Η νόσος της υποκρισίας στις μέρες μας

Από τον Κων/νο Τσιρονίκο

Η υποκρισία είναι μια διαχρονική κοινωνική νόσος, η οποία νοθεύει και προσβάλλει την αξία της φιλανθρωπίας…

Η βαρύτητά της γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, όταν περνά από το στάδιο των λόγων στο επίπεδο της καθημερινής πρακτικής. Στο αποκορύφωμά της φτάνει όταν, μέσω αυτής, επιδιώκεται ο εύκολος πλουτισμός σε βάρος ανύποπτων κοινωνικών ομάδων…
Ο υποκριτής εμφανίζεται με μανδύα προβάτου, κτίζοντας ένα ψεύτικο ηθικό προφίλ, το οποίο έλκει και παγιδεύει: ανύποπτους πολίτες, πολιτειακές και εκκλησιαστικές αρχές… εσοδεύοντας από σκοτεινές και πειστικές συμπεριφορές πακτωλό χρημάτων, φτάνοντας ακόμη και μέχρι την επιβράβευσή του από τον ανώτατο πολιτειακό άρχοντα.
Τέτοιες περιπτώσεις προσβάλλουσες την αξία της φιλανθρωπίας εμφανίζονται σ’ όλες τις περιόδους του ανθρώπινου βίου. Σήμερα, όμως, έχουν εντονότερο χαρακτήρα, αφού οι πρακτικές των υποκριτών προβάλλονται και επιβραβεύονται μέχρις ότου σπάσει κι ανοίξει το σπυρί της υποκρισίας και χυθεί προς τα έξω όλο το πύον της απαξίας αυτής… Κι αυτό συμβαίνει, διότι η υποκρισία μπορεί να βγάζει άνθη, δεν κάνει, όμως, καρπούς. Γιατί κάποτε η αλήθεια των πράξεων αυτών θα φανερωθεί και τότε η κοινωνία άναυδη θα δει τον βίο και την πολιτεία των ανθρώπων αυτών. Κάτι που ζούμε στους καιρούς μας…
Το δυστύχημα, όμως, είναι ότι η υποκρισία χτυπά και τους χώρους εκείνους, που θεωρούνται κέντρα ηθικού και ιερού χαρακτήρα. Τόποι καταφυγής φτωχών, δυστυχισμένων, πεινασμένων και πονεμένων ψυχών. Προσβάλλει αδιάκριτα: σημαίνοντα κι ασήμαντα πρόσωπα, τα οποία δοθείσης ευκαιρίας καταστρώνουν το ιδιοτελές κι ανήθικο σχέδιό τους προς ίδιον όφελος και πλουτισμό. Αψευδείς μάρτυρες τα σημερινά γεγονότα ντροπής και απαξίωσης. Πολίτες να παριστάνουν τον καλό και άγιο, να ηγούνται φιλανθρωπικών κινήσεων και ιδρυμάτων και τελικά ν’ αποδεικνύονται εκμεταλλευτές και άρπαγες. Άλλοι, καθ’ όλα υγιείς, να υποκρίνονται τον τυφλό κι ανάπηρο και ποντάροντας στην ανθρώπινη ευαισθησία συγκεντρώνουν τεράστια χρηματικά ποσά τα οποία ξοδεύουν σε γλεντοκόπια… ή, μετά θάνατο, βρίσκονται σε κρύπτες και θησαυροφυλάκια τραπεζών…
Πού, όμως, οφείλεται το κοινωνικό αυτό φαινόμενο; Κατά τη γνώμη μου η υποκρισία έχει σχέση με τη δύναμη παιδείας που κουβαλά ο καθένας μας. Μια παιδεία βαθιά ριζωμένη στα θεμέλια που ανοίγει η οικογένεια, το σχολείο, η εκκλησία… με χαράκτη και οδηγό την πολιτεία. Με το τι ανθρώπους θέλει να φτιάξει. Άρα, προς τη μεριά αυτή πρέπει να επικεντρώσουμε την προσπάθεια μείωσης ή και εξάλειψης ακόμα της κοινωνικής αυτής νόσου. Κι αυτό θα το πετύχουμε, αν η εκπαίδευση, ο γεννήτορας της παιδείας, λειτουργεί ως φορέας και μέσο εφαρμογής των ιδεών και αξιών της παιδείας. Της μόρφωσης. Αυτό σημαίνει ότι η γνώση που παρέχεται, μέσω της εκπαίδευσης, να περνά όχι μόνο στην επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά και στη δημιουργία χαρακτήρων προικισμένων με τη μόρφωση, η οποία θα στολίζεται με τις αξίες της κλασικής μας παιδείας και της ορθόδοξης Χριστιανικής μας παράδοσης.
Όλα αυτά μπορούν να γίνουν στο σχολείο, αν η γνώση και η εκμάθηση της κάθε διδακτικής ενότητας, όλων των διδασκομένων μαθημάτων, περνά στην καθημερινή πρακτική. Επιμονή, λοιπόν, στο τι μας χρησιμεύει, αυτό που κάθε φορά διδασκόμαστε: Ότι, πέρα απ’ την επαγγελματική μας αποκατάσταση, πρέπει να μας δίνει και την προίκα των αξιών. Για να μας μορφώνει κιόλας. Να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Για να πάψουν να γεννιούνται υποκριτές, βιαστές και δολοφόνοι… Έτσι θα ομορφύνουμε την κοινωνία μας.
Αυτό, βέβαια, απαιτεί διαρκή και επίμονο αγώνα. Κι αυτός χρειάζεται εφόδια. Αυτά επιβάλλεται να τα δώσει η Πολιτεία. Φτάνει, μόνο να μην ξεχνά τον άνθρωπο-πλαστικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης, αλλά να επιμένει στην εφαρμογή του. Για να περάσει η εκπαίδευση από το στάδιο της μηχανικής εκμάθησης προς το πεδίο των αξιών, που είναι οι μόνες ικανές να πολεμήσουν και να εξουδετερώσουν την υποκρισία και τις άλλες απαξίες της κοινωνίας μας.