Παράπλευρες απώλειες από την πανδημία

Από τον Σωτήρη Απ. Παπαποστόλου, συνταξιούχο δασοπόνο

«Ενός κακού, μύρια έπονται».
Η πανδημία που εδώ και δύο χρόνια ταλαιπωρεί την υφήλιο, εκτός από τα εκατομμύρια των θανάτων, έχει προκαλέσει πολλές άλλες παρενέργειες, που έχουν σοβαρές συνέπειες στις ζωές των ανθρώπων.

Μία από τις παρενέργειες αυτές που δεν πρέπει να θεωρηθεί ήσσονος σημασίας, είναι ο διχασμός των ανθρώπων σε εμβολιασμένους και αρνητές του εμβολίου. Από τότε που άρχισε η ανακάλυψη των εμβολίων, πρώτη φορά αμφισβητήθηκε τόσο πολύ εμβόλιο, όσο αυτό του Covid-19. Η παραπληροφόρηση από ορισμένα Μέσα Ενημέρωσης και κάποιες ιδιαίτερες απόψεις ανθρώπων, οδήγησαν στην άρνηση κατά του εμβολίου. Το ποσοστό των αρνητών είναι αρκετά υψηλό και όσο θα υπάρχουν ανεμβολίαστοι, ο κορονοϊός είναι δύσκολο να ελεγχθεί.
Η παγκόσμια εξάπλωση του ιού, έχει σοβαρότατες συνέπειες στον ψυχολογικό τομέα των ανθρώπων. Ο εγκλεισμός και τα περιοριστικά μέτρα, δοκιμάζουν τις αντοχές των ανθρώπων και για εκτόνωση, σημειώνονται βίαιες διαδηλώσεις σε πολλές χώρες του κόσμου. Οι διαδηλώσεις αυτές, κυρίως από αρνητές του εμβολίου, χωρίς μάσκες και σε συνωστισμό, είναι μία επί πλέον αιτία για την εξάπλωση του ιού. Η δημοκρατία παρέχει την ελευθερία για τις εκδηλώσεις αυτές, αλλά ταυτόχρονα λειτουργεί αρνητικά για την εξάλειψη του προβλήματος. Η φρόνηση επιβάλλει να προφυλάξουμε μόνοι μας το αγαθό της ελευθερίας που μας παρέχει η δημοκρατία μας. Η κατάχρησή του, βλάπτει και τη δημοκρατία μας, αλλά και τους εαυτούς μας. Αρκεί να αναφέρουμε ότι στην Κίνα, για πέντε περιστατικά κορονοϊού, τέθηκαν σε lockdown 20 εκατομμύρια κατοίκων. Ας θέσουμε τα όρια της ελευθερίας μας μόνοι μας, μέσα στο πλαίσιο της Δημοκρατίας μας.
Η γη μας, με τα σύγχρονα μέσα συγκοινωνίας και επικοινωνίας, έχει γίνει ένα παγκόσμιο χωριό. Η παγκοσμιοποίηση κατέστησε απαραίτητη την συνεργασία όλων των λαών της γης. Οι κοινωνίες δεν είναι πλέον κλειστές και οι οικονομίες λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία μεταξύ τους, συμπληρώνοντας η μία την άλλη. Αυτό φάνηκε περίτρανα κατά τη διάρκεια του κορονοϊού, όταν χρειάστηκε να ληφθούν μέτρα επί των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Οι συνέπειες υπήρξαν πολύ σοβαρές ως προς την προσφορά αγαθών, επειδή δεν λειτουργούσαν οι εφοδιαστικές αλυσίδες και σημειώθηκαν σοβαρότατες ελλείψεις. Όταν η οικονομική δραστηριότητα άρχισε να επανέρχεται σε κανονικούς ρυθμούς, η παραγωγή δεν μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες του κόσμου. Ιδιαίτερα τα σκληρά lockdown στην Κίνα, η οποία εξελίχθηκε σε παγκόσμιο προμηθευτή του κόσμου, επιδείνωσαν το πρόβλημα. Με βάση, λοιπόν, τον νόμο της προσφοράς και ζήτησης, η έλλειψη ώθησε τις τιμές στα ύψη και ο πληθωρισμός εκτοξεύτηκε. Σε αυτό συνετέλεσε και η μεγάλη ποσότητα χρημάτων που εκτυπώθηκε κατά την περίοδο του lockdown, για τη στήριξη ανθρώπων και επιχειρήσεων. Το χρήμα αυτό δεν διοχετεύτηκε σε παραγωγικές δραστηριότητες και έτσι λειτούργησε σαν ένας επιπλέον συντελεστής του πληθωρισμού, που εκδηλώθηκε το 2021 και συνεχίζεται το 2022. Τέλος, η μεγάλη αύξηση των τιμών των καυσίμων, λόγω των ελλείψεων που σημειώθηκαν μετά το απότομο ξύπνημα από τον λήθαργο των οικονομιών και η χρήση των καυσίμων σε γεωπολιτικά παιγνίδια, ήταν από τους κύριους συντελεστές του πληθωρισμού.
