Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Από τον Αχ. Πιτσίλκα, Δ.Θ.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου από τον αρχάγγελο Γαβριήλ είναι για την Εκκλησία μία από τις πιο χαρούμενες γιορτές, γιατί υπήρξε το προοίμιο της σωτηρίας και το κεφάλαιον, δηλαδή η αρχή. Κατ’ αυτήν δηλαδή η Εκκλησία τονίζει στους πιστούς ιδιαίτερα τρία γεγονότα:

α) Τον Ευαγγελισμό της Παναγίας από τον Αρχάγγελο.
«Χαίρε κεχαριτωμένη, της είπε, ο Κύριος μετά σου. Ευλογημένη συ εν γυναιξί (Λουκ. 1, 28). Με τα λόγια δε αυτά έγινε η φανέρωση του «απ’ αιώνος απόκρυφου μυστηρίου», για το οποίο είχε κάνει λόγο ο Προφήτης Ησαΐας λέγοντας: «Ιδού η Παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται, υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Εμμανουήλ, δηλαδή μεθ’ ημών ο Θεός», ο Μεσσίας και Σωτήρας. Τον Μεσσία, όμως, τον περίμενε για αιώνες τώρα με λαχτάρα το δωδεκάφυλο του Ισραήλ και ολόκληρη η ανθρωπότητα. Για τούτο σήμαινε την απαρχή της σωτηρίας που είχε προετοιμάσει ο Θεός, προλέγοντας ότι ο απόγονος της γυναίκας και υιός της Παρθένου θα έσπαζε την κεφαλή του όφεως.
Τη σωτηρία δε αυτή πρέπει, για μας, να τη ζητή κάθε ψυχή ευλαβική από την Υπεραγία Θεοτόκο, λέγοντας μαζί με τον ποιητή και τα πιο κάτω λόγια:
«Σ’ εσένα, ω Παρθένε, γυρίζω και σου ζητώ βοήθεια, προστασία, από τον κάθε εχθρό βοήθα στον αγώνα μου, να μη λυγίσω ποτέ, ποτέ,
Μαρία, Παρθένε, πρέσβευε για με».
β) Τον δισταγμό της Παναγίας και την ενίσχυσή της από τον Αρχάγγελο.
Ακούγοντας τα λόγια του Αρχαγγέλου, η Παναγία στην αρχή ταράχτηκε και για τούτο ρώτησε με κάποιον δισταγμό «Και πώς έσται μοι τούτο, επεί άνδρα ου γινώσκω» (Λουκ. α, 34).
«Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί σε, της αποκρίθηκε ο Αρχάγγελος, και δύναμις υψίστου επισκιάσει σε διό και το γεννώμενον εκ σου κληθήσεται Υιός Θεού (Λουκ. α, 35). Το Πνεύμα το Άγιο δηλαδή, σαν νεφέλη, θα πλημμυρίσει την καρδιά σου και θα σε προετοιμάσει και ενισχύσει για το έργο αυτό. Και αυτό ακριβώς έγινε, γιατί, κατά την Αγία Γραφή, «αλήθεια εκ της γης ανέτειλε και δικαιοσύνη εκ του ουρανού διέκυψε».
Σαν αυτή δε τη Νεφέλη, δηλαδή την άκτιστη, που σκέπαζε τους Εβραίους κατά την έξοδό τους από την Αίγυπτο, χαρακτηρίσθηκε αργότερα από τους Υμνογράφους η ίδια η Θεοτόκος, δηλαδή ως «νεφέλη ολόφωτος, τους πιστούς επισκιάζουσα», γιατί είναι κοντά και φωτίζει τον δρόμο σε κάθε πιστό, που νιώθει τη στοργή της και επικαλείται το όνομά της, λέγοντας: «Υπεραγία Θεοτόκε, πρέσβευε υπέρ ημών».
Αυτό δε ακριβώς έκανε και ο ποιητής Αχ. Παράσχος, λέγοντας:
«Άλλοι σε κράζουν έλεος, ελπίδα ο θλιμμένος,
βασίλισσα της Εκκλησιάς, Σε κράζει η καμπάνα,
ελεημοσύνη ο φτωχός, νερό ο διψασμένος
μα η καρδιά μου, Δέσποινα, αυτή σε κράζει Μάνα!».
γ) Η αποδοχή της Παναγίας.
«Ύστερα από την πιο πάνω ενίσχυσή της, η Παναγία έσκυψε ταπεινά το κεφάλι του και είπε:
«Γένοιτο μοι κατά το ρήμα σου». Με την αποδοχή ακριβώς αυτή έγινε στα σπλάχνα της Παναγίας η σύλληψη του Θεανθρώπου. Αυτό δε ακριβώς που έγινε περιγράφει ο ποιητής της Εκκλησίας, λέγοντας: «Σήμερον χαράς Ευαγγέλιο. Παρθενική πανήγυρις. Το κάτω τοις άνω συνάπτεται. Ο Αδάμ καινουργείται. Η Εύα της πρώτης λύπης ελευθερούται και η σκηνή της καθ’ ημάς ουσίας (δηλαδή η Παναγία τη θεώσει του προσληφθέντος φυράματος ναός Θεού κεχρημάτικε). Ω μυστήριον! Ο τρόπος της κενώσεως άγνωστος, ο τρόπος της συλλήψεως άφατος. Άγγελος λειτουργεί τω θαύματι. Παρθενική γαστήρ τον Υιόν υποδέχεται. Πνεύμα Άγιον καταπέμπεται. Πατήρ άνωθεν ευδοκεί και το συνάλλαγμα κατά κοινήν πραγματεύεται βούλησιν».
Αυτή δε η αποδοχή του σχεδίου της σωτηρίας από την Παναγία σημαίνει γενικότερα την αναγκαιότητα της συνεργίας του κάθε ανθρώπου με τον Θεό στο έργο της σωτηρίας. Για να σωθεί δηλαδή κάθε άνθρωπος, πρέπει να γίνει μαθητής και συνεργός του Χριστού, λέγοντας το «γεννηθήτω το θέλημά Σου, ως εν ουρανώ και επί γης» και, συνεργώντας σ’ αυτό, ν’ ακολουθήσει το παράδειγμα της Παναγίας και των Αποστόλων, ώστε να καθίσει ο καθένας, κατά τους λόγους του Κυρίου, «επί θρόνου δόξης» (Ματθ. 19, 28).
Ύστερα από όλα τα πιο πάνω, θα έλεγα ότι, σαν χριστιανοί πιστοί, πρέπει να στρεφόμαστε μαζί με τον ποιητή Αν. Μαρτζώκη με άπειρη ευλάβεια προς την Πλατυτέρα των Ουρανών, λέγοντας:
«Γλυκό του κόσμου στήριγμα, καλή μας Παναγία,
π’ ακούς τη δέηση των παιδιών, αθάνατη Μαρία…
βοήθα την Ελλάδα μας, την όμορφη πατρίδα,
πάλι στον κόσμο να γενή της πίστης η κοιτίδα».