Η πολυμορφία του βαφτιστικού Σύρω στη Θεσσαλία (1506-19ος αι.)

Δημοσίευση: 03 Ιαν 2020 16:40

Το γυναικείο όνομα του σημερινού άρθρου μου έχει ιστορία πολλών αιώνων στη Θεσσαλία. Ως Σύρα αναφέρεται στην ελληνιστική εποχή. Στις Φθιώτιδες Θήβες, την εποχή αυτή 3 γυναίκες έφεραν το όνομα αυτό και άλλες 4 στη Δημητριάδα (P.Fraser -E. Matthews 2000, 388).

Στη Βυζαντινή εποχή, ενώ αναφέρεται το ανδρικό Σύρος, η Σύρα-Σύρω δεν αναφέρεται στο Λεξικό του E. Trapp (1268-1454). Στη Θεσσαλία αναφέρεται στις απογραφές των Οθωμανών ήδη από το 1506 και στις μοναστηριακές προθέσεις από το 1520, καθώς η αρχαιότερη πρόθεση είναι αυτού του έτους. Το βαφτιστικό αυτό εμφανίζεται ποικιλόμορφα, με τη θεσσαλική κατάληξη -ου (Σύρω-Σύρου) και με διαφορετική ορθογραφία (Συρίνα-Σειρήνα, Συραγίνα-Σεραγίνα κ.λπ.).

Με τη μορφή Συριάνα απαντάται μία γυναίκα στην Καρδίτσα το 1506. Ως Σύρω απαντάται στον Παλαμά (1613), στην Ελασσόνα (1633-1674), στον Τύρναβο (1674), στη Λάρισα (1724), στην Καλαμπάκα (1798). Ως Συρίνα-Σειρήνα αναφέρονται 2 στην Ελασσόνα (1592) και 3 (18ος αι.), 1 στα Τρίκαλα (1613), 1 στον Τύρναβο (16ος -17ος αι.) και άλλες 2 τον 18ο αι. Στη Λάρισα το 1777 ζούσε 1 Σύρου και άλλες 2 τον 18ο στον Τύρναβο.

Στην περιοχή της Ελασσόνας, την περίοδο 1633-1674 αναφέρονται 8 γυναίκες με το όνομα Συρίτζα-Συρίτζω.Οι μορφές Συρίγα-Συρίγω-Συρίγου αναφέρονται: 1 στην Ελασσόνα (16ος-17ος αι.), 3 στον Αλμυρό (1774) και 7 στον Τύρναβο τον 18ο αι. από τις οποίες 5 Συρίγου.

 Η Συραΐνα έρχεται δεύτερη στις προτιμήσεις των γυναικών μετά τη Σύρω. Από 1 γυναίκα αναφέρονται στα Τρίκαλα (1657), στη Σκόπελο (1755), στον Βόλο (1762), στο Πήλιο (1676), στον Όλυμπο (17ος-18ος αι.), στο Βελεστίνο (1812), στον Αλμυρό (1813, 1846), στο Πήλιο (19ος αι.), 2 Συραΐνες στη Σκιάθο (1816) και 4 στη Σκόπελο (1831-1834).

Τον 19ο αι. αναφέρονται στην Ανατολική Θεσσαλία και στις Βόρειες Σποράδες οι μορφές Σεραΐνα, Σεραϊνώ, Συραϊνώ, Σεραϊνώ, Σερανώ, Συραγώ, Σεραγώ, Συραγού, Συράγω, Συράγου, Συρίφισσα, Συρίισσα. Κάποιες από τις τελευταίες μορφές επιβιώνουν και σήμερα, τείνουν όμως να εκλείψουν. Ο Μπούτουρας, στο έργο του οποίου απουσιάζει η Σύρω, αναφέρει ότι ο τύπος Σεραΐνα προέρχεται από την τουρκική λέξη σεράι (παλάτι, 1912, 115).

(Οφείλω και πάλι ευχαριστίες στους φίλους για τις πληροφορίες τους: τον Γεράσιμο Γεράση για την αναφορά στο όνομα Σεβαστή, τον Βαγγέλη Τσιούρβα, για την αναδεχτή του Κυράννα, την Άννυ Γιαβασιάν που με γνώρισε μία φίλη της Θεσσαλονικιά ονόματι Κυράννω, τον Γιώργο Γκουσγκούνη για την ύπαρξη μιας Κυράννας στη Δήμητρα της Αγιάς, τον Κώστα Σαμαρά και τη σύζυγό του, οι οποίοι με θύμισαν ότι η μακαρίτισσα Κική Παπαγιάννη εξέδωσε ένα μυθιστόρημα με τον τίτλο Κυράννω, όπως έλεγαν τη μητέρα της και ότι ο κ. Στ. Πάλλας έχει κόρη Κυράννω. Διευκρινίζω για μία φορά ακόμα ότι στο Λεξικό μου περιλαμβάνω τα ονόματα που βρήκα στις οθωμανικές απογραφές μετά το 1454 και στους κώδικες των θεσσαλικών μοναστηριών την περίοδο 1520-1881. Επομένως δεν αφορά τα ονόματα από το 1881 και εξής).

Από τον Κώστα Σπανό, εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου»

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Προηγούμενο Επόμενο »

Συνδρομητική Υπηρεσία

διαβάστε την ελευθερία online

Ηλεκτρονικό Αρχείο Εφημερίδας


Σύνδεση Εγγραφή

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας

Δείτε όλα τα πρωτοσέλιδα της εφημερίδας

Ψιθυριστά

Ο καιρός στη Λάρισα

Διαφημίσεις

Η "Ελευθερία", ήταν από τις πρώτες εφημερίδες που σηματοδότησε την παρουσία της στο Internet, μ' ένα ολοκληρωμένο site.

Facebook Twitter Youtube

 

Θεσσαλικές Επιλογές

 sel ejofyllo karfitsa 1

Γενικές Πληροφορίες

Η Εφημερίδα

Ταυτότητα

Όροι Χρήσης

Προσωπικά Δεδομένα

Επικοινωνία

 

Η σελίδα είναι πλήρως συμμορφωμένη με τη σύσταση (ΕΕ) 2018/334 της επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2018 , σχετικά με τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο (L63).

 

Visa Mastercard  Maestro  MasterPass