Στη χώρα μας, παρά τη σημειωθείσα ισχυρή ανάπτυξη το 2021, πολλές επιχειρήσεις, λόγω του αντικειμένου τους, βρίσκονται στα όρια του λουκέτου. Και θα είχε συμβεί αυτό, αν δεν είχαν την οικονομική στήριξη των 43,3 δισ. ευρώ που διατέθηκαν πέρυσι από την Κυβέρνηση προς τις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Αυτό, πάντως, δεν μπορεί να συνεχιστεί φέτος, εκτός στοχευμένων περιπτώσεων, διότι η ανοχή από πλευράς δανειστών τελειώνει και τα δύσκολα αρχίζουν τώρα. Υπάρχουν αξιολογήσεις από τους θεσμούς για τα πεπραγμένα μας και τυχόν αρνητική αξιολόγηση μας, θα σημάνει απόρριψη της επενδυτικής βαθμίδας μας τον Ιούνιο. Αυτό θα συνεπάγεται ακριβό δανεισμό από τις αγορές, επιπλέον οικονομικά βάρη και απώλεια της εμπιστοσύνης μας προς τους πιθανούς επενδυτές για την ανάπτυξη της οικονομίας. Τέλος, τα ελλείμματα πρέπει να συμμαζευτούν, διότι από το 2023, θα πρέπει να επιστρέψουμε σε πλεονάσματα. Από την άλλη πλευρά, ο πληθωρισμός κατατρώγει τα εισοδήματα των χαμηλών τάξεων και πολλοί συμπολίτες μας δεινοπαθούν. Έτσι, πρέπει να δοθούν γενεές αυξήσεις στους χαμηλούς μισθούς, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις στοιχειώδεις ανάγκες τους.
Είναι εξίσωση για δυνατούς λύτες. Το ερώτημα είναι: Υπάρχουν περιθώρια για να αμβλυνθεί το πρόβλημα; Νομίζω ναι, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση, αν λάβουμε υπόψη:
-Ότι είμαστε τρίτοι στη φοροδιαφυγή στην Ευρώπη και μας ξεπερνάν μόνο η Βουλγαρία και η Ρουμανία. Τα συνολικά απλήρωτα χρέη φτάνουν τα 110 δισ. ευρώ και ανεβαίνουν κι άλλο. Μόνο τον Νοέμβριο, υπάρχουν 700 εκατ. απλήρωτα. Και δεν αναφερόμαστε σε αυτούς που δεν μπορούν να πληρώσουν, αλλά σε αυτούς που μπορούν να πληρώσουν και δεν το κάνουν. Αυτό σημαίνει ότι πληρώνουν οι ευσυνείδητοι (που εν τέλει θεωρούνται κορόιδα) και φοροδιαφεύγουν οι μπαταχτσήδες. Ποιος, άραγε, τους προστατεύει;
-Δεν εισπράττονται περί τα 6 δισ. ευρώ από τον Φ.Π.Α. και εδώ είμαστε στην ίδια κατηγορία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως με τη φοροδιαφυγή. Πού είναι οι έλεγχοι;
-Γίνεται κανένας έλεγχος στις τιμές των προϊόντων στην αγορά, ώστε να πατάσσονται οι κερδοσκόποι; Δεν άκουσα τίποτε. Καλή η πολυδιαφημισμένη αυτορρύθμιση των αγορών του καπιταλισμού, αλλά εδώ είναι Ελλάδα και χρειάζεται έλεγχος για τους ασυνείδητους.
-Η διαφθορά που αποτελεί ευγενές σπορ σε όσους έχουν πρόσβαση στο δημόσιο χρήμα και που κατατάσσει τη χώρα μας πολύ χαμηλά στην παγκόσμια βαθμίδα, δεν πρέπει να παταχθεί με τον αυστηρότερο τρόπο;
Κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι μερικές μόνο από τις παρεμβάσεις, που μπορούν να βελτιώσουν θεαματικά την κατάσταση.