Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου στην Κύπρο ήταν πολύ χρήσιμη, από τη σκοπιά τού ότι ο ίδιος προσδιόρισε με σαφήνεια τη στρατηγική του, τόσο στο Κυπριακό όσο και απέναντι στην ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. Με την ευκαιρία αυτή έγινε σαφέστατη και η πολιτική του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια, αναφορικά με τη σχέση Κυπριακού και τουρκικής ένταξης στην Ε.Ε. Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι τώρα γνωρίζουμε με επάρκεια τη στρατηγική, τόσο της Αθήνας όσο και της Λευκωσίας, απέναντι στην τουρκική ένταξη και, φυσικά, υπό το πρίσμα τού κατά πόσον οι ευρωτουρκικές ενταξιακές διαπραγματεύσεις επηρεάζουν το Κυπριακό. Δεδομένης της αλλαγής κυβέρνησης στην Ελλάδα, αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία.
Ο Γιώργος Παπανδρέου ξεκαθάρισε καταρχήν ότι η κυβέρνησή του θεωρεί ως λύση του Κυπριακού «μία Δημοκρατία με όρους συλλειτουργίας και όχι συγκυριαρχία δύο λαών και ιδρυτικών κρατών», όπως θέλουν οι Τούρκοι.
«Ζητούμενο της διαπραγμάτευσης δεν είναι η κατάλυση, αλλά η μετεξέλιξη του κυπριακού κράτους, μέλους του Ο.Η.Ε., μέλος της Ε.Ε., με τρόπο που να διασφαλίζονται η συνέχειά του, τα κυριαρχικά του δικαιώματα, η ικανότητά του να ανταποκριθεί στις ευρωπαϊκές και διεθνείς υποχρεώσεις του, η λειτουργικότητα και οι ουσιαστικές εξουσίες της κεντρικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης», όπως υπογράμμισε στη βαρυσήμαντη ομιλία που εκφώνησε τη Δευτέρα στην Κυπριακή Βουλή.
«Στόχος είναι ο τερματισμός αυτής της στρατιωτικής κατοχής εκ μέρους της Τουρκίας», τόνισε ο πρωθυπουργός. «Η Ελλάδα, όπως και ο κυπριακός ελληνισμός, δεν αποδεχόμαστε τη διχοτόμηση», διακήρυξε.
Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΔΕΝ ΑΠΟΔΕΧΕΤΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ
Αυτά τα πράγματα ακούγονται κοινοτυπίες στην Ελλάδα. Φαντάζουν αυτονόητα. Δεν είναι, όμως, καθόλου έτσι στα μάτια των Τούρκων. Αποκαλυπτικό της νοοτροπίας τους είναι σχετικό δημοσίευμα του δημοσιογράφου Γιουσούφ Κανλί, της τουρκικής εφημερίδας «Χουριέτ», αναφερόμενο σε συνέντευξη που έδωσε ο Κύπριος πρόεδρος Δ. Χριστόφιας. Αξίζει να δούμε κάποια χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
«Ο Ελληνοκύπριος ηγέτης ξεκαθάρισε ότι στόχος των συνομιλιών του με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, δεν είναι να δημιουργήσει μια νέα ομοσπονδιακή δημοκρατία ή ένα νέο ομοσπονδιακό κράτος, αποτελούμενο από τις δύο υφιστάμενες πολιτικές οντότητες στο νησί, αλλά να εξετάσει ποιες ομοσπονδιακές συνιστώσες θα πρέπει να προστεθούν στην Κυπριακή Δημοκρατία και να ενσωματώσει στη διοίκησή του την «τουρκοκυπριακή συνιστώσα». Ο Χριστόφιας ήταν σαφής στο ότι αν ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ θέλει επίλυση του Κυπριακού πριν από το τέλος της θητείας του, τον Απρίλιο, θα πρέπει να αποδεχτεί ότι σε μια ενωμένη Κύπρο οι Τουρκοκύπριοι - πλην της συμμετοχής τους σε κεντρική κυβέρνηση στη βάση της πολιτικής ισότητας - μπορούν να έχουν μόνο περιορισμένη αυτοδιοίκηση, όχι πλήρη κυριαρχία. Ο Χριστόφιας δεν θέλει ένα νέο κράτος στην Κύπρο, αλλά μια Κυπριακή Δημοκρατία με κάποιες ομοσπονδιακές συνιστώσες», γράφει ο απεσταλμένος της «Χουριέτ» και καταλήγει στο συμπέρασμα:
«Μετά τη συνομιλία μου με τον Δ. Χριστόφια, ενισχύθηκε η πεποίθησή μου ότι η διαδικασία είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, εκτός και αν με κάποιο τρόπο μετριάσει τη μονομερή προσέγγισή του».
Ο Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ Ε.Ε.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός διακήρυξε στο Κυπριακό Κοινοβούλιο ότι τάσσεται αμετακίνητα υπέρ της ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε., χαρακτηρίζοντας, μάλιστα, «στρατηγικού» χαρακτήρα αυτήν την επιλογή του.
