ευχάριστα, μιας και στην αρχαία εποχή το ελληνικό έθνος κινδύνευσε με ολοκληρωτικό αφανισμό από εισβολή των Γαλατών.
Το 279 π.Χ. και ενώ οι Ελληνες ασχολούνται με τη μοιρασιά της αυτοκρατορίας του Μ. Αλεξάνδρου, γαλατικός στρατός που αποτελούνταν από 150.000 πεζούς και 60.000 ιππείς και βοηθούς ιππείς, με αρχηγό τον Βρέννο τον Β’ εισέβαλε στον ελληνικό χώρο. Πρωταρχικός στόχος τους ήταν η μόνιμη εγκατάσταση στον χώρο, καθώς τον στρατό τους ακολουθούσαν άοπλοι, γυναίκες και παιδιά και βέβαια αυτό προϋπόθετε την εξολόθρευση των ελληνικών πληθυσμών. Επίσης ήθελαν να λεηλατήσουν το πλούσιο σε θησαυρούς Μαντείο των Δελφών και να χρησιμοποιήσουν τα λάφυρα για την εγκατάστασή τους.
Αρχικά επιτέθηκαν στην περιοχή της Μακεδονίας, όπου τους αντιμετώπισε ο στρατηγός Σωσθένης με επιτυχία, εφαρμόζοντας την τακτική του ανταρτοπόλεμου, αναγκάζοντάς τους να στραφούν προς τη Νότια Ελλάδα. Μπροστά στον κοινό κίνδυνο οι ελληνικές πόλεις (Βοιωτία, Φωκίδα, Αθήνα, Μέγαρα, Αιτωλία, Μακεδόνες) ενώθηκαν για να τους αντιμετωπίσουν. Έχοντας λιγότερο στρατό, περίπου 30.000, αποφάσισαν να αντισταθούν στο στενό των Θερμοπυλών, όπως οι πρόγονοί τους κατά την περσική εισβολή το 480 π.Χ., ενώ ικανός αριθμός πλοίων πήρε θέση στο στενό για να εμποδίσει τους εχθρούς. Αρχηγός των Ελλήνων ήταν ο Αθηναίος στρατηγός Κάλλιππος.
Για μια ακόμη φορά, το αριθμητικό πλεονέκτημα του εχθρού, δεν έπαιξε κανέναν ρόλο, στο στενό των Θερμοπυλών, καθώς στη μάχη που έγινε οι Ελληνες υποχρέωσαν τους Γαλάτες σε προσωρινή υποχώρηση προξενώντας τους μεγάλες απώλειες. Μην μπορώντας να περάσει από το στενό, ο Βρέννος εφάρμοσε άλλη στρατηγική. Έστειλε μεγάλη στρατιωτική δύναμη στην Αιτωλία, για να αναγκάσει τις ελληνικές δυνάμεις να διασπαστούν, καθώς οι Αιτωλείς, που ήταν οι περισσότεροι έφυγαν για να σώσουν την πατρίδα τους. Οι περίπου 40.000 Γαλάτες που έφτασαν στην Αιτωλία, με αρχηγούς τον Ορεστόριο και Κόμβουτιν, στη θέση Κάλλιο (σημ. Κλαψί, κοντά στο Καρπενήσι) επιδόθηκαν σε συγκλονιστικές βαρβαρότητες, σφάζοντας τους πάντες.
Με τον ερχομό των ελληνικών δυνάμεων οι Γαλάτες αποφάσισαν να γυρίσουν στο στενό των Θερμοπυλών και να ενωθούν με τον υπόλοιπο στρατό τους. Στη διαδρομή όμως, οι Ελληνες τους έστησαν ενέδρα (περιοχή Κοκκάλια) στο σημερινό χωριό Άγιος Νικόλαος της Ευρυτανίας. Λέγεται ότι στη μάχη που ακολούθησε πήραν μέρος άντρες και γυναίκες κάθε ηλικίας με ό,τι πολεμικό μέσο διέθεταν, για να εκδικηθούν όσα έγιναν στο Κάλλιο. Το αποτέλεσμα ήταν ούτε οι μισοί Γαλάτες να μην γλιτώσουν.
Τη στιγμή που γινόταν η μάχη στα Κοκκάλια, ο Βρέννος κατάφερε να περάσει το στενό των Θερμοπυλών με τον ίδιο τρόπο που το πέρασαν οι Πέρσες το 480 π.Χ. Το μονοπάτι κατά τραγική σύμπτωση υπερασπιζόταν και τώρα Φωκείς. Αυτή τη φορά όμως αντιστάθηκαν και πρόλαβαν να ειδοποιήσουν τις ελληνικές δυνάμεις και γλίτωσαν έτσι την περικύκλωση. Ο Βρέννος στράφηκε προς το Μαντείο των Δελφών για να λεηλατήσει τους θησαυρούς του, αλλά συνάντησε ισχυρή αντίσταση και ο ίδιος τραυματίστηκε. Λίγο αργότερα, μην μπορώντας να αντέξει την ήττα του, αυτοκτόνησε πίνοντας μεγάλη ποσότητα οίνου.
Όσοι Γαλάτες διασώθηκαν κινήθηκαν προς βορρά, όπου όμως στην περιοχή της Θεσσαλίας, ελληνικές δυνάμεις τους αποδεκάτισαν. Οι λίγοι διασωθέντες εγκαταστάθηκαν στη Θράκη και αργότερα στη Μικρά Ασία.
Οι μάχες που έγιναν στις Θερμοπύλες, στα Κοκκάλια και στους Δελφούς απέδειξαν την αποφασιστικότητα των Ελλήνων μπροστά στον κοινό κίνδυνο. Η νίκη τους έσωσε τον ελληνισμό καθώς απέτρεψε τη μόνιμη εγκατάσταση των Γαλατών στον ελλαδικό χώρο. Δυστυχώς στη συνέχεια οι Ελληνες ξαναγύρισαν στις διαφορές τους και δεν κατάλαβαν τον επερχόμενο ρωμαϊκό κίνδυνο με αποτέλεσμα πολύ εύκολα να υποταχθούν στη Ρώμη.
Πηγή: Παυσανίας: Ελλάδος Περιήγησις, κεφ. 22.
Από τον Νικόλαο Τάχατο, φιλόλογο
