παγκοσμίως, την ανησυχία της για την επιδείνωση της υφιστάμενης κατάστασης των Μέσων Ενημέρωσης και των δημοσιογράφων, σε ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες.
Με την ευκαιρία της δημοσίευσης της έκθεσης για την παγκόσμια ελευθερία του Τύπου στις 20 Οκτωβρίου, οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα προειδοποίησαν πως η Ευρώπη κινδυνεύει να απολέσει τον τίτλο της περιοχής - πρότυπο για την ελευθερία του Τύπου. Είναι ανησυχητικό, τονίζει η οργάνωση, το γεγονός ότι παραδοσιακά δημοκρατικά κράτη, όπως η Γαλλία, η Ιταλία ή η Σλοβακία, κάθε χρόνο πέφτουν ολοένα και περισσότερο στις θέσεις που αφορούν στην κατάταξη των χωρών που υποστηρίζουν την ελευθερία του Τύπου, τόνισε χαρακτηριστικά ο Γενικός Γραμματέας της Οργάνωσης, Jean-Francois Julliard. Για παράδειγμα, η Γαλλία, έπεσε οκτώ θέσεις σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, η Ιταλία πέντε θέσεις, αλλά και η Σλοβακία πάνω κάτω το ίδιο. Ακόμη και η Βουλγαρία κατέγραψε πτωτική τάση.
Η Τουρκία, ως υποψήφια χώρα για ένταξη στην Ε.Ε., έπεσε κατά 20 θέσεις στην κατάταξη και κατετάγη συγκεκριμένα στην θέση 122. Μια σειρά κρατών της Ε.Ε. το τρέχον έτος ξεπεράστηκαν αναφορικά με την ελευθεροτυπία από κράτη με κοινοβουλευτικό σύστημα στην Αφρική όπως Νότια Αφρική, Μαλί και Γκάνα αλλά και τη Λατινική Αμερική, όπως Ουρουγουάη, Τρινιντάντ και Τομπάγκο.
Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, εργαζόμενοι στα Μέσα Ενημέρωσης δέχθηκαν επιθέσεις: Στην Ιταλία, ομάδες της Μαφίας αλλά και στην Ισπανία η ΕΤΑ, θεωρούνται υπεύθυνες για απειλές και επιθέσεις σε βάρος εργαζομένων στα ΜΜΕ. Αλλά και στα Βαλκάνια το πρόβλημα μεγιστοποιήθηκε και συνοδεύτηκε από δολοφονικές επιθέσεις σε βάρος εκπροσώπων των ΜΜΕ: Έτσι, για παράδειγμα στην Κροατία, ο ιδιοκτήτης του εβδομαδιαίου περιοδικού «Nacional» σκοτώθηκε σε βομβιστική επίθεση.
Εντούτοις, παρά τα σημαντικά μειονεκτήματα ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών αναφορικά με την ελευθεροτυπία, συνεχίσουν να κατέχουν την πλειοψηφία των πρώτων 20 θέσεων. Η Γερμανία βρίσκεται κατά το τρέχον έτος στη 18η θέση, παρά το γεγονός ότι και εκεί καταγράφηκαν παραβιάσεις των δικαιωμάτων των δημοσιογράφων, on – line επιτήρηση και παρακολούθηση της δραστηριότητάς τους. Καταγράφηκαν επίσης μεμονωμένα περιστατικά άσκησης σωματικής βίας σε βάρος δημοσιογράφων, αλλά και στέρηση πρόσβασης σε δημόσιες πληροφορίες.
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Οι ιδιαίτερα σημαντικές απώλειες του Ιράν και του Ισραήλ είναι τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το Ιράν, για παράδειγμα, βρίσκεται στην 172η θέση και αμέσως μετά ακολουθούν χώρες που στην κυριολεξία δεν αποδέχονται την ελευθεροτυπία, όπως το Τουρκμενιστάν, η Βόρεια Κορέα και η Ερυθραία. Στην τελευταία δεν επιτρέπεται καν η λειτουργία ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης
Ιράν, από τις χειρότερες χώρες
Η καταστολή, η παρενόχληση και ο εκφοβισμός των δημοσιογράφων στο Ιράν, έχουν λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις το τρέχον έτος, επισημαίνουν οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα. Η κατάσταση αυτή επιδεινώθηκε από την αμφισβητούμενη επανεκλογή του προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ που βύθισε τη χώρα σε βαθιά κρίση. Η σκληρή στάση του καθεστώτος επιδείχθηκε ενάντια στους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης αλλά και τους bloggers. Καλλιέργεια αυτολογοκρισίας, κρατικός έλεγχος των Μέσων Ενημέρωσης, κατάχρηση και παράνομες συλλήψεις ή κρατήσεις από την αστυνομία και ένας αυξανόμενος αριθμός των δημοσιογράφων που φυλακίστηκαν, αυτή είναι η κατάσταση της ελευθερίας των Μέσων Ενημέρωσης στο Ιράν το τελευταίο χρονικό διάστημα.
Ισραήλ: Λογοκρισία και έλεγχος των ειδήσεων κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα
Η Στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα τον Δεκέμβριο του 2008 και τον Ιανουάριο του 2009, επηρέασαν σοβαρά την κατάσταση των Μέσων Ενημέρωσης και των δημοσιογράφων στο ίδιο το Ισραήλ: Αποτέλεσμα, η χώρα, αναφορικά με την ελευθεροτυπία, να βρίσκεται πίσω από το Κουβέιτ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Όχι μόνο στα Παλαιστινιακά εδάφη, αλλά και σε ολόκληρο το Ισραήλ οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν ήταν σοβαροί. Η στρατιωτική λογοκρισία απείλησε σοβαρά τη δημοσιογραφική έρευνα
Βελτίωση της κατάστασης στις ΗΠΑ στην μετά- Ομπάμα εποχή
Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται φέτος στις πρώτες 20 θέσεις της γενικής κατάταξης για την ελευθερία του τύπου. Αιτία σε αυτό είναι βασικά η ανάληψη των καθηκόντων από τον Ομπάμα τον Ιανουάριο του 2009. Ο περιορισμός της πληροφόρησης στο όνομα της εθνικής ασφάλειας μειώθηκε αισθητά, ενώ καταβλήθηκαν και σοβαρές προσπάθειές τους για τη βελτίωση της πρόσβασης στις δημόσιες πληροφορίες. Μια διαφορετική εικόνα προκύπτει, ωστόσο, κατά την εξέταση της συμπεριφοράς των ΗΠΑ στις αποστολές στο εξωτερικό (θέση 108 στην κατάταξη, «έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες»). Πράγματι, η χώρα εξακολουθεί να συμμετέχει σε δύο πολέμους: Η στάση των αμερικανικών στρατιωτικών αρχών ασφαλείας απέναντι στα Μέσα Ενημέρωσης σε Ιράκ και Αφγανιστάν παραμένει ανησυχητική. Οι Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα κατέγραψαν επιθέσεις κατά των δημοσιογράφων από τον στρατό των ΗΠΑ, καθώς και αρκετές συλλήψεις μελών του Τύπου.