«Στρατηγική επιλογή της Ελλάδας είναι η ενεργός υποστήριξη του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της Τουρκίας», δήλωσε χωρίς περιστροφές.
Δεν δίστασε, μάλιστα, ο Γ. Παπανδρέου να έρθει δημοσίως σε ευθεία σύγκρουση με τη γραμμή του Γάλλου προέδρου, Νικολά Σαρκοζί, και της Γερμανίδας καγκελαρίου, Άνγκελα Μέρκελ, οι οποίοι αρνούνται τώρα την ένταξη της Τουρκίας ως πλήρες μέλος στην Ε.Ε. και αντ’ αυτής προωθούν την εγκαθίδρυση μιας ειδικής σχέσης, μιας «προνομιακής σχέσης» Άγκυρας - Βρυξελλών, όπως την αποκαλούν.
«Υπήρξα, όπως γνωρίζετε, ένας από τους πρωτεργάτες αυτής της ελληνικής στρατηγικής, που επιμένει να κρατά την πόρτα ανοιχτή στην προοπτική της πλήρους ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. και όχι να την υποκαταστήσει με τη νεφελώδη προοπτική μιας ειδικής σχέσης. Δεν πιστεύω σε αυτήν την ειδική σχέση, η οποία θα μπορούσε να έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις για τα ελληνικά και κυπριακά συμφέροντα», διακήρυξε ο Γ. Παπανδρέου στην ομιλία του στην Κυπριακή Βουλή.
Η απόφαση αυτή είναι πολύ σοβαρή και κάθε άλλο παρά απαλλαγμένη κινδύνων. Το να έρχεται η Ελλάδα σε ανοιχτή ρήξη με τη Γαλλία και τη Γερμανία για χάρη της... Τουρκίας (!) μπορεί να μην είναι πια πρωτότυπο από την εποχή της κυβέρνησης του Κώστα Σημίτη, δεν είναι όμως και ευχάριστο.
Δεν είναι δε και καθόλου αποδοτικό, αν κρίνει κανείς από τα αποτελέσματα αυτής της υπερδεκάχρονης πολιτικής των κυβερνήσεων Κ. Σημίτη και Κ. Καραμανλή, μια πολιτική που δείχνει διατεθειμένος να συνεχίσει και να εντείνει ο Γ. Παπανδρέου.
Η Τουρκία καθόλου δεν δείχνει... ευγνωμοσύνη γι’ αυτήν την ελληνική πολιτική απέναντί της. Αντιθέτως, τη θεωρεί ένδειξη αδυναμίας και κλιμακώνει την επιθετικότητα και τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο, στο Κυπριακό, στη Θράκη...
ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΒΕΤΟ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑ ΝΟΥ Ο Δ. ΧΡΙΣΤΟΦΙΑΣ
Η στρατηγική τού προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δ. Χριστόφια, δεν ταυτίζεται στον τελικό στόχο με εκείνη του Γ. Παπανδρέου, αλλά εναρμονίζεται πλήρως μαζί της για το ορατό μέλλον.
Ενώ ο Γ. Παπανδρέου έχει ως στρατηγική την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. - ουσιαστικά πάση θυσία - επειδή εκτιμά ότι ούτως ή άλλως αυτή η ένταξη θα βελτιώσει τη συμπεριφορά της Άγκυρας στα ελληνοτουρκικά και στο Κυπριακό, ο Δ. Χριστόφιας ουσιαστικά αδιαφορεί αν τελικά η Τουρκία μπει ή δεν μπει στην Ε.Ε. Τον ενδιαφέρει, όμως, να αξιοποιεί όσο το δυνατόν περισσότερο τις διάφορες φάσεις των διαπραγματεύσεων της Άγκυρας με τις Βρυξέλλες, προκειμένου να αποσπά τουρκικές υποχωρήσεις από τις άκρως αρνητικές θέσεις της Άγκυρας στο Κυπριακό, με τελικό στόχο, φυσικά, την επίλυση του προβλήματος.
Για να το πούμε απλούστερα, ο Δ. Χριστόφιας ενδιαφέρεται να «στριμώχνει» την Τουρκία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί τη διακοπή ή το ολοκληρωτικό «πάγωμα» των ευρωτουρκικών ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, όσες διακηρύξεις και αν γίνονται για λόγους εσωτερικής κυπριακής κατανάλωσης περί του αντιθέτου, μπορούμε από τώρα να προεξοφλήσουμε ότι ποτέ η Λευκωσία και η Αθήνα δεν έχουν την πρόθεση να βάλουν βέτο και να σταματήσουν την τουρκική ένταξη στην Ε.Ε., όσο εξαρτάται από την Ελλάδα και την Κύπρο, οτιδήποτε και αν κάνει η Άγκυρα.
