Από τον Χρίστο Λιάπη
Η Οζώδης Δερματίτις των Βοοειδών εισέβαλε τις τελευταίες ημέρες, θορυβωδώς, στο κτηνοτροφικό και κτηνιατρικό προσκήνιο της χώρας μας και κατ´ αναλογίαν στην έννοια και την ανησυχία των Λαρισαίων και Θεσσαλών κτηνοτρόφων μας, λόγω της επιβεβαίωσης κρουσμάτων στην περιοχή του Έβρου. Επισημαίνεται πως η συγκεκριμένη ζωονόσος δεν είχε εμφανιστεί, μέχρι πρότινος σε ευρωπαϊκό έδαφος, για αυτό και η Ευρωπαϊκή ένωση δεν επιτρέπει τον προληπτικό εμβολιασμό των κοπαδιών. Κρούσματα στην περιοχή της Αδριανουπόλεως είχαν ήδη εντοπιστεί από τον περασμένο Φεβρουάριο οπότε και είχε ζητηθεί από την Τουρκία να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου στην παρέβρια περιοχή (εμβολιασμοί, θανατώσεις των πασχόντων ζώων, περιορισμός των μετακινήσεών τους κτλ)
Ως γιατρός-Συντονιστης του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας και προς αποφυγή προκλήσεως πανικού ο οποίος είναι και ο χείριστος των συμβούλων στην επιδημιολογική διαχείριση, θα ήθελα, καταρχήν να τονίσω πως πρόκειται για ζωονόσο και όχι για ζωοανθρωπονόσο. Ως εκ τούτου, δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο. Απειλεί όμως σφοδρά το κτηνοτροφικό κεφάλαιο του Έβρου και κατ´ επέκταση ολόκληρης της χώρας μας.
Οφείλεται στον ιό της Οζώδους Δερματίτιδος (ορότυπος 1), που ανήκει στην οικογένεια Poxviridae, στο γένος Capripoxvirus. Στο ίδιο γένος ανήκει και ο γνωστός μας ιός της Ευλογιάς του Προβάτου.
Κυριότερα συμπτώματά της είναι:
α) επώδυνα οζίδια στο σώμα (εξογκώματα 2-5εκ.), στην κεφαλή, τον αυχένα, το μαστό και το περίνεο του ζώου που σταδιακά εξελκώνονται
β) έλκη στους βλεννογόνους του στόματος, γ) οροπυώδες ρινικό και οφθαλμικό έκκριμα, δ) πυρετός,
ε) αγαλαξία,
στ) χωλότητα λόγω προσβολής και καταστροφής των τενόντων,
ζ) απίσχνανση
η) πολλές φορές θάνατος του ζώου (θνητότητα 10%)
Η μετάδοση της νόσου γίνεται κατά κύριο λόγο με κουνούπια, μύγες, κρότωνες (τα γνωστά μας τσιμπούρια, και σε πολύ μικρότερο βαθμό από μολυσμένη τροφή και νερό και μεταφορικά μέσα.
Τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση των κρουσμάτων περιλαμβάνουν:
Άμεση θανάτωση όλων των ζώων των θετικών εκτροφών,
•Δημιουργία ζώνης προστασίας που περιλαμβάνει όλο το Δέλτα του ποταμού Έβρου
•Δημιουργία ζώνης επιτήρησης (σε ακτίνα 20 περίπου χλμ από τις εστίες)
•Διατήρηση της ζώνη αυξημένης επιτήρησης, βάθους 10χλμ κατά μήκος των Ελληνοτουρκικών συνόρων
•Κλινική Επιτήρηση σε τακτά χρονικά διαστήματα όλων των βοοειδών μέσα στις παραπάνω ζώνες
•Καθημερινή επιθεώρηση των ζώων από τους κτηνοτρόφους για έγκαιρη διάγνωση της νόσου
•Απαγόρευση εξόδου ζώντων ζώων και προϊόντων Ζωικής Προέλευσης από την Π.Ε Έβρου, προς την υπόλοιπη Περιφέρεια και τη λοιπή χώρα
Σημαντικές είναι και οι δράσεις για τη μείωση των πληθυσμών των εντόμων οι οποίες συγκροτούν το ακόλουθο προληπτικό πλέγμα ενεργειών:
•Ένταση των ψεκασμών από αέρος και εδάφους σε υδατοσυλλογές και σε ορισμένες περιοχές υψηλού κινδύνου
•Ψεκασμοί με εντομοκτόνα στις σταβλικές εγκαταστάσεις και χρήση εντομοαπωθητικών στα ζώα από τους κτηνοτρόφους
•Λειτουργία των απολυμαντικών τάφρων όπου χρειαστεί
•Παρότι, όπως προαναφέραμε, στο έδαφος της Ευρωπαικής Ένωσης, η μέθοδος αντιμετώπισης που επί του παρόντος εφαρμόζεται είναι η εκρίζωση (θανάτωση όλων των ζώων των θετικών εκτροφών), έχει διατυπώθεί αίτημα από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης για τον εμβολιασμό των ζώων της περιοχής.
Εν κατακλείδι, επειδή η έγκαιρη διάγνωσή της Οζώδους Δερματίτιδος, είναι το ακρογωνιαίο σημείο για την εκρίζωσή της, επισημαίνεται η αναγκαιότητα επαγρυπνήσεως όλων των εμπλεκομένων (κτηνοτρόφων, ιδιωτών κτηνιάτρων και λοιπών επαγγελματιών του χώρου) και στενής συνεργασίας τους με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες του νομού μας. Εφιστάται δε η προσοχή τους, για την υποχρεωτική και άμεση ειδοποίηση των Κτηνιατρικών Αρχών επί υποψίας εμφάνισης του νοσήματος.
Όλοι μαζί μπορούμε να συμβάλουμε ώστε να ξαναβρούμε τον βηματισμό μας στην κατεύθυνση της προστασίας και της συνακόλουθης ενίσχυσης της παραγωγικής αξιοποίησης του κτηνοτροφικού κεφαλαίου της Λάρισας, της Θεσσαλίας και ολόκληρης της χώρας.
Ο Χρίστος Χ. Λιάπης MD, MSc, PhD, είναι Ιατρός-Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών, Συντονιστής Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας.
