ΟΙ «ΑΘΕΑΤΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ» ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ IV

ΜΙΚΡΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ 200ή ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΟΥ 1821

Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ -Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Στο προηγούμενο αναφερθήκαμε σε τεκμηριωμένα στοιχεία της δολοφονίας του Κυβερνήτη στις 27.9 με το παλαιό και 9.10.1831 με το νέο ημερολόγιο. Υπήρξε οπωσδήποτε ανάμιξη των Αγγλογάλλων στην ιστορία αυτήν, που τεκμηριώνεται από γεγονότα. Πρωταγωνιστής

εκ των ηθικών αυτουργών και οργανωτών της δολοφονίας στην Ελλάδα ο Μαυροκορδάτος, για τον οποίο μιλώντας στη Βουλή τον Ιαν. 1845 ο βουλευτής του Κωλέτη λέει: «Οπότες ήτανε στην Ελλάδα ο Μαυροκορδάτος την έφαγε. ’Οταν τον είδα Πρωθυπουργόν είπα ότι πάει η Πατρίδα. Ποιος σκότωσε τον Καποδίστρια παρ’ αυτός και μιλάει ακόμη». Μαρτυρίες Ναυπλιωτών συνηγορούν στην ύπαρξη εκείνο το πρωινό στο λιμάνι του Ναυπλίου γαλλικής κορβέττας και βάρκας στην προκυμαία, για να παραλάβει τους δράστες, εφ’ όσον έφταναν εκεί ζωντανοί. Η αρχική άρνηση του Γάλλου Πρεσβευτή Ρουάν να παραδώσει τον Γιωργάκη στις ελληνικές Αρχές έρχεται και αυτή να στηρίξει το γεγονός. Δεν είχε προβλεφθεί ωστόσο το παλλαϊκό μένος εκείνες τις στιγμές, αν και αρκετά πρωί. Να σημειωθεί, πως ‘Αγγλοι και Γάλλοι δεν ήθελαν Έλληνα ηγεμόνα στην Ελλάδα, που ως χώρα τελούσε υπό την κηδεμονία αυτών και των Ρώσων. Είναι και περίεργο, ότι ο φάκελος της δολοφονίας στο αγγλικό ΥΠΕΞ δεν άνοιξε μέχρι σήμερα. (Μήπως άνοιξε για παράδειγμα εδώ ο φάκελος του Αττίλα 2 στην Κύπρο, όταν η Ελλάδα συμφώνησε εκεχειρία -μετά την απόβαση των Τούρκων- στις 22.7.74 (στις 24 έπεσε η Χούντα και ορκίστηκε ο Καραμανλής από τον «Πρόεδρο» Γκιζίκη) δίχως εγγυήσεις; Εκεχειρία σημαίνει καθήλωση του αναχαιτίσιμου τουρκικού προγεφυρώματος, που δεν ξεπερνούσε το 8% του κυπριακού εδάφους. Αυτό όμως από 22.7-14.8.74 υπερετραπλασιάστηκε. Τι είδους εκεχειρία ήταν αυτή; Και γιατί ελληνικά τεθωρακισμένα και επίλεκτες μονάδες που έσπευσαν στον ναύσταθμο αμέσως μετά την 24η.7.74, ακινητοποιήθηκαν εκεί;). ‘Ομως ας γυρίσουμε στη δολοφονία του Κυβερνήτη.
Η εχθροπάθεια Μαυρομιχαλαίων εναντίον Καποδίστρια από το 1830 ακόμη είχε αφετηρία τη διατήρηση από τους πρώτους των προνομίων τους επί Τουρκοκρατίας. Τον Απρίλιο του ’31 οι Μαυρομιχαλαίοι διώχνουν τους κυβερνητικούς εφοριακούς και αρπάζουν τις προσόδους των τελωνείων της Μάνης. Αμέσως μετά συλλαμβάνεται ο γενάρχης της οικογένειας Πετρόμπεης, και κλείνεται στο Ιτς Καλέ του Ναυπλίου. Λέγεται, ότι κυβερνητικοί τον κυκλοφορούσαν στα σοκάκια σιδηροδέσμιο. Αυτό συνέβη μάλλον μία φορά μετά τη σύλληψη. Όπως κι αν έχει, και εάν συνέβη, ήταν ακατανόητο και προκλητικό. Στην εκκλησία ο Καραγιάννης, που ηταν ο ένας από τους δύο φρουρούς των δραστών, για να μην αποδράσουν από το Ναύπλιο, φαίνεται, πως -έχοντας δωροδοκηθεί και αυτός- πυροβόλησε τον Κυβερνήτη. Η σφαίρα του αστόχησε και μάλλον είναι αυτή που σφηνώθηκε έξω από τη θύρα του Ναού. Ο μονόχειρας Κρητικός καταδίωξε τον Κωνσταντή και ήταν ο πρώτος που τον πυροβόλησε, όχι θανάσιμα. Τελικά ο στρατηγός Φωτομάρας -όπως το γράψαμε ήδη- τον εκτέλεσε πυροβολώντας τον από το μπαλκόνι του.
