Ο συγγραφέας είπε στο τέλος στον παρουσιαστή του βιβλίου του: Είπες πολλά ωραία πράγματα για το βιβλίο μου και για μένα, αλλά μόνο που αυτά είσαι εσύ, δεν είναι το βιβλίο μου ούτε εγώ.
Έτσι σκέφτομαι πως είναι καλύτερα, αντί να μιλώ εγώ για το βιβλίο που θέλω να παρουσιάσω, να αφήσω το βιβλίο το ίδιο, να μιλήσει για τον εαυτό του. Η δική μου συνδρομή είναι να κάνω την επιλογή, από τα κείμενα που θεωρώ ότι αντιπροσωπεύουν το συγγραφέα.
Το καινούριο βιβλίο του Κωνσταντίνου I. Παπακωνσταντίνου «ΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ» είναι μια συλλογή από 63 μικρά χρονογραφήματα με ιστορικό και πολιτιστικό περιεχόμενο. Πρόκειται για το 29ο βιβλίο του συγγραφέα. Όπως γράφει ο ίδιος στον πρόλογο του βιβλίου του, «σε όλα τα κείμενα προσπαθεί να αναδείξει τη φυλετική μας κληρονομιά. Ο αναγνώστης διακρίνει σε όλα μια εμμονή στην ανάδειξη της πνευματικής ευωδίας, που αναδύεται από την Αρχαία Ελληνική Γραμματολογία.
Τα κείμενα του βιβλίου είναι ένα μέρος από τα 3.200 κείμενα που δημοσιεύθηκαν στην «Ελευθερία». «Σύντομα, ανάλαφρα κείμενα που υπερασπίζονται με σθένος τους ακατάλυτους θεσμούς, Αξίες και αρχές του πολιτισμού μας. Τα ιδανικά που τόσο, όχι μόνον αγνοούνται αλλά και βάλλονται απηνώς από τη λαίλαπα των «Εκσυγχρονιστών».
Είναι η διαμαρτυρία του συγγραφέα για την εγκατάλειψη του λαού στην τύχη του. Ο αγώνας του να κρατήσει με τον παρήγορο και ενθαρρυντικό λόγο του, το πνεύμα δυνατό. Παραθέτω μερικούς τίτλους για να σχηματίσει ο αναγνώστης μια ιδέα για το περιεχόμενο του βιβλίου: «Πάσχα εν χωρίω», «Ο ιεροφάντης Παπαδιαμάντης», «Η ξενιτειά στη Δημοτική ποίηση», «Η ταφή των ονείρων», «Το πανηγύρι της φύσης».
Στο «Πάσχα εν χωρίω», με το ύφος του Παπαδιαμάντη, περιγράφει το Πάσχα σε αναφορά με τις πικρές μέρες και τη δυστυχία του λαού: «Άπαντα ρέουσι άχροα, ανουσίως και τυπικώς και δη άνευ ουδεμίας αναφοράς εις τα διαδραματιζόμενα κατ' αυτάς. Ούτω και, υπερήλιξ ων, αφήνω νουν τε και καρδίαν να αναδράμωσιν εις το κατά την παδικήν μου ηλικίαν εορταζόμενον εν τω χωρίω μου Πάσχα! Ω! Το Πάσχα εκείνο! (...) Το βράδυ, Ω! η νυξ της Αναστάσεως! Ουδείς απών, μετ’ αφάτου χαράς και υψίστης μεθέξεως εις την κορύφωσιν του Θείου Δράματος. «Θανάτω, θάνατον πατήσας». Ως ηκούετο το «Χριστός Ανέστη» ηκούοντο και πυροβολισμοί, προκαλούντες εις ημάς φόβον, δι’ ό και εσπεύδομεν εις την μητρικήν αγκάλην.» (... Το πέρας έδιδεν η Πασχάλιος ευωδία και ευωχία μετά βεβαίως την προσευχήν του αειμνήστου πατρός μου».
Εκεί που φαίνεται ο άξιος συγγραφέας είναι στη ζωντανή περιγραφή και στη ζωντανή μεταφορά. Διαβάζοντας «ΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ» δεν ενημερώνεσαι απλώς για πολλά αξιόλογα πράγματα, με τις ζωντανές περιγραφές του, βλέπεις τα πράγματα να συμβαίνουν μπροστά στα μάτια σου και συμμετέχεις ο ίδιος σ’ αυτά που συμβαίνουν. Νομίζεις ότι είσαι παρών. Αυτή είναι η αληθινή ομορφιά, η συμμετοχή στο ωραίο και στο υπέροχο. 'Άλλη μεγάλη αρετή στο λόγο του συγγραφέα είναι ο ρυθμός. Γράφει για τον Παπαδιαμάντη: «Νάτη η μαύρη φιγούρα του. Η άυλη μορφή του. Η πεμπτουσία της αφηγηματικής του τέχνης. Καθισμένος σκυφτός με σταυρωμένα τα χέρια του, σ’ έναν κόσμο υπερβατό. Γεμάτος αίγλη και μεγαλείο. Σε μια στάση προσκυνηματική, γεμάτη εγκαρτέρηση και προσευχή. Σα φίλεργη μέλισσα, απάνθιζε με τρόπο θαυμαστό, μέσα από τον χώρο του νησιού και της παράδοσής του, την πολύτιμη γύρη, τροφή των αθανάτων έργων του. Παθιασμένος πατριδολάτρης. Καταφυγή του το νησί. Τόσο που αναρωτιέται κανείς. Η Σκιάθος γέννησε τον Παπαδιαμάντη ή ο Παπαδιαμάντης ανέδειξε τη Σκιάθο με τη γραφή του».
Στην «Ταφή των ονείρων» γράφει: «Ο λαός κουρασμένος, αλλά και διεφθαρμένος. Απελπίστηκε αλλά και ευτελίστηκε. Φοβάται, αλλά δεν έχει αντισώματα αμυντικών δυνάμεων για ν’ αντιδράσει. Να παλέψει. Ένα κομμάτι της κοινωνίας μας, ίσως το καλύτερο, που σήμερα θα μπορούσε να βοηθήσει, απουσιάζει. Απουσιάζει από τον Δημόσιο διάλογο. Έτσι δυναμικό και άλκιμο από τη φύση του, μας λείπει σήμερα που το έχουμε ανάγκη. Μας στερεί τη δυναμική του, τις φρέσκες ιδέες του, τα καθαρά του όνειρα. Είναι αυτοί οι αμέτρητοι νέοι της πατρίδας μας, που βρήκαν την κρίση σαν ευκαιρία και ξενιτεύτηκαν για ένα καλύτερο αύριο. Εκεί σε χώρες, όπου το πνεύμα εκτιμάται και οι αξίες αναγνωρίζονται. Όπου υπάρχουν ευκαιρίες να τις εκμεταλλευτούν, αν το θέλουν και το αξίζουν. Εκεί όπου επικρατεί η αξιοκρατία και όχι το μέσον, η κομματική κάλυψη και η ευτέλεια της διαπλοκής;»
Κλείνω τη μικρή αυτή προσέγγιση σε ένα αξιόλογο έργο ενός ώριμου, γενναίου ανθρώπου και θαρραλέου συγγραφέα, που θα ακουστεί, γιατί γράφει με αγάπη και με πόνο για τον τόπο του και τους ανθρώπους του.
Από τον ποιητή και λογοτέχνη Μόσχο Λαγκουβάρδο
