Μου εξήγησαν ότι το ενδιαφέρον τους για τη Σκοτούσσα οφειλόταν στο γεγονός ότι κατάγονταν και αυτοί από τη Σκοτούσσα των Σερρών. Η έκπληξή μου ήταν μεγάλη. Έκτοτε ανταλλάσσουμε ευχές στις γιορτές, διατηρώντας έτσι τη γνωριμία μας.
Τον περασμένο Ιανουάριο η έκπληξή μου υπήρξε μεγαλύτερη, καθώς η κ. Δήμητρα Τερζή-Σόρμα μου έστειλε έναν πολυσέλιδο τόμο του γιατρού Νικ. Γ. Σύκα, με τον τίτλο: Η Σκοτούσσα της Οδομαντικής και η Σκοτούσσα των Σερρών. Ιστορία δύο πόλεων (Σκοτούσσα 2019, σ. 736). Ως υπότιτλος του έργου αναφέρεται ένα απόσπασμα του Στράβωνα (βιβλιο Ζ΄): «Εντός δε του Στρυμόνος προς αυτώ μεν τω ποταμώ η Σκοτούσσα έστι».
Ο συγγραφέας του βιβλίου ανέτρεξε στην πλούσια βιβλιογραφία της περιοχής, τη μελέτησε επισταμένως και τη χρησιμοποίησε κατάλληλα στο αξιόλογο έργο του.
Αρχικά παρουσιάζει τα γενικά στοιχεία για τη σημερινή Σκοτούσσα, τη γεωμορφολογία της, τα ποτάμια και το κλίμα της. Στο επόμενο κεφάλαιο ασχολείται με την αρχαία Σκοτούσσα, αξιοποιώντας τις αρχαίες πηγές: τον Στράβωνα, τον Πλίνιο, τον Κλαύδιο Πτολεμαίο και ποικίλους χάρτες. Μεταξύ των άλλων ασχολείται με την ετυμολογία του τοπωνυμίου Σκοτούσσα, θεωρώντας την ίδια με τη θεσσαλική πόλη (σκοτόεις, σκοτόεσσα, σκοτόεν) και με τα νομίσματα. Ακολουθεί η ιστορική αναδρομή στην Αρχαιότητα, με έμφαση στη ρωμαϊκή εποχή και στη βυζαντινή εποχή, κυρίως της παλαιολόγεια.
Τα σωζόμενα έγγραφα αναφέρουν τη Σκοτούσσα ως Προσάνικον (1320) και ο συγγραφέας παρουσιάζει τη δομή της κοινωνίας και τον τρόπο ζωής στον οικισμό αυτό. Στην περίοδο της οθωμανικής κατοχής, ο οικισμός αναφέρεται ως Προσγιάνικ. Για την περίοδο αυτή αξιοποιήθηκαν οι πληροφορίες της απογραφής του 1465, με τα ονόματα των κατοίκων, τα προϊόντα και τους φόρους τους, και του Χρονικού των Σερρών (1598-162) του παπα-Συναδινού.
Για τον 19ο αιώνας οι πληροφορίες είναι πολλές. Ο συγγραφέας αναφέρει την αγροτική μεταρρύθμιση των Οθωμανών, συγκεντρώνει κάθε πληροφορία από τους ξένους περιηγητές, παραθέτει μερικά δημοτικά τραγούδια, εξιστορεί την ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας και τη διαμάχη Ελλήνων και Βουλγάρων, το σλαβικό ιδίωμα της περιοχής των Σερρών.
Ενδιαφέροντα είναι όσα αναφέρονται στον Μακεδονικό Αγώνα και στην προσπάθεια των Ελλήνων να μην επιβληθεί η εξουσία τρων Βουλγάρων, με αναφορά Μακεδονομάχων. Ακολουθούν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, το τέλος της οθωμανικής κατοχής, ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η μάχη των Άγγλων με τους Βουλγάρους στη Σκοτούσσα (1918), η ανταλλαγή των πληθυσμών, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η βουλγαρική κατοχή της περιοχής, με αναφορά στη λυσσαλέα προσπάθεια εκβουλγαρισμού των κατοίκων της Σκοτούσσας και όλης της περιοχής.
Μετά τη λήξη του Εμφυλίου, η κατάσταση ομαλοποιείται παντού και η ζωή στη Σκοτούσσα παίρνει άλλη μορφή. Ο συγγραφέας δίνει πολλές πληροφορίες (κοινοτικές και βουλευτικές εκλογές, σχολεία, απογραφές, γεωργική παραγωγή, ποδοσφαιρική ομάδα, κοινωνική ζωή κ.ά.). Ο κ. Σύκας δάμασε ένα πλούσιο υλικό πληροφοριών και κατόρθωσε να δώσει για τους συγχωριανούς του ένα καλό βοήθημα τοπικής Ιστορίας, για τη νέα κυρίως γενιά της μακεδονικής Σκοτούσσας. Τα συγχαρητήριά μας. (Για πληροφορίες στην ηλεκτρ. διεύθυνση: nsikas1@hotmail.com).
Από τον Κώστα Σπανό, εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου»
