Η συντριπτική ήττα της Ν.Δ. (και προσωπικά του κ. Καραμανλή) της 4ης Οκτωβρίου 2009 μπορεί μέσα από μια επώδυνη και μακρά περίοδο ενδοσκόπησης να της επιτρέψει να ξαναδεί με άλλον τρόπο τα πράγματα με ενδεχόμενο να αποβούν επωφελή γι’ αυτή και για τον τόπο οι όποιες αλλαγές της επισυμβούν.
Ωστόσο δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες μπορεί να ερμηνευθεί αφενός ως ομολογία αδυναμίας να αντιμετωπίσει η απελθούσα παράταξη τα μεγάλα προβλήματα της χώρας και αφετέρου να θεωρηθούν ως βάσιμες οι αιτιάσεις του Γ. Σουφλιά ότι οι εκλογές έγιναν για το καλό του έθνους και της ίδιας της Ν.Δ.
Τώρα γιατί ο κ. Σουφλιάς-ο μόνος ίσως διασωθείς υπουργός του κ. Καραμανλή από πλευράς επιτελεσθέντος έργου-θεώρησε ότι είναι καλό για το έθνος η έλευση του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία είναι κάτι που ίσως μας το αποκαλύψουν οι ιστορικοί του μέλλοντος.
Από την άλλη πλευρά ο θριαμβευτής των εκλογών Γ. Παπανδρέου και φυσικά το ΠΑΣΟΚ με τα πρώτα δείγματα γραφής εκπέμπουν ισχυρό μήνυμα για διακυβέρνηση νέου τύπου-με φρεσκάδα και με στοιχεία σύγχρονου μάνατζμεντ- ικανής να οδηγήσει τη χώρα και την κοινωνία μας πιο κοντά στις αντιλήψεις, στη νοοτροπία και στη συμπεριφορά των πιο προηγμένων ευρωπαϊκών χωρών.
Διότι η Ελλάδα ή θα εναρμονίσει τον βηματισμό της με τις πιο προηγμένες χώρες της Ε.Ε. ή θα μετατραπεί σε θλιβερό επαίτη κονδυλίων που περιφέρει τον αρχοντοχωριατισμό και τη νοοτροπία ιθαγενών βλαχοδημάρχων που δήθεν “όλα τα σφάζουν και όλα τα μαχαιρώνουν” αλλά επί της ουσίας ουδέν. Ή θα αναπτύξει τους τομείς όπου εμφανίζει συγκριτικά πλεονεκτήματα ή θα λειτουργεί ως παρίας που θα επικαλείται μονίμως περασμένα μεγαλεία.
Ο Γ. Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ στοιχηματίζουν τώρα για λογαριασμό ολόκληρου του πολιτικού συστήματος τη δυνατότητά του να βγει από το τέλμα και να ξανα-εμπνεύσει τις νέες γενιές με καινούριο όραμα. Αλλιώς αυτό αδύναμο και μοιραίο θα οδηγηθεί σε πλήρη απαξίωση με ορατό τότε τον κίνδυνο νομιμοποίησης στη λαϊκή συνείδηση του φαντάσματος των διαφόρων εκδοχών του φασισμού.
Γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη οι θεσμικές υστερήσεις που θυμίζουν τριτοκοσμικό τοπίο και τα διαρθρωτικά μας προβλήματα επειγόντως να θεραπευθούν με συντονισμένες εκσυγχρονιστικές προσπάθειες σε όλα σχεδόν τα επίπεδα. Η εκ νέου, λοιπόν, ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ ας αποτελέσει την ευκαιρία για δραστικές παρεμβάσεις που θα ελευθερώσουν την κοινωνία μας από χρόνιες δυσλειτουργίες και εκφυλισμούς.
Για να γίνουν όλα αυτά δεν απαιτείται καμιά, δομικού χαρακτήρα, κοινωνική επανάσταση. Απαιτείται πολύ απλά αστικός εκσυγχρονισμός στα βασικά μας χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα δεν μπορεί η χώρα να συνεχίζει να σέρνεται στους σκοτεινούς λαβυρίνθους της παραοικονομίας (πρωταθλητές στη φοροδιαφυγή) ενώ ήδη συμπληρώνει 30 χρόνια ως πλήρες μέλος της οικογένειας των πιο αναπτυγμένων ευρωπαϊκών κρατών.