Ο Δ. Χριστόφιας, όμως, έχει ένα καταληκτικό σημείο ανοχής, το οποίο τοποθετείται στο απώτατο μέλλον: δεν επιθυμεί να μπει η Τουρκία στην Ε.Ε., χωρίς προηγουμένως να έχει λυθεί το Κυπριακό.
«Δεν μπορούμε να δεχτούμε η Τουρκία να προχωρήσει ανεμπόδιστα σε πλήρη ένταξη στην Ε.Ε., χωρίς πρώτα επίλυση του Κυπριακού προβλήματος πάνω στη σωστή, όπως λέμε, βάση», δήλωσε κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου που έδωσε με τον Γ. Παπανδρέου στη Λευκωσία.
«ΟΔΙΚΟ ΧΑΡΤΗ» ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΤΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ
Η στρατηγική, τόσο του Γ. Παπανδρέου όσο και του Δ. Χριστόφια, δεν επιτρέπει ελπίδες ότι η Αθήνα και η Λευκωσία θα απαιτήσουν το Δεκέμβριο αυστηρές κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας για την άρνησή της να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας που έχει υπογράψει με την Ε.Ε. και το οποίο επιβάλλει το άνοιγμα των λιμανιών και των αεροδρομίων της Τουρκίας σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., άρα και σε πλοία και αεροπλάνα υπό κυπριακή σημαία. Αποκλείεται, δηλαδή, να υπάρξει κυπριακό και ελληνικό βέτο κατά της συνέχισης των ευρωτουρκικών ενταξιακών συνομιλιών, μέχρις ότου η Άγκυρα αλλάξει στάση και εφαρμόσει το περιβόητο πρωτόκολλο.
«Στόχος μας δεν είναι η τιμωρία της Τουρκίας. Στόχος είναι η αξιοποίηση του οροσήμου του Δεκεμβρίου για την προώθηση της επίλυσης του Κυπριακού», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Δ. Χριστόφιας στην προαναφερθείσα συνέντευξη.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέλαβε στην ίδια συνέντευξη τη θεμελιώδη θέση που έχει ήδη εκφράσει: μετά την αυστηρή και αντικειμενική αξιολόγηση της Τουρκίας το Δεκέμβριο, πρέπει να καταρτιστεί ένας «Οδικός Χάρτης» από την Ε.Ε. που θα καλύπτει τις υποχρεώσεις και τα οφέλη της Τουρκίας σε όλη τη χρονική περίοδο από το Δεκέμβριο μέχρι την τελική ένταξή της στην Ε.Ε.
Αυτονόητο είναι πως ακόμη και μόνο η συζήτηση για Οδικό Χάρτη από το Δεκέμβριο ως την τουρκική ένταξη στην Ε.Ε. προεξοφλεί ότι το Δεκέμβριο δεν πρόκειται να ληφθεί απόφαση παγώματος ή διακοπής των ευρωτουρκικών διαπραγματεύσεων, άρα ότι Αθήνα και Λευκωσία δεν προτίθενται να απαιτήσουν κάτι τέτοιο.
ΙΣΧΥΡΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΟΣΩΝ ΗΤΑΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΝ
Σε επίπεδο ηγεσιών, τα δύο μεγαλύτερα κυπριακά κόμματα, το αριστερό ΑΚΕΛ και ο δεξιός ΔΗΣΥ, που μαζί συγκεντρώνουν γύρω στο 60% - 65% του εκλογικού σώματος, είναι υπέρ αυτής της πολιτικής. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο με μεγάλο τμήμα της βάσης τους. Όσοι ήταν κατά του σχεδίου Ανάν, σε μεγάλο κομμάτι τους διαφωνούν με αυτήν την τακτική και τον Οδικό Χάρτη απέναντι στην Τουρκία.
Τα αισθήματά τους εκφράζει κύριο άρθρο της συντηρητικής εφημερίδας «Σημερινή», η οποία υπήρξε σημαιοφόρος του «Όχι» στο σχέδιο Ανάν.
«Είναι εμφανές ότι το ορόσημο του Δεκεμβρίου έχει αχρηστευθεί από τη νέα θέση Αθήνας - Λευκωσίας για ένα νέο Οδικό Χάρτη στην Τουρκία.
Πιστός στην από δεκαετίας πολιτική του για την εξημέρωση του τουρκικού θηρίου, ο Παπανδρέου επέβαλε το νέο δόγμα στη Λευκωσία. Η Τουρκία θα περάσει αλώβητη και το ορόσημο του Δεκεμβρίου και το νέο Οδικό Χάρτη. Τώρα η αποθηρίωση και η αποθράσυνσή της δεν θα έχουν όρια! Μπροστά σε μια περιδεή Αθήνα και μιαν αδύναμη Λευκωσία, γιατί να προβεί σε οποιαδήποτε υποχώρηση και γιατί να εφαρμόσει τις θεσμικές υποχρεώσεις της;», γράφει, μεταξύ πολλών άλλων, η «Σημερινή» στο κύριο άρθρο του φύλλου της Τρίτης.
