Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Σύνδεσμος Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων
Πάνε πια οι εποχές όπου ο καθείς ψήφιζε τα κόμματα από ιδεολογία. Μηδενική πια ανοχή και στη νέα κυβέρνηση, μια ρήση που από παντού ακούγεται στους δρόμους. Η αγορά στενάζει, οι μικρομεσαίοι υποφέρουν. Πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης. Θα καλλιεργηθεί άραγε νέα νοοτροπία;
Οι πρώτες 100 μέρες, είπε ο νέος πρωθυπουργός, θα είναι για να αναπνεύσει ο κόσμος. Οι συμβολικές κινήσεις μάλλον έχουν πάρει τη σκυτάλη και οι πράξεις για τον παρθενικό εφησυχασμό του κόσμου πρόκειται να διαδεχθούν η μία την άλλη. Ήδη οι πρώτες εντολές για την κατάργηση των όποιων επιτροπών στα υπουργεία αλλά και οι έκθεση εντός μιας εβδομάδας από τους αρμόδιους υπουργούς των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα υπουργεία, δείχνουν πως υπάρχει διάθεση τουλάχιστον για κάποιες πρώτες αλλαγές. Θα μπορούσε όμως ο Γιώργος Παπανδρέου να πράξει διαφορετικά; Η πίεση του κόσμου πλέον είναι τόσο μεγάλη που στην κυριολεξία ο κάθε πολίτης παραμονεύει με το δάκτυλο στη σκανδάλη. Το ποσοστό που έδωσε την πλειοψηφία στο ΠΑΣΟΚ είναι μετακινούμενο και σε καμία περίπτωση διαχειρίσιμο και αυτό το γνωρίζει πολύ καλά ο πρωθυπουργός. Πάνε πια οι εποχές όπου ο καθείς ψήφιζε από ιδεολογία ή για να το πούμε καθαρά, αυτοί που ψηφίζουν από ιδεολογία είναι η μειοψηφία. Με την ίδια ευκολία που δόθηκε το ποσοστό αυτό στο ΠΑΣΟΚ, με την ίδια άνεση μπορεί να προσφερθεί ξανά στις επόμενες εκλογές στη ΝΔ. Μια ΝΔ που δεν μπήκε καν στον κόπο να κριτικάρει τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης καθώς είναι απορροφημένη στα εσωτερικά της προβλήματα. Όμως το «ξεκαθάρισμα» που θα συμβεί στο κόμμα αυτό αρχές Νοεμβρίου με τη διεξαγωγή του συνεδρίου και με άλλον/η αρχηγό στο τιμόνι, θα το αναγεννήσει από τις στάχτες του. Και συνήθως μετά από ένα τέτοιο συνέδριο, το κάθε κόμμα μπαίνει κατόπιν δυναμικά στη μάχη. Οι πρώτες πράξεις, λοιπόν, που αποκαλύπτουν τη διάθεση για μια άλλη διακυβέρνηση του τόπου, βλέπουν ήδη το φως της δημοσιότητας. Οι κινήσεις αυτές γίνονται και για να αποβάλλει τμηματικά ο Γιώργος Παπανδρέου το άγχος από το βάρος που έχει στις πλάτες του λόγω της μεγάλης διαφοράς που πέτυχε σε βάρος του Καραμανλή, την ισχυρή λαϊκή εντολή και την επιτακτική ανάγκη να διατηρήσει ανέπαφο - τουλάχιστον για την αρχή - το ποσοστό αυτό. Στην πορεία, ο νέος πρωθυπουργός θα έχει να αντιμετωπίσει πολλά. Θα έχει τους δημοσκόπους που θα δουλεύουν πυρετωδώς και κάθε φορά θα του υποδεικνύουν το πώς κάποιο ενδεικτικό τμήμα του κόσμου βλέπει τον τρόπο άσκησης της εξουσίας του. Θα έχει τις κοινωνικές τάξεις που θα διαμαρτύρονται για το ένα ή το άλλο πρόβλημα που δεν βρίσκει τη λύση του. Θα έχει να αντιμετωπίσει κοινωνικές αναταραχές ειδικά σε θέματα που αφορούν στους μετανάστες καθώς ένα τμήμα του κόσμου φέρεται ρατσιστικά, κάτι που αντιπαρέρχεται τις απόψεις του, αλλά και άλλες αναταραχές που θα προκύψουν λόγω της μη επίλυσης σημαντικών οικονομικών προβλημάτων. Πώς θα αντιμετωπίσει, για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός και το επιτελείο του την τακτική των τραπεζών να αυξάνουν τα επιτόκια και να συμπιέζουν τους πολίτες οικονομικά μιας και δεν τους είναι καθόλου εύκολο πια να μην δανείζονται από αυτές; Με τι είδους ενέσεις ρευστότητας και για