Διότι είναι αναμφίβολη η συμβολή της παραοικονομίας στη διαφθορά του πολιτικού μας συστήματος (υπόγειες χρηματοδοτήσεις κομμάτων και πολιτευτών) κάτι που μπορεί σε μεγάλο βαθμό να θεραπευθεί με τον νέο εκλογικό νόμο που ήδη εξήγγειλε η κυβέρνηση.
Συνδεδεμένο με όλα αυτά είναι και τμήμα του πλέγματος της ελληνικής δικαιοσύνης. Γι’ αυτό και θα πρέπει να πάψει πλέον να διορίζεται και να ελέγχεται η ηγεσία της από την εκάστοτε κυβέρνηση. Ως εκ τούτου ακούγονται πολύ θετικές οι προτάσεις της ένωσης εισαγγελέων όπως και η πρόταση Παπανδρέου να επιλέγεται η ηγεσία της Δικαιοσύνης από τη Βουλή. Αυτά τα δύο-δηλ. παραοικονομία και Δικαιοσύνη-αν διορθωθούν συνιστούν από μόνα τους “επανάσταση” που θα απελευθερώσει δημιουργικές δυνάμεις και θα εμπνεύσει εμπιστοσύνη στο σύστημα.
Ακόμη, ως κοινωνία, χρειαζόμαστε εργαλεία ικανά να αναδείξουν τις αρετές μας και να αμβλύνουν ή να απαλείψουν τις γνωστές αδυναμίες μας σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο. Τέτοια εργαλεία είναι: η Παιδεία/εκπαίδευση και η αξιοκρατία.
Ένα αναπτυγμένο και ευέλικτο εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα και είναι σε θέση να επηρεάσει θετικά και τα άλλα συστήματα και υποσυστήματα ώστε να διαχειρισθούμε με επιτυχία τη μεταβιομηχανική εποχή της γνώσης και των πληροφοριών.
Ένα δεύτερο εργαλείο είναι να οικοδομήσουμε ένα δίκαιο οικονομικό και κοινωνικό σύστημα στηριγμένο στην αξιοκρατία χωρίς περιορισμούς στις ευκαιρίες προόδου αλλά και δίχως έλλειμμα αλληλεγγύης στα πιο αδύναμα μέλη της κοινωνίας μας. Η αξιοκρατία να γίνει εθνικός μας στόχος διότι μ’ αυτή το σύστημα κινείται πάντοτε προς τα εμπρός ενώ η ημετεροκρατία και ο κομματισμός το καθηλώνει.
Η χώρα μας αξιοποιώντας τα πολλά συγκριτικά της πλεονεκτήματα έχει όλες τις δυνατότητες να ανθίσει στην οικονομία, στις τέχνες και στα γράμματα.
Πρέπει όμως να πάψουμε να αφήνουμε αναξιοποίητο ένα τεράστιο δυναμικό επιστημόνων και επαγγελματιών που διακρίνεται και αναγνωρίζεται διεθνώς, με γνώση και εμπειρία και ικανό να μας οργανώσει, να μας εκπαιδεύσει και να μας οδηγήσει όπως έγινε π.χ. στη διοργάνωση των ολυμπιακών αγώνων.
Εμείς, αν θέλουμε, μπορούμε - η Ελλάδα μπορεί – στο ευρωπαϊκό πλαίσιο να κερδίσουμε τη μάχη της ευημερίας αρκεί να απαλλαγούμε από παλαιοκομματικές πρακτικές και να κάνουμε σύγχρονες επιλογές. Τότε θα διαμορφωθούν και οι όροι για ένα καλύτερο και προπαντός ασφαλέστερο μέλλον ικανό να υπερβαίνει ακόμη και τις μεγάλες υπερεθνικές κρίσεις.
Ο Δημήτρης Νούλας είναι χημικός
* Το κείμενο γράφτηκε πριν από τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης
