Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Ο Συνήγορος του Πολίτη συνεχίζει να επιτελεί σημαντικό κοινωνικό έργο, εξετάζοντας τις καταγγελίες των πολιτών για κακοδιαχείριση, για μη τήρηση των νομικών διαδικασιών και για κατάφορες αδικίες που διαπράττονται σε βάρος τους. Για άλλη μια φορά - και εντός του 2012 - το έργο του αποδείχθηκε πολύτιμο, καθώς διαπιστώθηκε ότι ολοένα και περισσότεροι είναι αυτοί που καταφεύγουν σε αυτόν για διάφορα σοβαρά κοινωνικά ζητήματα. Το έργο του Συνηγόρου του Πολίτη διαφαίνεται λοιπόν και το 2012 από τα παρακάτω στατιστικά στοιχεία.
Σημαντική λοιπόν αύξηση (περίπου 10%) παρουσίασαν το 2012 οι αναφορές που δέχθηκε ο Συνήγορος (συνολικά 11.702 νέες αναφορές). Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ο αριθμός των προσώπων που ζήτησαν τη βοήθεια του Συνηγόρου, καθώς σε πολλές περιπτώσεις οι αναφορές κατατίθενται από ομάδες πολιτών, η αύξηση αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη. Η σημαντική αύξηση των αναφορών το 2012 δείχνει ότι τα προβλήματα των πολιτών στις συναλλαγές τους με τη δημόσια διοίκηση οξύνονται, τόσο λόγω των αλλαγών στις νομοθετικές ρυθμίσεις των τελευταίων ετών, όσο και λόγω των οικονομικών προβλημάτων που έχει δημιουργήσει η δημοσιονομική κρίση από το 2009 και μετά.
Συγκεκριμένα, τα ζητήματα της κοινωνικής ασφάλισης, της φορολογίας, του οικιστικού περιβάλλοντος, των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας καθώς και των προβλημάτων που σχετίζονται με την είσοδο και την παραμονή αλλοδαπών αποτελούν διαχρονικά τις 5 σημαντικότερες ενότητες προβλημάτων για τα οποία προσφεύγουν οι πολίτες στο Συνήγορο και αντιστοιχούν σταδιακά σε όλο και μεγαλύτερο τμήμα του συνόλου των αναφορών (65% το 2012).
Ας δούμε αριθμητικά τις καταγγελίες που δέχθηκε εντός του συγκεκριμένου έτους ο Συνήγορος: Παρατηρήθηκε λοιπόν σημαντική αύξηση των αναφορών σε σχέση με το 2011 (από 16 σε 23 ανά 10.000 κατοίκους στην Αττική, από 6 σε 9 ανά 10.000 κατοίκους στην Κεντρική Μακεδονία).
Και εις ό,τι αφορά την πορεία των ίδιων των καταγγελιών;
-Το 58,73% κρίθηκαν βάσιμες, δηλαδή η καταγγελία του πολίτη ήταν δικαιολογημένη και υφίστατο όντως κακοδιοίκηση,
-Το 34,79% ήταν αβάσιμες, δηλαδή η διοίκηση είχε τηρήσει τη νομιμότητα.
-Στο 6,48% διακόπηκε, για διαφόρους λόγους, η έρευνα.
Πόσο όμως οι καταγγελίες αυτές των πολιτών δικαιώθηκαν και κατά πόσο συνέβαλε σε αυτό ο Συνήγορος του Πολίτη; Οι βάσιμες αναφορές είχαν κατά μεγάλο ποσοστό θετική έκβαση, καθώς κατά 10% περισσότερο σε σχέση με το 2011 ο Συνήγορος έδωσε λύση στο πρόβλημα που αντιμετώπιζε ο πολίτης.
Αναλυτικότερα λοιπόν:
-Το 81,72% των βάσιμων αναφορών επιλύθηκαν με τη διαμεσολάβηση του Συνηγόρου.
-Το 1,77% των υποθέσεων επιλύθηκε χωρίς ενέργειες του Συνηγόρου, από την ίδια την υπηρεσία ή ύστερα από παρέμβαση άλλου φορέα.
-Στο 9,53% των βάσιμων αναφορών η επίλυση στάθηκε αδύνατη για λόγους που οφείλονται σε κενά της νομοθεσίας ή σε οργανωτικές αδυναμίες και δυσλειτουργίες της δημόσιας διοίκησης, είτε πάγιες είτε συνδεδεμένες με τα προβλήματα που επιφέρει η τρέχουσα συγκυρία.
Πέραν της διερεύνησης αναφορών, ο Συνήγορος προέβη σε σειρά αυτεπάγγελτων ερευνών σε σωφρονιστικά καταστήματα και σε κέντρα κράτησης αλλοδαπών σε όλη τη χώρα, καθώς και σε αυτεπάγγελτη έρευνα της ενδεχόμενης διάκρισης λόγω φύλου για προσφορά εργασίας στο διαδίκτυο. Επίσης, η ανεξάρτητη αρχή, παράλληλα με τον χειρισμό αναφορών, το 2012 εξυπηρέτησε περισσότερους από 9.000 πολίτες που επισκέφτηκαν το Γραφείο Υποδοχής Κοινού στην Αθήνα και από το τηλεφωνικό κέντρο άλλους 35.130 που χρειάστηκαν συμβουλές. Σημειώνεται ότι από τον Δεκέμβριο του 2012 οι αναφορές μπορούν να υποβάλλονται και ηλεκτρονικά (web αναφορά) μέσω της ιστοσελίδας του Συνηγόρου του Πολίτη.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Συνήγορος υπέβαλε 72 επιμέρους νομοθετικές και οργανωτικές προτάσεις προς τη διοίκηση το 2012, από αυτές οι 11 (15,28%) έγιναν δεκτές, ενώ στις περισσότερες εκκρεμούσε η ανταπόκριση της διοίκησης και της πολιτικής της ηγεσίας. Επίσης, ο Συνήγορος υπέβαλε το 2012 δύο ειδικές εκθέσεις προς τη Βουλή και την Κυβέρνηση: τον προηγούμενο Ιούλιο, με αντικείμενο την καταχρηστική επιβολή της εκ περιτροπής απασχόλησης σε εργαζόμενες που επιστρέφουν από άδεια μητρότητας και τον Δεκέμβριο, με ογδόντα (80) προτάσεις χαμηλού δημοσιονομικού κόστους προς δώδεκα Υπουργεία. Τέλος, το 2012 ο Συνήγορος απέστειλε προς την Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού του Ο.Η.Ε. έκθεση με διαπιστώσεις και προτάσεις για την εφαρμογή των δικαιωμάτων του παιδιού στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2003-2011. Αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η ανασκόπηση των στοιχείων για τις δράσεις του Συνηγόρου το 2013 στο τέλος του έτους.