πόσο καιρό θα πριμοδοτήσει την αγορά και με ποιο τρόπο; Η αγορά στενάζει και ειδικά οι μικρομεσαίοι. Το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθηνών επισημαίνει ότι κυρίαρχο ζήτημα αναδεικνύεται η διοχέτευση ρευστότητας στην αγορά και η ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας με δημιουργία πλαισίου αναχρηματοδότησης ληξιπρόθεσμων οφειλών, αξιοποίηση του ΤΕΜΠΜΕ και των εγγυήσεων των 15 δισ. ευρώ από το πακέτο ρευστότητας των Τραπεζών, βελτίωση του «ΤΕΙΡΕΣΙΑ» και χαλάρωση των περιθωρίων επιχειρηματικού στιγματισμού σε περίοδο κρίσης, πάγωμα δανειακών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων που πλήττει η κρίση για ένα χρόνο, παροχή εγγυήσεων του δημοσίου προς τις επιχειρήσεις με αντικειμενικά κριτήρια όπως και αντιμετώπιση της μάστιγας των μεταχρονολογημένων επιταγών. Υπογραμμίζει, μάλιστα, ότι «τα περιθώρια για εφησυχασμό και καθυστερήσεις είναι πλέον ανύπαρκτα». Όπως βλέπουμε λοιπόν, από παντού ασκείται πίεση για ρυθμίσεις και μέτρα που θα κάνουν τη ζωή των πολιτών αν όχι πιο άνετη, τουλάχιστον υποφερτή. Η αγορά, από την άλλη, στενάζει και οι εμπορικές επιχειρήσεις – ιδιαίτερα οι συνοικιακές, αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες και ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση πολυκαταστημάτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του εμπορικού συλλόγου, οι συνοικιακές αγορές, εξαιτίας του συνεχώς μεγεθυνόμενου ποσοστού συγκέντρωσης στην εμπορική δραστηριότητα, συρρικνώνονται, με αποτέλεσμα σε ορισμένες απ’ αυτές ο δείκτης διαθεσιμότητας να υπερβαίνει το 20%. Σημειώνεται ότι στην αγορά τροφίμων την περίοδο 2000-2008 οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις έχασαν σημαντικό μερίδιο αγοράς, ενώ ανάλογη εικόνα καταγράφηκε και στην αγορά ειδών ένδυσης και υπόδησης. Αν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς και τα λουκέτα που μπαίνουν καθημερινά στις εταιρίες, τα τετραήμερα, τις απολύσεις που είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο χωρίς από την άλλη μεριά, όπως λέει η ΓΣΕΕ, να δημιουργούνται νέες θέσεις πλήρους και σταθερής απασχόλησης, τα προγράμματα STAGE (που έχει υποσχεθεί την κατάργησή τους ο νέος πρωθυπουργός) και τους διορισμούς ορισμένου χρόνου στο δημόσιο, στις ΔΕΚΟ και ΟΤΑ, τα πράγματα όχι απλά είναι δύσκολά και σύνθετα, αλλά χρειάζονται μεγάλες τομές για την επίλυσή τους. Σε περίοδο μάλιστα διεθνούς οικονομικής κρίσης, όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να επιλυθούν με κανένα «μαγικό ραβδάκι». Καλείται λοιπόν η νέα κυβέρνηση να αναμετρηθεί με πολλά και δυσεπίλυτα προβλήματα. Για τις πρώτες 100 μέρες υπάρχουν υποσχέσεις για άμεσα μέτρα. Οι πρώτες εντολές δόθηκαν και η λογοδοσία φαίνεται πως είναι ο πρώτος στόχος της κυβέρνησης Παπανδρέου. Λογοδοσία που θα υπηρετήσει την ενημέρωση του πολίτη για την άσχημη οικονομική κατάσταση της χώρας και τους φταίχτες της. Μακάρι όλα αυτά να μην είναι απλά κινήσεις εντυπωσιασμού και παράτασης της πίστωσης χρόνου και ανοχής στην κυβέρνηση. Είθε να καλλιεργηθεί σταδιακά μια καινούργια νοοτροπία αντιμετώπισης των δύσκολων καταστάσεων που αντιμετωπίζει εδώ και πολλά χρόνια η χώρα. Γιατί τα περιθώρια έχουν πράγματι στενέψει. Και η λαϊκή εντολή στο ΠΑΣΟΚ όσο ισχυρή και αν είναι, άλλο τόσο μπορεί να γίνει κόλαφος στην περίπτωση που υπάρξει επιστροφή στο κακό του παρελθόν.
