Του Μ.Ε.Λαγκουβάρδου
Πόσο γρήγορα, ως λαός, συγχωρούμε! Πόσο γρήγορα ξεχνάμε ως λαός! Από τα αρχαία χρόνια μας παρομοιάζουν με παιδιά. Τα παιδιά δεν θυμούνται. Δεν κατατρύχονται με το παρελθόν. Είναι προσηλωμένα στο παρόν. Κάθε μέρα φέρνει καινούρια ενδιαφέροντα. Σαν τα παιδιά κι εμείς, ως λαός, μέρα τη μέρα ανανεώνουμε τη ζωή μας. Να μην πλαγιάζεις τη νύχτα για να κοιμηθείς χωρίς να διαλύσεις την έχθρα σου, χωρίς να συμφιλιωθείς με τον εχθρό σου, όσο περνάει από το χέρι σου, λέει το Ευαγγέλιο.
Θαυμάζω έναν λαό που συγχωρεί. Μέσα σε μια κατάσταση ανελευθερίας, που θυμίζει τους ελεύθερους πολιορκημένους του Μεσολογγίου, ένας λαός υψώνεται πάνω από το φόβο και τη λύπη. Μα θα πεθάνεις, θα σου λείψει το ψωμί, θα σε διώξουν απ΄ τη δουλειά... Θαυμάζω έναν λαό που ακλόνητα πιστεύει στην αλήθεια και στο δίκιο, που γνωρίζει ποιο είναι το πολυτιμότερο και στηρίζεται σ΄ αυτό, στην ψυχή. «Ας τα πάρουν όλα. Ψυχή δεν θα πάρουν.»
Αυτό που προέχει είναι η αρετή και η τόλμη. Το μεγαλύτερο όπλο ενός λαού είναι η πίστη στο δίκαιο. Εν τούτω νίκα. Με αυτό να νικάς. Με την πίστη στην αλήθεια και στο δίκιο. Αυτή είναι η πίστη στο Χριστό.
Θαυμάζω πόσο γρήγορα ο λαός συγχωρεί. Βιάζεται να συμφιλιωθεί, να ξεχάσει το κακό. Ένας διάσημος Γάλλος αρχιτέκτων, ο Λε Κορμπυζιέ, συμβουλεύει τους συμπατριώτες του να πάνε στην Ελλάδα, να θεραπευτούν. Ίσως νομίζουν μερικοί ότι τους συμβουλεύει για τον ήλιο της Ελλάδας. Ίσως και γι΄ αυτό. Αλλά το πρώτιστο, αυτό που θεραπεύει την ψυχή και το σώμα είναι το πνεύμα. Σαν τον ήλιο που διαλύει τα σύννεφα, η φιλική διάθεση στην Ελλάδα, διαλύει την έχθρα.
Δεν είμαστε ξέφραγο αμπέλι ως άνθρωποι και ως λαός. Δεν είμαστε διαλυμένοι. Δεν παγιδευτήκαμε στο ατομικό συμφέρον. Αυτό φαίνεται στην πράξη, στο ότι ως σύνολο ενεργούμε καλύτερα. Πώς υπερβαίνουμε τον ατομισμό, που ως άτομα τείνει να χωρίσει τον ένα απ΄ τον άλλον. Ενωμένοι ενεργούμε καλύτερα και σε ό,τι αφορά τον καθένα χωριστά. Όταν αποφασίζουμε για θέματα που αφορούν όλους μας η κρίση μας είναι σχεδόν αλάθητη. Κάτι ανώτερο μας ειδοποιεί πώς να φερόμαστε, όταν δεν αποβλέπουμε καθένας μόνο για τον εαυτό του.
Η αίσθηση του κοινωνικού απορρέει από την έμφυτη κοινωνικότητά μας. Ο Αριστοτέλης που είπε, πως η κοινωνία μας δεν είναι συμβατική, ότι είναι εκ φύσεως, δεν το διάβασε σε κανένα βιβλίο. Το βίωνε ο ίδιος, όπως το βιώνουμε όλοι μας. Ακόμα και στο παραμικρό εμπόδιο, η αίσθηση ότι συμβαίνει και στους άλλους, μας ανακουφίζει, μας παρηγορεί και μας ενθαρρύνει. Γι’ αυτό οι γέροι στο σπίτι είναι μεγάλη παρηγοριά και ενθάρρυνση.
Όταν ανησυχούμε για κάτι, η παρουσία του γέρου μας καθησυχάζει. Ξέρουμε ότι ο γέρος μας πέρασε από αυτές τις καταστάσεις κι ακόμα ζει. Την βεβαιότητα αυτή δεν μπορεί να την προσφέρει η παρουσία ενός σκύλου ή μιας γάτας. Αυτό δε το καταλαβαίνει ο ξένος, γιατί δεν έχει έμφυτη, όπως εμείς την κοινωνικότητα. Η κοινωνία του είναι διαλυμένη, γιατί στηρίζεται στο κοινωνικό συμβόλαιο, στο οποίο μπαίνει και βγαίνει κανείς, ανάλογα με το προσωπικό του συμφέρον.
Χαιρόμαστε την παρουσία των γέρων ακριβώς γι΄ αυτό. Γιατί στους γέρους η ζωή διευρύνεται πέρα από τα στενά, ατομικά πλαίσια. Η ύπαρξή μας συνδέεται με την ύπαρξη των άλλων. Αφού ζουν οι άλλοι ζούμε κι εμείς. Όπως οι άλλοι , έτσι κι εμείς. Ξέρεις γιατί αρρωσταίνει ο κόσμος στη Δύση; Γιατί δεν βρίσκει ανθρώπους ν΄ αγαπήσει. Δεν υπάρχουν καταδεχτικοί για την αγάπη. Σαν τα κακομαθημένα παιδιά που περιγράφει το Ευαγγέλιο. Σας τραγουδήσαμε και δεν συγκινηθήκατε. Σας παίξαμε μουσική και δεν χορέψατε. Τις προάλλες κάποιος παντρεύτηκε ένα φίδι!
Οι άνθρωποι του λαού ζουν ακόμα στον τόπο μας με πίστη στο Θεό. Ζουν όπως αρέσει στο Θεό. Πιστεύουν πως το δίκιο θα επικρατήσει στο τέλος, γιατί το δίκιο αρέσει στο Θεό. Και δεν απελπίζονται. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα εναντίον της αλήθειας. Μόνον υπέρ της αλήθειας μπορούμε να αγωνιζόμαστε. Κάθε εμπόδιο θα ξεπεραστεί και κάθε έλλειψη θα συμπληρωθεί. Τι θα μας χωρίσει απ΄ την αγάπη του Χριστού; Ύψωμα ή βάθος. Κάθε γόνατο θα λυγίσει μπροστά στο Θεό. Αν έχουμε ειρήνη μεταξύ μας, ο Θεός της αγάπης και της ειρήνης θα είναι μαζί μας.
Ό,τι ζητάτε με πίστη θα σας δοθεί, λέει ο Κύριος. Μόνον να μην κρατάμε την έχθρα. Ήταν κάποτε σκοτάδι. Τώρα είναι φως. Να μην επιστρέφουμε στα ασθενή και φτωχά στοιχεία. Η ενότητα των Ελλήνων είναι ζωντανή πραγματικότητα. Πόσο γρήγορα, ξεχνάμε ως λαός! Η λήθη είναι η αρχή της συγνώμης.