Για τη δολοφονία Καποδίστρια εξυφάνθηκαν διάφορες ιστορίες συνωμοσίας. Γράφτηκε π.χ. από τον ιστορικό Κοκκινάκη, πως οι Άγγλοι ενέπλεξαν τους Μαυρομιχαλαίους λόγω της γνωστής αντιπαλότητας με την Κυβέρνηση Καποδίστρια και τους απέδωσαν τον φόνο, ενώ τον Καποδίστρια εξετελέσαν δικοί τους πράκτορες, καθώς δεν ήθελαν να αναδείξουν ξένο δάκτυλο στη δολοφονία. Η περίπλοκη επιχειρηματολογία του δεν πείθει, επειδή -εκτός των άλλων- υπερασπιστής του Γιωργάκη Μαυρομιχάλη στο «Α’ Διαρκές Πολεμικόν Συμβούλιον των Ελαφρών της Πελοποννήσου» ήταν ο Άγγλος Μάσσον, εισαγγελέας στη δίκη του Κολοκοτρώνη. Αλλο πράγμα βέβαια ότι Άγγλοι και Γάλλοι ικανοποιήθηκαν από την εξέλιξη και ότι υπήρξαν σκληρά δημοσιεύματα κατά του Καποδίστρια στον αγγλικό Τύπο, που κατηγορούσε τον Κυβερνήτη ως δικτάτορα και Ρωσόφιλο λόγω της θητείας του στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας.
Ο Κυβερνήτης ταριχεύτηκε από φίλο του Ιταλό γιατρό, αφού του έγινε νεκροψία από τρεις γιατρούς. Το πόρισμα διαβάστηκε στο Δικαστήριο, που καταδίκασε σε θάνατο τον Γιωργάκη Μαυρομιχάλη και που εκτελέστηκε αμέσως μετά. Τα σπλάχνα του νεκρού τοποθετήθηκαν σε πολύτιμη θήκη και τάφηκαν στον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα. Το σώμα του σε γυάλινο φέρετρο, τοποθετήθηκε σε μαρμάρινο υπόβαθρο στην είσοδο του Κυβερνείου για λαϊκό προσκύνημα, που κράτησε 40 μέρες. ‘Ηρθαν πλήθη λαού απ’ όλη την Ελλάδα με κάρα, άλογα, πεζή, με πλοία οι νησιώτες και βάρκες από τα παράλια οι κοντινοί στεριανοί, για ν’ αποτίσουν φόρο τιμής στον νεκρό, που λάτρεψε ο απλός λαός. Τόσο «δικτάτορας» ήταν. ‘Οταν δολοφονήθηκε, ήταν μόλις 55 ετών. Η νεκρώσιμη ακολουθία τελέστηκε στον ναό του Αγίου Γεωργίου στο Ναύπλιο. Τον Απρίλιο του 1832 η ταριχευμένη σορός μεταφέρθηκε από τον Αυγουστίνο Καποδίστρια στη γενέθλια γη της Κέρκυρας. Εκεί τάφηκε μυστικά και νύχτα στον οικογενειακό τάφο του μοναστηριού της Μονής Πλατυτέρας. Τη μυστικότητα επέβαλε ο Άγγλος Κυβερνήτης από τον φόβο ταραχών στο νησί, που τελούσε τότε υπό αγγλική κατοχή.
Τη δολοφονία Καποδίστρια υποδέχτηκαν με χαρές στην Ύδρα, τη Μάνη, το Λονδίνο και το Παρίσι οι «ελευθερόφρονες» και «συνταγματικοί», που τον αποκαλούσαν τύραννο και Ρώσο ανθύπατο. Στο ορφανοτροφείο Αίγινας, που ίδρυσε ο Κυβερνήτης έβαλαν ορφανά να τραγουδήσουν τον θάνατό του. Ο Πολυζωίδης, ο μετέπειτα «εθνικός δικαστής» έγραψε στη εφημερίδα του «Απόλλων» της ‘Υδρας τα εξής: «Εις την θαυμασίαν ταύτην μεταβολήν (σημ.: στην απαλλαγή από τον Καποδίστρια και τη δολοφονία του) ήμουν κι εγώ εκ των πρώτων συνεργατών και κατά τι ο πρώτος».(!). Ο ποιητής Σούτσος παρομοίασε τους δολοφόνους με τον Αρμόδιο και τον Αριστογείτονα. Αν προσθέσω κι άλλα τραγελαφικά, θα χρειαστούν άρθρα επί άρθρων, που δεν τα επιτρέπει η αναγκαία συντομογραφία.
Η ζωή του μονήρη Κυβερνήτη με πρόσκληση για επταετή -από την τρίτη Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας (Μάρτιος-Μάιος 1827)- θητεία στην Ελλάδα αξίζει να μελετηθεί από τις αρχές μέχρι το θλιβερό τέλος της. Δεν ανήκει ωστόσο στη θεματική μας ενότητα η σταδιοδρομία αυτή.