Και εκεί που όλοι νομίζαμε πως τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής δεν θα απασχολούσαν την προεκλογική περίοδο, αίφνης διαπιστώσαμε πως μια περίεργη (προφανώς, όμως, διόλου τυχαία) αποστροφή του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Παπανδρέου για τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρουπόλεως, έδωσε την αφορμή ώστε τα εθνικά θέματα να περιληφθούν στην ατζέντα της αντιπαραθέσεως των δύο μεγάλων κομμάτων εξουσίας.
Ο Γ. Α. Παπανδρέου δήλωσε πως θα επανεξετάσει τη συμφωνία Ελλάδος – Ρωσίας – Βουλγαρίας για τον εν λόγω αγωγό, ο οποίος, εν πάση περιπτώσει, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια παρακαμπτήριος οδός του Βοσπόρου στη ροή του ρωσικού πετρελαίου προς την Ευρώπη και τον οποίο η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή ενέταξε στην αρχικώς πολυδιαφημισμένη ως «στρατηγική» συνεργασία Αθηνών – Κρεμλίνου.
Υπενθυμίζεται, ωστόσο, ότι ο αμερικανικός παράγων εκφράζει σοβαρότατες αντιρρήσεις και ενστάσεις για την εξάρτηση της Ευρώπης από τις ρωσικές πηγές ενέργειας (φυσικό αέριο και πετρέλαιο) η δε φιλοαμερικανική κυβέρνηση της Βουλγαρίας έχει και αυτή θέσει ζητήματα σε σχέση με τη «λεόντειο», υπέρ της Ρωσίας, τριμερή συμφωνία για τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρουπόλεως.
Με το που ξεστόμισε ο Γιώργος Α. Παπανδρέου τα περί επανεξετάσεως της εν λόγω συμφωνίας, βγήκαν «στα κάγκελα» οι της ΝΔ και ούτε λίγο ούτε πολύ τον κατηγόρησαν ότι τορπιλίζει τη «στρατηγική» σχέση Ελλάδος – Ρωσίας, γιατί παίζει το αμερικανικό χαρτί.
Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ επέμεινε στα περί επανεξετάσεως της συμφωνίας – βάζοντας και το θέμα των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην περιοχή της Θράκης - δήλωσε δε πως η ρωσική πλευρά τον ενημέρωσε πως δεν ενοχλήθηκε (διαψεύδοντας περί του αντιθέτου δημοσιεύματα) και τόνισε ότι «βάζουμε στόχο την υλοποίηση αυτού του εγχειρήματος».
Ο πρωθυπουργός προσπάθησε επί της ουσίας όχι μόνο να υπεραμυνθεί των (ορθών) ανοιγμάτων του προς το Κρεμλίνο, αλλά θέλησε να παίξει «πονηρά» το χαρτί του αντιαμερικανισμού.
Άλλωστε, αυτό το νόημα είχαν επίσημες ή ανεπίσημες δηλώσεις παραγόντων της «γαλάζιας» παρατάξεως, με τις οποίες ετίθετο το ερώτημα στον Γιώργο Α. Παπανδρέου «με ποιους έχει έλθει σε συμφωνία», με δεδομένες τις αμερικανικές ενστάσεις στην ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία.
Αξίζει, ωστόσο, να τονιστεί πως ο Κώστας Καραμανλής έκανε μεν τα ανοίγματα προς τη Μόσχα, αλλά ουσιαστικώς δεν τα προχώρησε, ίσως γιατί φοβήθηκε τις αμερικανικές αντιδράσεις, με δεδομένο ότι υπάρχουν ανοικτά πολλά μέτωπα στην εξωτερική μας πολιτική, στα οποία αποφασιστικό ρόλο παίζει η Ουάσιγκτον (Σκοπιανό, Κυπριακό, Αιγαίο).
Και αυτά τα ημιτελή ανοίγματα είναι πιθανόν να ενόχλησαν τη Μόσχα, η οποία εσχάτως άνοιξε τις αγκάλες της στην Τουρκία του κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Όταν οι Βούλγαροι τον Αύγουστο εξεδήλωσαν ενστάσεις για τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρουπόλεως, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν εστράφη προς την Αθήνα, αλλά επέλεξε την Άγκυρα όπου και υπέγραψε με τον Ρ. Τ. Ερντογάν συμφωνία για τον αγωγό South Stream. Επίσης η Μόσχα έχει κάνει συμφωνία με την Άγκυρα και για τον έτερο αγωγό Blue Stream 2 που συμπεριλαμβάνει την Κύπρο, αν και η ίδια δεν έχει δώσει τη συγκατάθεσή της.
Στον τύπο γράφτηκε πως παρότι η Μόσχα υποστηρίζει ότι δεν έχει αλλάξει τις θέσεις της στο Κυπριακό, εσχάτως όλο και περισσότερο μιλά για την ανάγκη άρσεως του αποκλεισμού των Τουρκοκυπρίων, όπως δε έλεγε διπλωματική πηγή, την οποία επικαλούνται τα «Νέα», η σχέση Αθηνών - Μόσχας «δεν είναι όσο ρόδινη επιθυμεί να την εμφανίσει η κυβέρνηση, ούτε οι Ρώσοι μάς υπολογίζουν όσο θέλουμε να πιστεύουμε».
Οι περισσότεροι αναλυτές ενεργειακών ζητημάτων λένε πως για τους Αμερικανούς το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρουπόλεως, αλλά αυτός που τους ενοχλεί είναι ο αγωγός South Stream, ο οποίος σχεδιάζεται να στείλει το ρωσικό φυσικό αέριο υποθαλάσσια στη Βουλγαρία και από εκεί ο ένας κλάδος, μέσω Ελλάδος, θα καταλήξει στην Ιταλία και ο άλλος θα κατευθυνθεί στην κεντρική Ευρώπη.
Ο Σταύρος Λυγερός έγραψε στην «Καθημερινή» ότι αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις ότι ο Γ. Α. Παπανδρέου προτίθεται να τορπιλίσει την ελληνορωσσική ενεργειακή συνεργασία, δεν θα συναντήσει μεγάλα εμπόδια, καθώς η υπαναχώρηση του Κώστα Καραμανλή έχει προλειάνει το έδαφος.
Πρόσθεσε δε ότι:
«Ορισμένοι πάνε ακόμα πιο μακριά. Θεωρούν ότι ο – κατά πάσα πιθανότητα– αυριανός πρωθυπουργός θα πραγματοποιήσει ευρύτερη στροφή προς τις ΗΠΑ, ακόμα και σε σχέση με την Ε.Ε. Στην κοινή γνώμη έχει σχεδόν εδραιωθεί η εντύπωση πως έχει φιλοαμερικανικό προσανατολισμό».
Ο ίδιος ο Γιώργος Α. Παπανδρέου απάντησε (συνέντευξη στην «Καθημερινή»):
«...Είναι μία εύκολη προπαγάνδα, η οποία δεν στέκει σε πραγματικά γεγονότα. Έχουμε μία παράδοση στο ΠΑΣΟΚ που λέμε πολυμερείς σχέσεις με όλους, δεν ανήκουμε ούτε στη Δύση, ούτε στην Ανατολή, ούτε στον Βορρά, ούτε στον Νότο. Υπηρετούμε τα συμφέροντα της χώρας μέσα από μία πολυμερή διπλωματία».
Εν κατακλείδι, πάντως, αρχή άνδρα δείκνυσι.
