Οπαδική βία και οργανωμένο έγκλημα

Από τον Βασίλη Πλατή, φιλόλογο-δρα Ιστορίας Α.Π.Θ.

Η πρόσφατη παραδειγματική καταδίκη των φονιάδων του Άλκη Καμπανού δεν φαίνεται να άλλαξε κάτι δραματικά στη συμπεριφορά των οπαδών των «μεγάλων» ελληνικών ομάδων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Την προηγούμενη εβδομάδα, άλλωστε, που διεξήχθησαν ευρωπαϊκές αναμετρήσεις των ομάδων μας της Θεσσαλονίκης, καταγράφηκαν μικροσυμπλοκές οπαδών έξω από το «Κλεάνθης Βικελίδης», οι οποίες όμως πέρασαν στα «ψιλά» των εφημερίδων. Μια από τα ίδια, δηλαδή…
Το πρόσφατο, ωστόσο, φονικό επεισόδιο μπροστά από το νεόδμητο γήπεδο της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια αναδεικνύει το πρόβλημα της οπαδικής βίας στην πανευρωπαϊκή του διάσταση. Η παραδοχή αυτή, βέβαια, δεν αποσείει τις ευθύνες των αρμοδίων στην Ελλάδα, που είναι υπαρκτές και πρέπει να αποδοθούν άμεσα.
Είναι γεγονός ότι στις τάξεις των οργανωμένων οπαδών πολλών ευρωπαϊκών κλαμπ -προσέτι και ελληνικών- έχουν εμφιλοχωρήσει στοιχεία παραβατικά, που ουδεμία σχέση έχουν με το άθλημα. Έτσι, μια ομάδα 150 περίπου χούλιγκαν -Κροατών στην πλειονότητά τους, αλλά και πέντε-έξι άλλων εθνικοτήτων- διέσχισαν μέσα σε μιάμιση ημέρα τέσσερις χώρες (Κροατία, Μαυροβούνιο, Αλβανία, Ελλάδα) για να φέρουν σε πέρας, χθες βράδυ, έξω από την «Αγιά Σοφιά», το σχέδιο που είχαν οργανώσει εδώ και καιρό: σε «αγαστή» συνέργεια με οπαδούς μεγάλης ελληνικής ομάδας του Κέντρου, με την οποία η Δυναμό Ζάγκρεμπ είναι αδελφοποιημένη, σκόρπισαν τον θάνατο παίρνοντας τη ζωή από έναν νέο άνθρωπο είκοσι δύο χρονών, τραυματίζοντας σοβαρά αρκετούς άλλους και μετατρέποντας σε πεδίο μάχης και αίματος τη γύρω περιοχή.
Μήπως, τελικά, σκέφτομαι, το θλιβερό συμβάν αποδεικνύει ότι ο πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβία δεν έχει τελειώσει ακόμη και η ωμή και τυφλή βία συνεχίζει να διαποτίζει και να τυφλώνει το νου και τη σκέψη των ανθρώπων εκεί; Μάλλον όχι. Εδώ βρισκόμαστε ενώπιον μιας άλλης μορφής βίας που εκβάλλει κοινωνικά στερεότυπα, «νοσηρές» αντιλήψεις και παθογένειες στο χώρο του ποδοσφαίρου. Η οποία δεν σχετίζεται με τη βιαιότητα και την εκδικητική μανία που ενίοτε χαρακτήριζε τους βαλκανικούς λαούς, όπως αποδείχτηκε στο πρόσφατο παρελθόν, αλλά αποτελεί σχεδόν πανευρωπαϊκό φαινόμενο.
Αντίθετα, ναζιστικά και αντισημιτικά σύνδρομα φαίνεται να υφέρπουν στις τάξεις των οργανωμένων οπαδών -διαφάνηκε, άλλωστε, αυτό από τα χαρακτηριστικά των «βάρβαρων» Κροατών και άλλων αλλοεθνών που διέσχισαν 1500 χιλιόμετρα για να απολαύσουν, ως φαίνεται, μία ποδοσφαιρική πανδαισία στο διάβα των πρωταθλητριών ομάδων της Ευρώπης προς τους χρυσοφόρους ομίλους του Champions League κάτω από τον αυγουστιάτικο αστερόεντα αττικό ουρανό… Με τη συνδρομή του «εσωτερικού εχθρού», κάποιων οπαδών του Παναθηναϊκού…
Οι οπαδοί της Δυναμό Ζάγκρεμπ κατήλθαν, βέβαια, στην Αθήνα «αυτόνομα», καθώς η ΟΥΕΦΑ είχε απαγορεύσει την οργανωμένη κάθοδο οπαδών της κροατικής ομάδας για τον αγώνα στο γήπεδο της ΑΕΚ, λόγω «βεβαρημένου» παρελθόντος τους. Η διαπίστωση αυτή, προφανώς, έχει τη σημασία της, αλλά δεν αφαιρεί από τις μεγάλες ευρωπαϊκές -αλλά και ελληνικές- ομάδες τις ευθύνες για τον έλεγχο των συνδέσμων οργανωμένων οπαδών, που σε αρκετές περιπτώσεις έχουν μετατραπεί σε «άνδρα παραβατικότητας και ανομίας». Συχνά μάλιστα παρατηρείται σιωπηρή και «ύποπτη» συνενοχή από τις διοικήσεις των συλλόγων, οι οποίες φέρουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης για τα πεπραγμένα των συνδέσμων τους. Κι όλα αυτά σχεδόν σαράντα χρόνια από την τραγωδία στο στάδιο Χέυζελ των Βρυξελλών, που καθόρισε το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο για πολλά χρόνια.
Ενδεχομένως τίποτα από τα παραπάνω δεν θα είχε συμβεί εάν οι ελληνικές αρχές Προστασίας του Πολίτη έκαναν σωστά τη δουλειά τους και δεν παραδίδονταν στην αυγουστιάτικη ραστώνη, που σε κάποιους τομείς του Δημοσίου τείνει να καταστεί ενδημική. Πολύ περισσότερο, καθώς φαίνεται ότι το οργανωμένο έγκλημα ήταν σε γνώση των ελληνικών αρχών…